Krioprotektorlarni hujayralarning osmotik va mexanik ta'sirlardan saqlovchi moddalarni tanlash Bunga dimetilsulfooksid (DMSO,5-10%), glitserin (10-20%), shuningdek polivinilpi rolidop (MVP), destran, polietilenglikol (PEG) kiradi. Muzlatish 0°S dan-40°Sgacha haroratda olib boriladi. Shunday tarzda sekin muzlatish natijasida hujayralar tarkibidagi suvdan holi bo’lib, -40°S da hujayralar batomom suvsizlanib, o’simlik materialli ampulani suyuq azotga solishga imkonp tu’giladi.
Xulosa qilib aytish mumkinki, hujayra va to’qimalarni o’stirpshda, erishilgan yutuqlar, genetik bir xil ekish materiallari loishni, virussiz o’simliklar olish, seleksion davrni qisqartirish, qiyin ko’payuvchi o’simliklarni ko’paytirish imkoniyatini beradi.
Biotexiologiyaning yangi yo’nalishi kriosaqlash usulidan foydalanib, somatik hujayralar, unikal uru’glarni, o’simliklarning-transformatspya kilingan gibrid hujayralari, zigogik va somatik hujayralarni, protoplastlarni, mernstemalarni, poya uchlarini muzlatib saqlashga imkon berishp mumkin.
Savollar: 1.Mikroklonal ko’paytirishning afzalligi nimada?
2.Mikroklonal ko’paytirish bosqichlarini aytib bering.
3.Virussiz ekish materiallari olishning afzalliklarini tushuntiring.
4.Hujayralar va to’qimalar bankini saqlashdan maqsad nima?
Mavzu:O’simliklarni gormon sistemasi. Reja: 1. O’simliklarni o’stirish va rivojlantirish regulyatorlari.
2. Fitogormonlar ta'sirinish molekulyar mexanizmi.
3.Fitogormonlar va fitoregulyatorlarni olish biotexnologiyasi.
4. Qishloq xo’jaligi amaliyotida fntoregulyatorlarni qo’llash.
5. Xulosa lar.
Adabiyotlar: 1, 9, 15.
Tayanch so‘zlar va iboralar. Regulyator, fitagormon, fitoregulyator, repressor.
1.O’simlikdarni o’stirish va rivojlantirish regulyatorlari birikmalar bo’lib, juda kam miqdori o’simliklarning moddalar almashinuviga ta'sir etib, ularnng o’sish va rivojlanish jarayonlarini o’zgartiradi. Ular oldin ko’p yillik o’simliklarning qalamchala rida ildiz hosil qilish uchun so’ng, donli o’simliklarning egilib qolishining oldini olishda foydalanilgan edi, hozirgi vaqtda esa qishloq xo’jaligi o’simliklarini intensiv o’stirish texnologiyasida qo’llaniladi. Fitoregulyatorlar yordamida o’simliklarning noqulay tashqi sharoitga chidamliligini, qishloq xo’jaligi o’simliklarining hosildorligini oshirish, maxsuldor navlarning ba'zi kamchiliklarini yo’qotishga muvaffaq bo’linmoqda. Agronomlar, fiziologlar, ximiklar hosildorlikni oshirish uchun yangi zararsiz preparatlar va texnologiyalar ishlab chiqishmoqda.
