Volume ǀ issue ǀ

---

CENTRAL ASIAN ACADEMIC JOURNAL 
OF SCIENTIFIC RESEARCH 
ISSN: 2181-2489 
VOLUME 2 
ǀ
ISSUE 6 
ǀ
2022
Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) 
Passport: 
http://sjifactor.com/passport.php?id=22230
  
 
446 
UZBEKISTAN |
www.caajsr.uz
 
 
TERMIN VA TERMINOLOGIYA BERILGAN TA’RIFLAR 
 
Asror Abdullayevich Sabirov 
Ma’mun nomidagi jahon tillari NTM Roman – german filologiyasi kafedrasi nemis tili 
fani oʻqituvchisi 
[e-mail]
  
 
ANNOTATSIYA 
Ushbu maqolada tilshunoslikning muhim qatlami xisoblangan termin va 
terminologiya haqida muhim ma’lumotlar hamda olimlarning ta’riflari tahlilga tortilgan.
Kalit so’zlar:
Termin, terminologiya, definitsiya, atama, istiloh, 
maxsus leksika, 
professionalism, sinonimiya, omonimiya, 
fan tili, interpretatsiya, substansional, 
funksional, dervatsion, semantik va pragmatik prinsiplar
.
 
Mazkur maqolamda termin va terminologiyaga nafaqat ona tilimizdagi, balki 
boshqa tillardagi berilgan ta’riflar bilan sizlarni tanishtirmoqchiman. Bu bilan termin va 
terminologiyaning amaliy va nazariy xususiyatlarini yanada teranroq anglashga xizmat 
qiladi degan umiddaman. 
Husanov N.A., Dilmurodova N.A. “O‘zbek tili” fanidan o‘quv-uslubiy 
majmuasida quyidagicha fikrlarni uchratishimiz mumkin: 
“Termin” tushunchasiga yuklangan mazmun quyidagicha belgilarga 
asoslanadiki, bular terminlarni umumiste’moldagi so‘zdan farqlash uchun yetarli 
deb o‘ylaymiz: 
1) termin – umumadabiy tilning maxsus vazifa bajaruvchi bir turi bo‘lmish ishlab 
chiqarish, fan va texnika tiliga mansub lisoniy birlik, bir so‘z yoki birikmadir; 
2) termin – konkret narsa-predmet, ashyo, mavhum tushunchalarning 
maxsuslashtirilgan nomidir; 
3) termin uchun muayyan ta’rif (definitsiya) zaruriydirki, uning yordamida tegishli 
tushuncha mazmunini aniqroq ifodalash, tushunchaning birini ikkinchisidan chegaralab 
ajratish imkonini beruvchi, ayni mahalda ma’lum tushunchani muayyan tasnifiy qatorga 
joylashtirishga yo‘l qo‘yuvchi, farqlovchi belgilarni ravshanroq ko‘rsatish mumkin. 
Demak, terminologiya muayyan fanning tushunchalar tizimi bilan o‘zaro 
munosabatda bo‘lgan terminlar jami sifatida ta’riflanadi. Har qanday tushunchalar 
tizimiga muayyan terminlar tizimi to‘g‘ri keladi. Terminologik tizimlar fan 
taraqqiyoti bilan birgalikda rivojlanib boradi. Terminlar umumiste’moldagi 

---

CENTRAL ASIAN ACADEMIC JOURNAL 
OF SCIENTIFIC RESEARCH 
ISSN: 2181-2489 
VOLUME 2