1 Dаvriy ish rejimidа ishlаydigаn induktsion qurilmаlаrni tаdqiqotlаsh

6 – LABORATORIYA ISHI
Dаvriy ish rejimidа ishlаydigаn pаst hаrorаtli qurilmаlаrni tаdqiqotlаsh.
I. Ishning vazifasi
Ish xisoblashlar bilan amalga oshiriladi. Ish jarayonida talabalarni «Elektr qarshilik pechlari bo‘limiga kiruvchi «Elektr qarshilik pechlarini xisoblash» qismi bo‘yicha bilimlari mustaxkamlanadi.
II. Ishning maqsadi
1 Pechlarda issiqlik va elektr energiyasini xisoblash uslublarini o‘rganish.
2. Variantlar bo‘yicha berilgan qiymatlarga qarab issiqlik xamda elektr energiyasi miqdorini va qizdirish elementlarini geometrik o‘lchovlrini xisoblash.
III. Umumiy nazariy maolumotlar.
Issiqlik va elektr energiyasini xisoblashning to‘la uslublari va ketma-ketlik sxemasi(1,2,3) adabiyotlarda berilgan.
Issiqlik energiyasini ‘isoblash quyidagi masalalarni o‘z ichiga oladi:
a) Pechning quvvatini aniqlash (R) ni aniqlash;
b) Foydali ish koeffisentini ( ) aniqlash;
v) Maxsulotga ishlov berilganda sarf bo‘lgan solishtirma quvvat (R_sol) ni aniqlash;
Elektr energiyasini xisoblash esa o‘z ichiga quyidagilarni oladi;
a) Qizdirish elementlarini geometrik o‘lchovlarini aniqlash;
b) Qizdirish elementlari materialini tanlash;
v) shu qizdirish elementlarini aniqlash;
Nurlanish orqali issiqlik almashinish tenglamasiga asosan qizdirish elementi quvvati quyidagicha ifodalanadi;
(8.1)
Bu yerda ‘_q qizdirish elementi yuzasi m²;
T_q qizdirish elementining absolyut xarorati, K;
T_max maxsulotning absolyut temperaturasi, K;
S₁₂ nur chiqarish koeffisienti (qizdirish elementi uchun o‘rtacha 3 ga teng deb olinadi) Vt/K;
Pechning FIK quyidagicha aniqlanadi
(8.2)
Maxsulotning o‘irlik birligiga sarf qilingan elektroenergiyasi:
(8.3)
Maxsulotda to‘plangan issiqlik miqdori quyidagicha:
(8.4)
Bu yerda S_T maxsulot o‘irligi. Kg
S – solishtirma issiqlik si’imi, u 0,12 kkal/kg ⁰S
Q_sikl – maxsulotda sikl davomida sarf bo‘lgan issiqlik miqdori: kkal,
(8.5)
dan foydalanib,
(8.6)
ni yozamiz.
Bu yerda S_ke qizdirish elementining yuzasi, m²
L_ke – qizdirish elementining uzunligi, m
- qizdirish elementi tayyorlangan materialning solishtirma qarshiligi; (agar qizdirish elementi X15H60 markali nixromdan tayyorlansa _ke=1,2x10 Om/m).
Qizdirish elementi lentasimon yoki sterjen ko‘rinishidagi shaklga ega bo‘lsa, to‘’ri burchakli ko‘ndalang qirqim yuzasi S_ke= a^.v=ma² va perimetri P=2(a+v)=2(m+1) ga teng bo‘ladi. (1 – rasm). U xolda m=v/a teng bo‘lib m = 515 oraliqda olinadi.
Lentasimon qizdirish elementining qalinligi ni quyidagi ifoda orqali ifodalanadi.
(8.7)
Oxirgi ifodadagi tanlab olingan konstruksiyadagi qizdirish elementining yuzasiga ruxsat etilgan solishtirma quvvat, Vt/m²

bu yerda qizdirish elementini nurlanishining effektivligi koeffitsienti bo‘lib, u nurlanayotgan va nurlanishni qabul qilayotgan yuzalar munosabatiga bo‘liqdir.
Quyidagi jadvalda turli xil materiallarni qizdirilganida ning tavsiya etilishi mumkin bo‘lgan qiymatlari keltirilgandir:

№	Qizdirish elementining (Qe) konstruksiyasi	Qizdirilayotgan maxsulotlar materiali
		Po‘lat	Po‘lat ximoya atmo- sferasida	Alyumi niy
1	Erkin osib qo‘yilgan lentasimon so‘qmoq shaklidagi Qe	0,46	0,51	0,54
2	CHuqirlikka joylash tirilgan lentali so‘qmoqsimon Qe	0,44	0,48	0,50
3	Simli so‘qmoqsimon yoki sterjenli erkin osib qo‘yilgan Qe	0,62	0,65	0,68
4	CHuqurlikka joylashtirilgan simli so‘qmoqsimon Qe	0,56	0,60	0,63
5	Naysimon qobiqqa joylashtirilgan simli spiralsimon Qe	0,46	0,49	0,50
6	Tokchaga joylashtirilgan simli spiralsimon Qe	0,39	0,44	0,47
7	CHuqurlikka joylashtirilgan simli spiralsimon Qe	0,31	0,34	0,35
8	Erkin osib qo‘yilgan quyma Qe	0,60	0,63	0,65