Xülasə Məqalədə e-dövlətdə insan resurslarının mahiyyəti şərh
Yüklə 0,86 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Xülasə — Məqalədə e-dövlətdə insan resurslarının mahiyyəti şərh olunur. Beynəlxalq təcrübəyə istinadən e-dövlətdə insan resurslarının
|
Elektron dövlətdə insan resurslarının formalaşması məsələləri Zərifə Cəbrayılova AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu, Bakı, Azərbaycan depart15@iit.ab.az Xülasə— Məqalədə e-dövlətdə insan resurslarının mahiyyəti şərh olunur. Beynəlxalq təcrübəyə istinadən e-dövlətdə insan resurslarının formalaşması məsələləri araşdırılır. Respublikamızda e-dövlətin formalaşmasına zəmin yaradan konseptual sənədlərdə insan resurslarının formalaşması məsələlərinin həlli ilə bağlı öz əksini tapan istiqamətində qəbul olunan müddəalar şərh olunur. Ölkəmizdə e-dövlətin insan resurslarının hazırkı vəziyyət təhlil olunur. Açar sözlər – e-dövlət, insan resursları, e-dövlətə hazırlıq indikatorları, e-dövlətdə insan resurslarının faktorları, e-dövlətin formalaşması məsələləri I. GIRIŞ Bu gün ölkəmizdə "Elektron hökumət” yeni inkişaf mərhəsinə qədəm qoyub və elektronlaşdırılan hər bir xidmət ölkə əhalisinin rifahına və firavanlığına xidmət edir [1]. Hazırda vətəndaşlar elektron dövlətin yaratdığı imkanlardan, elektron xidmətlərdən istifadə edirlər, rəsmi sənədlərin verilməsi, vergi və gömrük bəyannamələrinin, statistik hesabatların təqdim olunması, məşğulluq orqanları vasitəsilə iş axtarışı, ali məktəblərə və dövlət qulluğuna qəbul üzrə test imtahanlarında iştirak etmək üçün elektron ərizələrin qəbulu və s. ölkəmizdə uğurla tətbiq edilməkdədir [2]. Bu gün qloballaşan dünyada ölkələrin rəqabət qabiliyyətinin, ilk növbədə, onların informasiya və kommunikasiya texnologiyalarından (İKT) səmərəli istifadəsi ilə müəyyənləşdiyini və İKT-nin inkişafının ölkənin intellektual və elmi potensialının vacib göstəricilərindən olduğunu nəzərə alsaq, onda əminliklə demək olar ki, bu gün Azərbaycan rəqabətqabiliyyətli intellektual və elmi potensiala malikdir [3]. Bu intellektual və elmi potensialın daha da gücləndirilməsi insan resurslarına diqqəti artırır. İnsan resursları maddi və mənəvi dəyərlərin istehsalında insanın əməkqabilyyətliyini təyin edən müxtəlif biliklər, bacarıq və vərdişlər toplusudur [4]. Bu baxımdan təşkilatın, regionun, sahənin, ölkənin insan resursları fərqləndirilir. İndi təşkilatlarda insana adi işçi kimi baxılmır, o həmin təşkilatın strateji resursudur, rəqabətqabiliyyətliyinin əsasıdır. Geniş mənada, daha doğrusu, milli səviyyədə insan resursları hər bir dövlətin iqtisadi inkişafının başlıca göstəricisidir, dövlətin əmək resurslarının savadını, əhalinin intellektual və idarəedici biliklərini, vasitələrini özündə əks etdirir. İnsan resursları cəmiyyətin gələcək inkişafı üçün, innovasiya iqtisadiyyatının və biliklər iqisadiyyatının formalaşmasının və inkişafının başlıca faktorudur. Elektron dövlətdə insan resursları ölkədə İKT təhsilin səviyyəsi, əhalinin İKT-dən istifadə bacarığı, əhalinin İnternet və e-dövlət xidmətlərindən istifadə motivasiyası ilə təyin edilir [5]. Odur ki, ölkədə e-dövlət quruculuğunun inkişafı onun əsas komponenti olan insan resurslarının formalaşması məsələlərinin öyrənilməsini, onların analiz edilməsini, bu istiqamətlərdə əldə olunan nəticələrin və problemlərin təhlil olunmasını zəruri edir. II. E- DÖVLƏTDƏ INSAN RESURSLARI E-dövlətin formalaşdırılması hakimiyyət orqanlarının fəaliyyətində şəffaflığın, informasiya azadlığının təmin olunmasına, hakimiyyət orqanlarının fəaliyyətində səmərəliliyin yüksəldilməsinə, demokratiyanın inkişafına və insan hüquqlarının təmin olunmasına, vətəndaşların fiziki imkanlarından asılı olmayaraq onların dövlətin idarə olunmasında yaxından iştirakına, onlayn mühitdə dövlət xidmətlərinin göstərilməsinə xidmət edir. BMT-nin e-dövlətin inkişafı ilə bağlı metodikasında e- dövlət indeksi 3 indekslə: Onlayn xidmətlər (dövlət veb-saytları) indeksi; Telekommunukasiya infrastrukturu indeksi; İnsan resursları indeksi ilə təyin edilir [6–8]. Hər bir indeks göstəricilər sistemi ilə - indikatorlarla müəyyən edilir. Aşağıda e-dövlətə hazılığın qiymətləndirilmə- sində insan resursları indeksini təyin edən indikatorlar verilmişdir: Təhsillə bağlı indikator; Ali təhsillə bağlı indikator; Əhalinin savadlılığı indikatoru; Şagirdlərin İKT savadlılığı indikatoru; Tələbələrin İKT savadlılığı indikatoru; Dövlət qulluqçularının İKT üzrə ümumi bilik səviyyəsi indikatoru; Dövlət müəssisələrində çalışan işçilərin İKT üzrə ümumi bilik səviyyəsi indikatoru; Əhalinin İKT üzrə ümumi bilik səviyyəsi indikatoru; Əhalinin kompüterdən iş məqsədilə istifadəsi indikatoru; Evdə kompüterə sahib olma indikatoru; İnternetdən müntəzəm istifadə indikatoru; Elektron poçtdan istifadə indikatoru. “Elektron dövlət quruculuğu problemləri” I Respublika elmi-praktiki konfransı, 4 dekabr, 2014 _____________________________________________________________________________________________________ 232 BMT-nin e-dövlətin inkişafı ilə bağlı metodikasında bu göstəricilər əsasında insan resursları indeksin hesablanması üçün aşağıdakı düstur təklif olunmuşdur [7]: Yüklə 0,86 Mb. Dostları ilə paylaş:
|