psixodinamik nazariya. Amerika psixologi E.Erikson inson umrini 8 ta davrga ajratadi va ular opziga xos, betakror xususiyatlarga ega deb hisoblaydi.
1 – davr. Ilk gopdaklik (tugpilgandan 1 Yoshgacha). Bu davrda tashqi dunyoga “Ongsiz ishonch” tuygpusi vujudga keladi. Buning asosiy sababi ota-onaning mehr-muhabbati, gpamxoprligi va jonkuyarligidir. Agar gopdakda bu ishonch paydo boplmay qolsa, ona bolaga yomon munosabatda boplsa, voyaga etganda umidsizlik vujudga keladi.
2 – davr. Kechki gopdaklik (1 Yoshdan 3 Yoshgacha). Yarim mustaqillik va shaxsiy qadr-qimmat tuygpusi shakllanadi. Bu esa opz tanasini boshqarish uchun keng imkoniyat yaratib, intizom, mahsuliyat, javobgarlik, hurmat tuygpulari tarkib topishiga zamin hosil qiladi. Anomal rivojlanish: ikkilanish, qobiliyatga shubhalanish, hayotga moslashmaganligini his qilish.
3 – davr. Ilk bolalik (3–5 Yoshgacha). Anomal rivojlanish: insonlarga befarqlik, tashabbusning sustligi, boshqa bolalarga hasad, beqarorlik. Tashabbus tuygpusi, qandaydir ishni bajarish mayli tarkib topadi, guruhiy opyinlar, tengqurlari bilan muloqatga kirishish muhim ahamiyatga ega.
4 – davr. (5–11 Yoshgacha). Bu davr maqsadiga erishish uchun intilish, uddaburonlik va tirishqoqlik bilan xarakterlanadi. Salbiy tomonlari – ong hayotning barcha qirralarini qamrab ololmaydi, muammolarni hal qilishda aql zakovat darajasining pastligi, bilimlarni opzlashtirishdagi qoloqlik. Anomal rivojlanish: shaxsiy kamchiliklarni his qilish, konformlik, passiv mehnat vazifalaridan qochish.
5 – davr. (11–20 Yoshgacha). Opsmirlik va opspirinlik, hissiy yetuklik. Betakror, opziga xos Yosh davri. Salbiy tomoni qathiyatsizlik.
6 –davr. (20–45 Yoshgacha). Ilk (erta) yetuklik. Boshqa jinsga psixologik intim yaqinlashuv qobiliyati va ehtiyoji vujudga keladi. Bundan tashqari yolgpizlikka moyillik va odamovilik kabi yoqimsiz xususiyatlar bilan farqlanadi.
7 – davr. Oprta yetuklik davri (40–60 Yoshgacha). Hayotiy faoliyatning barcha sohalarida (mehnat, ijodiyot, gpamxoprlik, pusht qoldirish, tajriba uzatish) mahsuldorlik tuygpusi hamrox bopladi va ezgu niyatlarning amalga oshishida turtki bopladi. Anomal rivojlanish: xudbinlik, opz-opziga ehtiborini qaratish, ishida besaramjonlik, erta invalidlik, opzi haqida qaygpurishni yopqolishi.
