1- mavzu: ijtimoiy psixologiyaga kirish,ijtimoiy psixologiyaning shakillanish tarixi (2 soat) Reja



Yüklə 0,52 Mb.
səhifə37/44
tarix23.06.2023
ölçüsü0,52 Mb.
#134460
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   44
1- mavzu ijtimoiy psixologiyaga kirish,ijtimoiy psixologiyaning

Huquqiy va siyosiy institutlar.Kompyuter va Internet orqali guruh muhokamasining oqibatlari haqida ishonchli ma'lumot berishga hali erta. Ammo shu paytgacha aytilganlar guruhning qutblanishi, ayniqsa, anonimlik sharoitida,xatolar va tarafkashliklarni kuchaytiradigan tarzda talaffuz qilinishi mumkinligini ko'rsatish uchun etarli bo'lishi kerak. Garchi hozirgina tasvirlangan tadqiqot siyosiy yoki axloqiy masalalarni o'z ichiga olmasa-da, natijalar kompyuter orqali muloqot sodir bo'lganda biryoqlamalik va natijada ekstremallik kuchayishi mumkinligini ko'rsatishi mumkin.
Ta'kidlanganidek, 300 ta muhokama qiluvchi hakamlar hay'atining yaqinda o'tkazilgan tadqiqoti cheklangan jazo shkalasi bo'yicha katta guruh qutblanishini aniqladi; munozara oldidan o'rtacha ovozi 3 yoki bo'lgan guruhlar
1. Hakamlar hay'ati. Guruh polarizatsiyasi hakamlar hay'atida yaxshi hujjatlashtirilgan; bu
to'g'ridan-to'g'ri dalillar mavjud bo'lgan yagona yuridik institutdir. Eksperimental sharoitlarda qutblanish aybdorlik va aybsizlik bilan bog'liq ko'plab sharoitlarda topilgan va bu haqiqatan ham bir-biriga zid bo'lmagan topilma bo'lib ko'rinadi. Eksperimental sharoitdan tashqari, biz predeliberatsiya hukmi yakuniy natijani 90% vaqtda bashorat qilishini bilamiz. , hakamlar hay'ati osmagan hollarda; bu "haqiqiy hakamlar hay'atida guruh qutblanishi sodir bo'lishining kuchli taxminiy dalillarini" beradi.
Deliberativ muammo?
Shu bilan bir qatorda, biz qarama-qarshi sababga ko'ra muhokama qilishni afzal ko'rishimiz mumkin; masalaning haqiqati bor-yo'qligiga shubha qilgan holda, jamiyat bu guruhga yuklanadigan qarorga kelishning yagona oqilona va adolatli yo'li ekanligi haqidagi nazariyani muhokama qilish jarayonini izlashi mumkin.
Agar mulohaza yuritishning ta'siri odamlarni o'zlarining dastlabki tendentsiyalari yo'nalishi bo'yicha yanada ekstremal nuqtaga olib borish bo'lsa, nega buni nishonlash kerak? Mexanizmlar ham ishonch uchun ko'p sabablar keltirmaydi. Agar odamlar o'zlarining obro'-e'tiborini va o'z-o'zini anglashlarini saqlab qolish uchun o'z pozitsiyalarini o'zgartirsalar, mulohaza yuritish vaziyatni yomonlashdan ko'ra yaxshiroq qiladi deb o'ylash uchun biron bir sabab bormi? Agar o'zgarishlar qisman va tez-tez egri argumentlar to'plami natijasida ro'y berayotgan bo'lsa, munozarali mulohazalar natijalari oddiygina qabul qilingan predeliberatsiya hukmlarining medianasi natijalaridan ancha yomonroq bo'lishi mumkin.
Bu erda shuni ta'kidlash kerakki, guruhlarning qutblanish mexanizmlari ba'zan tarkibiy qismlar bilan ham ishlaydi. Respublikachilar asosan bir-biri bilan gaplashadigan jamiyatni tasavvur qilishimiz mumkin; biz demokratlar asosan bir-biri bilan gaplashadigan jamiyatni tasavvur qilishimiz mumkin. Agar vaziyat shunday bo'lsa, siyosiy lagerlar ichida qutblanish sodir bo'lishi kerak.
Fikrlash tajribasi sifatida tegishli guruhdagi barcha fuqarolardan iborat maslahat organini tasavvur qiling; bu jamiyat, davlat, millat yoki dunyodagi barcha fuqarolarni anglatishi mumkin. Gipotezaga ko'ra, argumentlar hovuzi juda katta bo'lar edi; fuqarolarning qarashlari majmui ham cheklangan bo'lgan darajadagina chegaralangan bo'lar edi. Ijtimoiy ta'sirlar, shubhasiz, saqlanib qoladi; shuning uchun odamlar guruhning qolgan qismiga nisbatan ma'lum bir munosabatda bo'lish
orqali o'z obro'sini va o'z-o'zini anglash istagini saqlab qolish istagi tufayli o'zgarishi mumkin. Ammo muhokamalar odamlarga guruhga nisbatan ularning shaxsiy mavqei ular o'ylaganidan boshqacha ekanligini ko'rsatgan darajada, har qanday o'zgarish barcha tegishli fuqarolarning to'g'ri tushunishiga javob bo'ladi, ammo buning natijasi emas. Ammo guruhlarning qutblanishi, hatto haqiqat va tushunishga erishish uchun tenglik va to'liq vijdonli harakatlar sharoitida ham sodir bo'lishi mumkin.

Yüklə 0,52 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   44




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin