1 azərbaycan-tüRKİYƏ ƏlaqəLƏRİ son 20 İLDƏ: UĞurlar və İmkanlar

12
Son iyirmi ildə Azərbaycan və Türkiyə əlaqələrinə qısa baxış
Türkiyə  ilə Azərbaycanın  xarici  siyasətlərində  birlikdə  hərəkət  etmə, 
həmrəylik  içərisində  olma  qanunu  hər  zaman  istiqamətverici  xüsusiyyət 
daşıyıb. Türkiyə qardaş Azərbaycanın torpaqlarının işğal edilməsinə reak-
siya olaraq Ermənistanla sərhədləri bağlayıb. İkitərəfli əlaqələr baxımından 
bir dövlətin başqa bir dövlət üçün üçüncü bir dövlətlə sərhədini bağlaması 
münasibətlərin bənzərsiz olduğunun və başqa ölkə əlaqələri ilə müqayisə 
edilə bilməyəcəyinin göstəricisidir.
İki  ölkənin  daha  sıx  əməkdaşlıq  etdiyi  əsas  mövzulardan  biri  Dağlıq 
Qarabağ problemidir. Türkiyə Azərbaycanın müstəqillik əldə etdikdən son-
ra  qarşı-qarşıya  qaldığı  Dağlıq  Qarabağ  probleminin  ilk  gündən  etibarən 
yaxın təqibçisi olub, Azərbaycanın haqlı mövqeyini beynəlxalq sahədə və 
ikitərəfli görüşlərdə gündəmə gətirməyə səy göstərib.
Dağlıq Qarabağ probleminin Azərbaycanın ərazi bütövlüyü çərçivəsində 
həll edilməsi və işğal edilən Azərbaycan torpaqlarının qaytarılması Qafqaz-
da əhatəli barış və sabitliyin ən əhəmiyyətli ünsürünü təşkil edir. Qafqazda 
istiqrarlı sülh, sabitlik və xalqlar arasında inamın yenidən bərpa edilməsi 
Türkiyənin  prioritetli  hədəfidir.  Bu  mənada,  Dağlıq  Qarabağ  məsələsi 
bölgənin təhlükəsizliyi, sabitliyi və inkişafı baxımından böyük bir maneə 
olub, problemin beynəlxalq hüquq qayda və qanunları çərçivəsində həlli və 
Azərbaycan torpaqlarının qısa müddətdə işğaldan azad edilməsi lazımdır.
Türkiyə  ilə  Azərbaycan  arasında  bütün  sahələrdə  operativ  qarşılıqlı 
müşavirə və ünsiyyət mövcuddur. 2010-cu il avqustun 16-da Türkiyə Res-
publikanın  Prezidenti  cənab Abdullah  Gülün Azərbaycana  səfəri  zamanı 
“Strateji tərəfdaşlıq və qarşılıqlı yardım haqqında” Müqavilənin imzalan-
ması ənənəvi ortaqlığın, həmrəyliyin, əzm və möhkəmliyin təbii nəticəsidir.
Strateji  əməkdaşlıq  səviyyəsində  olan  əlaqələrin  daha  da 
möhkəmlənməsini  təmin  etmək  məqsədilə  2010-cu  ildə  keçirilən  Türk-
dilli  Ölkələrin  Dövlət  Başçılarının  İstanbul  Sammiti  zamanı  Türkiyə-
Azərbaycan  Ali  Strateji  Əməkdaşlıq  Şurasının  yaradılmasına  dair  ortaq 
fikir yaranıb. Şuranın ilk toplantısı 2011-ci il oktyabrın 25-də Azərbaycan 
Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev ilə Türkiyə Respublikasının 
Baş naziri cənab Rəcəb Tayyib Ərdoğanın iştirakı ilə İzmirdə keçirilib. İki 
qardaş ölkədən 10 nazirin iştirak etdiyi toplantıda 20-yə yaxın sənəd imza-
lanıb, ikitərəfli əlaqələr geniş müzakirə olunub. 
İqtisadi sahədəki əlaqələr hər keçən il daha sürətlə inkişaf edib, güclənən 
ikitərəfli  münasibətlər  Bakı-Tbilisi-Ceyhan  neft  boru  xətti  və  Bakı-Tbilisi-
Ərzurum təbii qaz boru xətti layihələri ilə fərqli özəllik qazanıb. 2013-cü ildə 
istifadəyə verilməsi planlaşdırılan Bakı-Tbilisi-Qars dəmiryolu xətti Avrasiya 
miqyasında əhəmiyyətli bir nəqliyyat şəbəkəsi olacaq. Son olaraq, Ali Strateji 

---