1 azərbaycan-tüRKİYƏ ƏlaqəLƏRİ son 20 İLDƏ: UĞurlar və İmkanlar

11
Son iyirmi ildə Azərbaycan və Türkiyə əlaqələrinə qısa baxış
1990-cı ildə yaşanan “20 yanvar qırğını” Türkiyədə ictimaiyyəti ayağa qal-
dırıb, media, universitet ictimaiyyəti, hökumət və sıravi vətəndaşlar Bakı-
da yaşanan insanlıq dramını kəskin şəkildə qınayıb və Azərbaycan xalqına 
dəstəklərini bəyan ediblər. 
Amma  bu  kədərli  hadisələr  qardaş  xalqın  müstəqilliyə  olan  həsrətini 
soyuda  bilməyib  və  Azərbaycan  Milli  Məclisi  1991-ci  il  avqustun  30-
da müstəqilliyini elan edib. Bu qərar 1991-ci il oktyabrın 18-də qüvvəyə 
minib. Azərbaycan Milli Məclisi 1991-ci il oktyabrın 29-da bütün dünya 
dövlətlərini və Birləşmiş Millətlər Təşkilatını ölkənin müstəqilliyini tanı-
mağa dəvət edib.
Türkiyədən müstəqil Azərbaycanı ziyarət edən ilk heyət Xarici İşlər Nazir-
liyi nümayəndələrindən təşkil olunub və 1991-ci il sentyabrın 12-14-də Bakıya 
rəsmi səfər edilib, görüşlər keçirilib. Heyət Türkiyəyə qayıtdıqda Azərbaycanı 
ilk  tanıyan  ölkənin  Türkiyə  olması  istiqamətində  hökumətə  hesabat  təqdim 
edib.  Belə  ki,  1991-ci  il  noyabrın  9-da  o  dövrün  Baş  naziri  Məsud Yılmaz 
Azərbaycanın müstəqilliyinin Türkiyə tərəfindən tanındığını bildirib. Qafqaz və 
Orta Asiya respublikalarının tanınmasında tələsik davranılmaması üçün edilən 
təzyiqlərə baxmayaraq Türkiyə Azərbaycanı tanıyan ilk ölkə olub.
1991-ci  il  dekabrın  30-da  Türkiyə  Cümhuriyyəti  Bakı  Baş  konsullu-
ğunun səfirlik səviyyəsinə yüksəldilməsi haqqında qərar verib və iki ölkə 
arasında “Diplomatik əlaqələrin qurulmasına dair” Protokol 1992-ci il yan-
varın 14-də imzalanıb. Bununla da Bakıda ilk səfirliyi Türkiyə açıb.
1923-cü  ildə  respublikanın  elan  edilməsi  ilə  müstəqilliyinə  qovuşan 
Türkiyə qardaş türk respublikalarına ehtiyacı həmişə duymuş və müstəqillik 
əldə etdikdən sonra ortaq dil, mədəniyyət və tarixi bağları olan Azərbaycana 
imkan çərçivəsində kömək və dəstək verməyi özünün siyasi və mənəvi bir 
vəzifəsi bilmişdir.