1-mashg’ulot laboratoriya ishi №1 Matematik mayatniklarning tebranishlar



Yüklə 0,54 Mb.
səhifə1/11
tarix27.03.2023
ölçüsü0,54 Mb.
#90494
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
laboratoriya.....


1-MASHG’ULOT

Laboratoriya ishi 1
Matematik mayatniklarning tebranishlarini o’rganish va erkin tushish tezlanishini aniqlash.
(matematik mayatnik yordamida erkin tushish tezlanishini aniqlash.)
1. Ishning maqsadi: Og’irlik kuchi tezlanishini tajriba yo’li bilan aniqlash
2. Keraklia sboblar: matematik mayatnik, sekundomer, o’lchov chizg’ichi.

3. NAZARIY QISM
Uzun, vaznsiz, cho`zilmaydigan ipga osilgan jism matematik mayatnik deyiladi. Matematik mayatnikning og`irlik markazi osilish nuqtasidan pastda yotadi. Mayatnik ipining massasi unga osilgan jism, masalan, metall sharcha massasidan juda ham kichik bo`lganligi sababli uni hisobga olmasa ham bo`ladi. Mayatnikning harakat qilmayotgan holati mayatninkning muvozanat vaziyati deyiladi (1- rasm a). Mayatnikni muvozanat vaziyatidan uncha katta bo`lmagan a burchakka og`dirib, uni qo`yib yuborsak u muvozanat vaziyati atrofida tebranma harakat qila boshlaydi
(1- chizma, b).
Mayatnikning bir marta to`liq tebranish uchun ketgan vaqtga tebranish davri deb ataladi va uni T bilan belgilanadi.
Agar biror t vaqt ichida mayatnik N marta tebransa to`liq bir marta tebranishi uchun ketgan vaqt, ya'ni tebranish davri quyidagicha hisoblanadi:

SI sistemasida tebranish davri sekundlarda o`lchanadi.



Matematik mayatnikning tebranish davri ipga osilgan yukning massasiga va tebranish amplitudasiga bog`liq emas. Matematik mayatnikning uzunligi deganda ipning osilish nuqtasidan sharcha markazigacha bo`lgan masofaga aytiladi. Matematik mayatnikning tebranish davri matematik mayatnik l uzunligining kvadrat ildiziga to`g`ri proporsional va gerkin tushish tezlanishining kvadrat ildiziga esa teskari proporsional bo`lib, u quyidagi ifoda yordamida aniqlanadi:

(2) ifodaga ko`ra erkin tushish tezlanishi g ni aniqlash uchun quyidagi tenglikka ega bo`lamiz:



Yüklə 0,54 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin