1-Mavzu. Statistika faniga kirish

8-Mavzu: Statistik tadqiqotlarda tanlab kuzatishning qo‘llanilishi

Statistika ommaviy to’plamlar bilan shug’ullanganligi sababli statistik

tadqiqotlar juda ko’p mashaqqatli mehnatni talab qiladigan qimmatli ishlardan
hisoblanadi
Statistika amaliyotida shunday to`plamlar tez-tez uchrab turadiki, ularning barcha birliklarini o`rganish imkoniyati bo`lmaydi. Bunday to`plamlar jamiyat hayotida, turmushimizda ham, tabiyotda ham keng tarqalgan. Masalan, mamlakatda don, paxta va boshqa ekinlari qanchalik qishloq xo`jaligi zararkunandalari bilan shikastlangani yoki qancha qoramol va boshqa hayvonlar quturish kasalligiga chalinganini bilmoqchi bo`lsak, barcha ekinlar maydoni va hosilini, mollar tuyoini tekshirib chiqa olmaymiz, chunki bu juda mashaqqatli ish bo`lib, ko`p vaqt va kuch talab qiladi.

10-Mavzu: Tanlab kuzatish xatosi, tanlanma to‘plam zaruriy miqdorini aniqlash va tanlab kuzatish natijalarini tarqatish yo`llari.

Statistika ommaviy to’plamlar bilan shug’ullanganligi sababli statistik
tadqiqotlar juda ko’p mashaqqatli mehnatni talab qiladigan qimmatli ishlardan
hisoblanadi
Statistika amaliyotida shunday to`plamlar tez-tez uchrab turadiki, ularning barcha birliklarini o`rganish imkoniyati bo`lmaydi. Bunday to`plamlar jamiyat hayotida, turmushimizda ham, tabiyotda ham keng tarqalgan. Masalan, mamlakatda don, paxta va boshqa ekinlari qanchalik qishloq xo`jaligi zararkunandalari bilan shikastlangani yoki qancha qoramol va boshqa hayvonlar quturish kasalligiga chalinganini bilmoqchi bo`lsak, barcha ekinlar maydoni va hosilini, mollar tuyoini tekshirib chiqa olmaymiz, chunki bu juda mashaqqatli ish bo`lib, ko`p vaqt va kuch talab qiladi.

11-Mavzu O‘zaro bog‘lanishlarni statistik o‘rganish.

Jamiyat hayotda da har bir xodisa va jarayonlar o’zaro uzviy ravishda bog’langan bo’lib, bog’lanishlar xodisa va jarayonlarni tavsiflovchi ko’rsatkichlarning bog’lanishida namoyon bo’ladi. Masalan, milliy daromadlar hajmi yalpi ichki mahsulot hajmiga bevosita bog’liq. Mehnat unumdorligi va tannarxni olsak, birinchi ko’rsatkich o’zgarishi bilan, aniqrog’i, mehnat unumdorligining ortishi tannarxni pasayishiga olib keladi, tovar oborotning hajmini o’zgarishi esa tovarlar bahosi va miqdorini o’zgarishiga bevosita bog’liq. Bu bog’liqliklarni aniqlash va o’lchash statistikaning muhim vazifalaridan biridir.

O’rganilayotgan ob’ektning ish faoliyatini u yoki bu tomonini o’zida aks
ettiruvchi statistik ko’rsatkichlar, o’zaro quyidagi aloqa turlarida bo’lishlari
mumkin: balansli aloqa; komponentli aloqa; omilli aloqada.