1. İdarəetmə prinsipləri

6.2.3. Aperiodik bənd

 

W(p) = ;

k = 1 olarsa:

W(p) = ;
;
;
;
( ) = 1 - 2 = - arctg( T);

;
L( ) = 20lg(A( )) = - 10lg(1 + ( T)2).

AFTX-nın mərkəzi P = 1/2 nöqtəsində olan, radiusu 1/2 olan yarımdairəsi vardır. Asimptotik LATX-nın qurulmasında hesab edirlər ki, < ₁ = 1/T olduqda L( ) üçün ( T)² ifadəsi nəzərə alınmır, yəni L( ) - 10lg1 = 0. > ₁ olduqda L(w) - 20lg(ωT). Buna görə də, LATX absis oxu boyunca, sonra isə 20 db/дек mailliyi qədər uzanır. Həqiqi LATX ilə asimptotik LATX arasındakı əsas fərq = ₁ olduqda 3 дб-i keçmir.

ω 0-a qədər azalırsa LFTX asimptotik olaraq 0-a yaxınlaşır və к - /2 -nın artmasıyla sonsuzluğa yaxınlaşır. Bütün aperiodik bəndlərin LFTX eyni formaya malikdir və standart əyriyə uyğun paralel yerdəyişmə ilə tezlik oxu boyunca qurula bilər. 

6.2.4. 2-ci tərtib ətalətli bənd

 

k = 1 olduqda bəndin ötürmə funksiyası: W(p) = .

Mürəkkəb halda tezlik xarakteristikaları üçün çıxış şək.5də göstərilib.

Rəqsi bəndin asimptotik LATX-sı ₁ = 1/T₁ -ə qədər absis oxu ilə üst-üstə düşür, tezliyin daha çox artmasıyla 40 дб/дек mailliyi ilə gedir. Yəni, rəqsi bəndin yüksək tezliyi, aperiodik bəndə nisbətən daha güclü təsir edir.

₁ olduqda həqiqi LATX-sı asimptotik LATX-dan kifayət qədər fərqlənir. Həqiqi əyrini sorğu kitablarındakı kənara çıxma əyrilərindən istifadə etməklə qurmaq olar. ₁ olduqda çıxış rəqslərinin amplitudu sonsuzluğa yaxınlaşırsa və = 0 olduqda konservativ bənd
alırıq. (şək.54).
Aşağı tezliklərdə LFTX asimptotik olaraq 0-a yaxınlaşır. Tezliyin sonsuzluğa qədər artmasıyla çıxış siqnalı fazaya görə təxminən giriş bucağı qədər dönür. LFTX-nı şablonun köməyilə qurmaq olar, lakin bunun üçün fərqli nəmlik əmsalları üçün olan şablonlar yığımı lazımdır. Bu əmsalın azalmasıyla AFTX-sı absis oxuna yaxınlaşır və konservativ bəndin sərhədində absis oxu boyunca 2 şüaya ayrılır və bununla da çıxış rəqslərinin fazası 0-dan 180^о –yə qədər dəyişir. (şək.54).

 

6.2.5. Elementar bəndlərin TX-nin qurulması qaydaları

 


Bəzi bəndlərin TX-nın qurulmasında “güzgü qanunu”-dan istifadə olunur: k = 1 olduqda əks ötürmə funksiyalarına malik bəndlərin LATX və LFTX-sı üfüqi oxa güzgüdürlər. Şək.55-də ideal diferensiallayıcı və ideal gücləndirici bəndlərin TX-sı təsvir edilib.

Əgər k 1 olarsa, onda bəndin ötürmə funksiyasına W = k.W₁,-in məhsulu kimi baxmaq olar. W₁ - k = 1 olduqda ötürmə funksiyasıdır. Bununla AFTX vektorunun amplitudası W(j ) -nin bütün qiymətlərində k dəfə artmalıdır, yəni A( ) = kA₁( ). Buna görə də, məsələn, aperiodik bəndin AFTX-nın yarımdairə mərkəzi P = 1/2 nöqtəsində deyil k/2-də olacaq. LATX da dəyişəcək: L( ) = 20lgA( ) = 20lgkA₁( ) = 20lgk + 20lgA₁( ). Buna görə də k 1 olduqda bəndin LATX-nı ordinat oxu boyunca formasını 20lgk-a dəyişmədən qaldırmaq lazımdır. LFTX-da k-nın dəyişməsi müşahidə olunmayacaq.

Şək.56-da k=10 və T=1c olduqda aperiodik bəndin tezlik xarakteristikası verilib. Bununla belə aperiodik bəndin LATX-sı k=1 ilə 20lg10 = 20 hündürlüyə qalxıb.

Suallar

1. 
   Tezlik xarakteristikası nədir?
   
2. 
   Optimal üsulla tezlik xarakteristikasını necə əldə etmək olar?
   
3. 
   Bəndin məlum ötürmə funksiyası ilə tezlik xarakteristikasını necə əldə etmək olar?
   
4. 
   AFTX nədir və onu necə əldə etmək olar?
   
5. 
   HTX nədir və onu necə əldə etmək olar?
   
6. 
   XTX nədir və onu necə əldə etmək olar?
   
7. 
   ATX nədir və onu necə əldə etmək olar?
   
8. 
   FTX nədir və onu necə əldə etmək olar?
   
9. 
   LATX nədir və onu necə əldə etmək olar?
   
10. 
     LFTX nədir və onu necə əldə etmək olar?
    
11. 
     AFTX hodoqrafını necə qurmaq olar?
    
12. 
     Ətalətsiz bəndin AFTX, LATX və LFTX-nı qurun.
    
13. 
     İnteqrallayıcı bəndin AFTX, LATX və LFTX-nı qurun.
    
14. 
     Aperiodik bəndin AFTX, LATX və LFTX-nı qurun.
    
15. 
     Rəqsi bəndin AFTX, LATX və LFTX-nı qurun.
    
16. 
     Konservativ bəndin AFTX, LATX və LFTX-nı qurun.
    
17. 
     İdeal diferensiallayıcı bəndin LATX və LFTX-nı qurun.
    
18. 
     İdeal gücləndirici bəndin LATX və LFTX-nı qurun.
    
19. 
    Gücləndirmə əmsalı 100 dəfə artarsa, bəndin LATX və LFTsı necə dəyişər?
    
20. 
     Güzgü qanunu nəyə xidmət edir?