1-Машғулот

 
 
 
 
 
18-rasm. Baqaning suzish pardasini taxtacha teshigi ustuga tortib to`g`rilash
(I) mikroskop ostida baqaning suzish pardasining ko`rinishi (II) 
1-arteriya; 2-arteriolalar; 3-arteriolaning katta ob`ektiv ostida ko`rinishi; 4-kapilyar 
to`r; 5-kapilyarlarning katta ob`ektiv ostida ko`rinishi; 6-vena; 7-venulalar; 8-
xromotoforlar. 
v) Charvidagi kapilyarlardagi qon aylanishini kuzatish. Narkoz berilgan baqani 
qongeyma taxtasiga qornini pastga qilib yotqizing. Baqa qorin devorining yonidan 1,5 
sm. chamasida o`ng tomonidan orqa oyog`iga yaqin joydan qirqing. Ingichka ichakni 
charvisi bilan asta-sekin tashqariga tortib, taxta teshigi sathiga tortiladi va ninalar bilan 
mahkamlab qo`yiladi. Ringer eritmasi bilan ho`llanib, kichik ob`ektiv orqali 
mikroskopda kuzatiladi. Qon tomirlarining diametriga, qonning oqish tezligiga, kichik 
kapillyar turlarining borligiga e`tibor berish lozim. 
Topshiriq: 
Kuzatilgan hodisalarni chizing va savollarga javob bering. 
1. Organizmda kapillyarlar qanday vazifani bajaradi?
2. Kapillyarlarda qon oqish tezligi qanday? 

---

39 
3. Kapillyarlarda qon sekin oqishining nima ahamiyati bor? 
3-ish: Tinch holatda va jismoniy ishdan keyin odamda pul`sni aniqlash. 
Ishdan maqsad
:
odamda pul’sni aniqlash metodini o`zlashtirish.
 
Ish uchun kerakli jihozlar
:
sekundametr. Tekshirish ob’ekti inson. 
Ishni bajarish tartibi
. 
Guruhdagi talabalar ikkitadan mayda guruhlarga 
bo`linishadi. Biri eksperimentator, ikkinchisi tekshiriluvchi ob’ekt bo`lib hisoblanadi. 
eksperimentator o`ng qo`lining to`rtta barmog’i yordamida tekshiriluvchining bilak 
arteriyasini topib, bir minutda pul’s sonini sanaydi. Bu holat uch marta takrorlanib 
o`rtacha pul’s soni aniqlanadi. So`ngra 20-30 marta o`tirilib turiladi, ya`ni jismoniy 
harakat qilinadi va yana pul’s soni aniqlanadi. 
Topshiriq:

Norma va jismoniy harakatdagi pul’s sonini taqqoslang. 

1. Arterial pul’s nima va qanday o`lchanadi. 
2. Vena pul’si nima va qanday o`lchanadi. 
3. Chiziqli va hajmiy tezliklar.