1-amaliy mashg’ulot mavzu: nodavlat maktabgacha ta’lim muassasalarini tashkil etish tamoyillari va rahbarlik usullari. Reja

Savollar:

5. Bolani maktab ta’limiga tayyorshlaning mazmun-mohiyatini yoriting?

   
   

6. Tayyorlov guruhida ta’lim-tarbiyaviy ishlarning vazifalari nimadan iborat?

   
   

7. MTM bilan maktab o’rtasidagi aloqa shakllari?

   
   

8. Bolani maktab ta’limiga tayyorlashda rivojlantiruvchi muhitning ahamiyati nimadan iborat?

   
   

9-AMALIY MASHG’ULOT

MAVZU: OILADA BOLANI MAKTABGA TAYYORLASH METODI.

REJA:

1. Bolani maktabga tayyorlashdagi ustuvoy tamoyillar

   
   

2. Bolaga yo’naltirilgan yondashuv.

   
   

Foydalanilgan adabiyotlar

9. Sh.Shodmonova. Maktabgacha ta’lim pedagogikasi.Fan va texnologiya.-T:,2008 y.

   
   

10. Sh.Shodmonova. Maktabgacha pedagogika.Fan va texnologiya.-T:,2018 y

    
    

11. N.Qayumova. Maktabgacha pedagogika. O’quv qo’llanma. Toshkent. 2013.

    
    

12. F.Qodirova, N. Qayumova Maktabgacha pedagogika. Darslik. Toshkent. Tafakkur nashriyoti. 2019

    
    

«Keling, birga o’ynaylik!» Bu kabi iltijolarni uyda bolalardan kuniga bir necha bor eshitishimiz mumkin. Bu takliflarga kÿnib, xamma ishimizni bir daqiqa

nariga surib, charchog‘imiz, tashvishlarimizga qaramay: - Bo’pti, nima o’yin
uynaymiz? - desak bormi? Bir onga biz yÿlovchi, haydovchi, ÿquvchi, ochkuz
bÿri, qurqoq quyon va boshqa personajlarga aylansak-chi? To‘g‘risini aytish kerak
bola bilan uynar ekanmiz, albatta, biz uning xohish -istagi buyicha harakat qilamiz,
uning ÿzi bizga nima qilish kerakligini aytib turadi. Bizning bu paytdagi asosiy
ishimiz bolaning aytganlarini bajarib, uni xushnud qilish, vaqtini chog‘lash va shu
asosda ma’lum maqsadni amalga oshirishdir.
O‘yin bola uchun ermak kuvonch manbai bo‘libgina qolmay, bola diqqati,
xotirasi, ijodiy tafakkuri va tasavvurini o‘stirishga ham xizmat qiladigan vositadir.
Bu jihatlar bolaning bundan buyongi hayotida muhim o‘rin tutadi. O‘yin
jarayonida bolalar yangi bilim, malakalarni egallaydilar, qobiliyatlarini o‘stiradilar.
Ota-onalar o‘zlari ham bolalarga o‘yin mazmuni va yo‘nalishini taklif etishlari
mumkin.
Bu o‘yinlarni qiyosan bir necha mustaqil guruxlarga ajratish mumkin. O‘yinlarning shunday alohida turkumi borki, ular bolalarni maktab ta’limiga
tayyorlashda yordam beradi. Har bir yosh guruhi uchun (3 yoshdan 6 yoshgacha)
bu uyinlarning barcha turlari tavsiya etiladi.

Idrokni o‘stirishga qaratilgan ÿyinlar bolada narsalarning rangi, shakli,

kattaligiga kÿra taxlil qilish malakasini shakllantiradi. Maktabgacha yosh oxiriga
kelib, bolalar rang qatoridagi 7 xil rangni bemalol farklay oladilar. Ular asosiy
geometrik shakllar (doira, oval, turtburchak to‘g‘ri turtburchak, uchburchak)ni
bilishlari lozim. Namunaga ko‘ra yoki nomi aytilgan ma’lum bir shakldagi
narsalarni ajrata olishlari kerak. Bolalar narsalarning kattaligini farqlashda ularning
ÿlchami buyicha terib chikishni biladilar, 8-10 ta tayoqcha, doiracha yoki boshqa
bir xil turdagi kattaligi har xil predmetlarni kattalashib va kichiklashib boruvchi
tartibda qo‘yib chiqadilar. Narsalar kattaligini 3 xil o‘lchamda nomini ayta oladilar
(uzunlik, kenglik, balandlik).
Navbatdagi o‘yinlar guruxi dikqatni rivojlantirishga qaratilgan bÿlib, ular
voqelikning ma’lum jixatlariga qarata diqqatni tuplashga ÿrgatadi. (Diqkatni
tÿplanmasdan hech bir ishni bajarish mumkin emas). Bu uyinlar turkumi orqali
maktabgacha yoshda bola diqqatining turg‘unligi, kuchuvchanligi,
bo‘linuvchanligi kabi xususiyatlari shakllantiriladi. Diqqatning turg‘unligi biror
narsa ustida uzoq vaqt diqqatni tÿplab tura olish, demakdir. Maktabgacha yoshning
oxiriga kelib bolalar 1-1,5 soatgacha uzluksiz shug‘ullana oladilar.
Diqqatni ko‘chirish - uni bir faoliyatdan ikkinchisiga o‘tkaza olishdir.
Diqqatning bo‘linuvchanligi bir vaqtning o‘zida kishining ikki yoki undan ko‘proq
narsa bilan shug‘ullana olishida namoyon bo‘ladi. Katta maktabgacha yoshdagi
bolalar 6-7 ta narsa o‘rtasida diqqatni taqsimlay oladilar.
Maktabgacha yoshda ixtiyorsiz diqqatdan asta - sekin ixtiyoriy diqqatga
o‘tiladi. Ixtiyorsiz diqqat jarayoni ayni paytda bola uchun qizikarli narsaga diqqatni qaratishda yuzaga keladi. Ixtiyoriy diqqat bolaning o‘zi uchun qiziq bo‘lmagan faoliyat bilan shug‘ullana olishini nazarda tutadi.
O‘yinlarning yana bir turi xotirani o‘stirishga qaratilgan o‘yinlardir. Katta
maktabgacha yoshdagi bola o‘z oldiga maqsad qo‘ya oladi — biror narsani eslab
kolish, ana shu maqsadni amalga oshirish vositalarini izlab topish shular
jumlasidandir.

Savollar:

1. Bolani maktab ta’limiga tayyorlash jarayoni niamdan iborat?

   
   

2. Bolani maktabga tayyorlashda qaysi xususiyatlarga e’tibor qaratiladi?

   
   

3. Maktab ta’limiga tayyorlashda qanday metodlardan foydalaniladi?

   
   

4. Bola qaysi usullar bilan yaxshiroq o’rganishi mummin?