1. Auditning mohiyati va rivojlanish tarixi Buxgalteriya hisobi va audit o’rtasidagi farq

Hozirgi zamon auditining boshlanishi sanoat revolyusiyasi davriga borib taqaladi. 1853 yilda Edinburgda Buxgalterlar jamiyatiga asos solindi. Buyuk Britaniyada bir nechta audit institutlar paydo bo‘ldi. Ularning birlashishi natijasida 1880 yilda Angliya va Uels diplomli buxgalterlar Instituti yuzaga keldi. bu institut 19 asrda G‘arb mamlakatlarda yuzaga kelgan institutlarning dastlabkisi bo‘lgan 1886 yilda AQSHda 1895 yilda Niderlandliyada audit institutlari yuzaga kelgan. Britaniya kompaniyalarining qonunlari (1845-1862 y.)Amerika auditi uchun asos bo‘lgan. Birinchi Amerika auditi 1917 yilda qonunchilik asosida amalga oshirilgan edi.

• 
  8. Auditning asosiy vazifasi moliyaviy hisobotga ishonch xosil qilishdan iborat. Raxbariyat va auditorning mas’uliyati moliyaviy hisobotga ishonchni ta’minlashdan iborat. Auditorlik tekshiruvi natijasida auditor moliyaviy hisobotdagi ma’lumot qiymatini oshiradi va shu bilan birga auditor raxbariyat tomonidan taqdim etilgan boshqa ma’lumotga bo‘lgan ishonchni ham oshiradi.
  
• 
  9. Auditning kelajagi yillik hisobot, moliyaviy hisobot, ularga izohlar, auditorlik hisoboti va xulosasi boshqaruv hisoboti, direktorlarning korporativ boshqaruvi to‘g‘risidagi hisoboti (shu jumladan ichki nazorat tizimining samaradorligi, korxona faoliyati va ustavga rioya qilinishi hisoboti) Shuningdek, tevarak- atrof muhofazasiga qaratilgan chora- tadbirlar hisoboti
  
• 
  10. 2. Buxgalteriya hisobi va audit o’rtasidagi farq Kompaniyalarda yillik buxgalteriya hisobi jarayoni tugashi bilan, auditorlik tekshiruvi ishlari boshlanib hisob-kitoblarining haqiqiyligi va ularning amaldagi qonunchilikka muvofiq yuritilganligi sifatini aniqlash maqsadida o‘tkaziladi. Buxgalteriya hisobi - xo`jalik operatsiyalarini buxgalteriya hujjatlarida aks ettirish, hisobotni saqlash, moliyaviy hisobotni tayyorlash va taqdim etishga ma’suldir. Buxgalterlik firmalari korxona tomonidan ularning pul muomalalarini yuritilishini olib boradi. Bu biznesni tushunadigan tildir, chunki u tadbirkorlik sub’ektining moliyaviy hisobotini taqdim etish vositasidir. Audit - bu moliyaviy hisobotni tekshirish va baholash faoliyati. Korxonaning buxgalteriya xodimlari tomonidan tayyorlangan moliyaviy hisob- kitoboperatsiyalarining haqiqiyligini tekshirish va tasdiqlashga qaratilgan. Shunday qilib, u buxgalteriya hisobi ma’lumotlarining haqiqiyligi va ishonchliligini belgilaydi.
  

. Taqqoslash uchun asos Buxgalteriya hisobi Audit Ma’nosi Buxgalteriya hisobi - moliyaviy hisobotlarni tayyorlash va moliyaviy hisobotlarni tayyorlashni muntazam ravishda hisobga olishni anglatadi Audit - tashkilotning hisob kitoblarini va moliyaviy hisobotlarni tekshirishni anglatadi Tartibga soladigan asos Buxgalteriya hisobi standartlari Audit standartlari Ishni bajaruvchi Buxgalter Auditor Maqsad Tashkilotning ishlashini, rentabelligini va moliyaviy holatini ko‘rsatish Tashkilotning moliyaviy ko‘rsatkichlari qanchalik darajada to‘g‘ri va adolatli ko‘rinishga ega ekanligini aniqlash Boshlanishi Buxgalteriya hisobi tugallangandan keyin keyingi yil buxgalteriya hisobi boshlanadi Boshqarish buxgalteriya hisobi tugagandan so‘ng boshlanadi Davr Buxgalteriya doimiy ishlaydi, ya’ni kunlik ro‘yxatga olish jarayoni amalga oshiriladi Audit - davriy jarayon
. Buxgalteriya va audit o‘rtasidagi asosiy farqlar Buxgalteriya - bu pul-kredit bitimlarini hisobga olishni va kompaniyaning moliyaviy hisobotlarini tayyorlashni tartibga soluvchi faoliyat Audit - moliyaviy axborotning haqiqiy va adolatli nuqtai nazardan qarashini mustaqil baholashni o‘z ichiga olgan analitik vazifa Buxgalteriya hisobi standartlari hisobni yuritish bo`yicha minimal talablarni Audit standartlari esa auditni sifatli o‘tkazishni bo`yicha minimal talablarni o`z ichiga oladi Buxgalteriya - soddalashtirilgan vazifa bo‘lib, u buxgalterlar tomonidan amalga oshiriladi Audit murakkab vazifadir, shuning uchun Auditorlar uni bajarish uchun talab qilinadi Buxgalteriyaning asosiy maqsadi tashkilotning rentabelligini, moliyaviy ahvolini va ish faoliyatini aniqlashdir. Buxgalteriya - doimiy faoliyat. Buxgalteriya hisobi - bu boshqarishning boshlanishi Audit moliyaviy hisobotning to‘g‘ri tuzilganligini tekshirish hisoblanadi. Audit davriy faoliyatdir.
. Xulosa Buxgalteriya hisobi va audit xizmati ixtisoslashgan sohalardir, biroqauditning ko‘lami keng miqyosda buxgalteriya hisobidan kengroqdir, chunki turli xil aktlar, soliq qoidalari, har bir tarmoq bo`yicha qonunchilik me`yori talablari, buxgalteriya standartlari va audit standartlarini bilish bilan bir qatorda kommunikatsiya qobiliyatlari ham talab qilinadi. Auditor tomonidan taqdim etilgan hisobotlar kreditorlar, aksiyadorlar, investorlar, etkazib beruvchilar, qarzdorlar, mijozlar, hukumat va boshqalar kabi moliyaviy hisobot foydalanuvchilari uchun oqilona qaror qabul qilish uchun foydalidir. Auditni o‘tkazish jarayoni faqat buxgalteriya hisob- kitoblari to‘g‘ri amalga oshirilganda bajariladi uni e’tiborsiz qoldirib bo‘lmaydi.