1 azərbaycan-tüRKİYƏ ƏlaqəLƏRİ son 20 İLDƏ: UĞurlar və İmkanlar

113
Azərbaycanla-Türkiyə arasında təhsil əlaqələri
ayının sonuna qədər bu ixtisaslara qəbul olunacaq tələbə sayını və digər 
şərtləri bildirəcəkdir”.
Protokolda həmçinin təhsilin müxtəlif sahələrində, orta və ali məktəb 
müəllimlərinin  mübadiləsi,  dərslik  və  nəşriyyat,  türkdilli  respublikalarda 
tədris  olunacaq  ortaq  tarix  və  ədəbiyyat  kitablarının  yazılması  kimi 
məsələlərdə  əməkdaşlığın  qurulması  və  daha  da  genişləndirilməsi  əksini 
tapıb.  Azərbaycan  nümayəndə  heyəti  səfər  zamanı  Türkiyənin  müxtəlif 
tədris  müəssisələrinə  baş  çəkib,  orta  və  ali  təhsil  sistemi  ilə  yaxından 
tanış  olub.  Bu  səfərdən  və  qeyd  olunan  Protokolun  imzalanmasından 
sonra  Azərbaycanla  Türkiyə  arasında  tələbə  mübadiləsi  sahəsində 
əməkdaşlığın  məzmununda  çox  ciddi  dəyişikliklər  baş  verib.  Bu  vaxta 
qədər Azərbaycan vətəndaşları xarici dövlətlərə, xüsusilə Türkiyəyə təhsil 
almağa göndərilərkən onların ölkəyə daha vacib olan ixtisaslar üzrə təhsilini 
təmin etmək məsələsində müəyyən nöqsanlara yol verilirdi. Çox zaman bu, 
müəyyən qanunauyğunluğa əsaslanmadan tələbələrin ixtiyarına buraxılırdı. 
Nəticədə,  bəzi  ixtisaslar  üzrə  ali  təhsilli  mütəxəssislər  ehtiyac  olmasa 
da  Türkiyədə  hazırlanırdı.  Məsələn,  1997/1998-ci  tədris  ilinin  statistik 
məlumatlarına  əsasən,  Ankara,  Qazi,  İstanbul,  Mərmərə,  Egey,  Doqquz 
Eylül,  Səlcuq,  Uludağ  və  On  doqquz  Mayıs  universitetləri  üzrə  aparılmış 
təhlil göstərir ki, bu ali məktəblərdə tələbələrimizin 34,1%-i pedaqoji, 27%-i 
iqtisadi, idarəetmə və ictimai elmlər fakültələrində (maliyyə, iqtisadiyyat, 
menecment, beynəlxalq əlaqələr, sosiologiya, psixologiya), 8,2%-i hüquq 
və jurnalistika, 8%-i ilahiyyat, 5,1 %-i mühəndislik, 4,1%-i kənd təsərrüfatı 
və  4,3%-i  tibb  ixtisasları  üzrə  təhsil  alıblar.  Soydaşlarımızın  9,2%-i  ali 
məktəblərin  nəzdində  fəaliyyət  göstərən  ikiillik  ali  peşə  məktəblərinə 
(məslək yüksək okulları) qəbul edilib. Göründüyü kimi, tələbələrimizin 1/3 
hissəsi  respublikamızın  bir  çox  ali  məktəblərində  mövcud  olan  ixtisaslar 
üzrə təhsil alıblar. 
Qeyd  olunan  Protokol  Azərbaycanda  həyata  keçirilən  və  aparılacaq 
təhsil  islahatlarına  Türkiyə  tərəfinin  hərtərəfli  yardım  göstərməsi  və  bu 
sahədə faydalı əməkdaşlığın qurulması üçün də real zəmin yaradıb. Təhsil 
naziri  Misir  Mərdanovun  rəhbərlik  etdiyi  nümayəndə  heyətinin  1999-cu 
il 22 iyul – 4 avqust tarixində Türkiyəyə növbəti səfəri yeni perspektivlər 
açıb.  Məqsəd  Türkiyədə  aparılan  təhsil  islahatlarının  gedişi  ilə  tanış 
olmaq,  bu  ölkənin  təcrübəsini  yaxından  öyrənmək  idi.  Həmin  il  Dünya 
Bankının  Beynəlxalq  İnkişaf  Assosiasiyasının  ayırdığı  kredit  hesabına 
Azərbaycanın Təhsil Nazirliyi orta təhsil sistemində islahatlara başlamışdı. 
Qərb təhsil sisteminə inteqrasiya yolunda böyük uğurlar əldə etmiş Türkiyə 

---