• Основные стратегические варианты

Narxni “yorib kirish” strategiyasi
. Narxning “yorib kirish” yoki “past narx” 
strategiyasi boshidan bozorning eng katta ulushini egallab olish maqsadida eng past 
narxni o‘rnatishdan iboratdir. Tovarlar boshlang‘ich narxi past o‘rnatilib, talab 
rag‘batlantiriladi, raqobatda yutib chiqiladi, raqiblar tovarini bozordan siqib 
chiqariladi, unda asosiy ulushni egallaydi va keyin tovar narxini oshira boshlaydi. 
Ammo “xaridorlar” bozorida bu strategiyani qo‘llash juda qiyin, faqat “to‘yinmagan 
sotuvchilar” bozorida biror natijaga erishish mumkin. Bu intensiv sotish tizimini 
tahlil qiladi. Bu strategiya yirik boshlang‘ich, tez orada qaytarilmaydigan 

---

181 
investitsiyalarga qaratilgan strategiyadir. Quyidagi shartlar ushbu strategiyani 
ta’minlashga qaratilgandir: 

talab narx bo‘yicha juda elastik ustunlik segmentlari mavjud emas, shuning 
uchun ham yagona strategiya - keng doiradagi sotib oluvchilarni qondirish maqsadida 
etarli darajadagi narx bilan butun bozorga murojaat etish; 

sotuvning katta hajmi hisobiga mahsulotning bir-biriga ketadigan past 
xarajatlarga erishish imkoniyatlari mavjud; 

yangi tovarga bozorga chiqqandan so‘ng tez orada keskin raqobatning 
yuzaga kelish xavfi paydo bo‘ladi; 

qimmat tovarlar segmenti to‘yingan bo‘ladi, u holda bozor rivojlanishidagi 
yagona siyosat bu “yorib kirish” strategiyasidir. 
 
Nazorat va muhokama uchun savollar 
1.
Narxning marketing strategiyasidagi rolini izohlab bering. 
2.
Raqobat narx bo‘yicha strategik qaror qabul qilishda qanday rol o‘ynaydi? 
3.
Yangi tovarlar uchun qaysi narx strategiyalaridan foydalaniladi? 
4.
Narxga qanday omillar ta’sir ko‘rsatadi? 
5.
Narxning egiluvchanligi deganda nimani tushunasiz? 
6.
Narxni hisoblash chiqish jarayoni haqida tushuncha bering. 
7.
Narx belgilashda talabning ta’siri qanday bo‘ladi? 
8.
Narxga raqobat omili qanday ta’sir ko‘rsatadi? 
9.
Narxni yorib kirish strategiyasi haqida tushuncha bering. 
10.
Qaymog‘ini olish strategiyasining mazmuni nimadan iborat? 

---

182