1 nvp 11 sing Uzbek tili

Degazatsiya
deganda zararlangan yuzalardan zaharlovchi moddalarni
yo‘qotish (mikroblarni yo‘q qilish yoki toksinlarni parchalash), 
dezaktivatsiya
deganda esa zararlangan yuzalardagi radioaktiv moddalarni yo‘qotish tushuniladi.
Maxsus tozalash
qisman
va
to‘liq
bo‘lishi mumkin.
Zararlangan joydan chiqqach, qisman maxsus tozalash o‘tkaziladi,
vazifani bajarish jarayonidan keyin, kerak bo‘lgan paytda esa tabel va joydagi
vositalarni ishlatib dezinfeksiya qilinadi.
Zaharlovchi moddalar bilan zararlanganda darhol odamning teri qopla-
malari, kiyim-kechaklari, gazniqobning yuza qismi, aslaha va texnikaning
alohida tashqi yuza uchastkalari degazatsiya qilinadi.
Radioaktiv moddalar bilan zararlangan hollarda odamning teri
qoplamalari, kiyim-kechaklari, ustiga osilgan buyumlari, poyabzal, individual
himoya vositalari dezaktivatsiya qilinadi.
Bakterial vositalar bilan zararlanganda esa odamning teri qoplamalari
(yuz, bo‘yin, qo‘l) dezinfeksiya qilinadi.
To‘liq maxsus tozalash vazifa bajarib bo‘lingandan keyin amalga
oshiriladi.
Maxsus tozalashni o‘tkazish uchun TÄÏ komplekti, kiyim-kechakni
tozalash uchun ÈÄÏÑ-69 komplekti, ÄÏÏ degazatsiyalovchi paket hamda
ÈÏÏ-8, ÈÏÏ-9 kimyoga qarshi individual paket qo‘llaniladi.
Kiyim-kechaklarni degazatsiyalash uchun ÈÄÏÑ-69 komplekti. 
Zoman,
zarin, iðrit kabi zaharlovchi modda va ularning bug‘lari bilan zararlangan
kiyim-kechaklarni degazatsiya qilish uchun ishlatiladi.
Komplekt degazatsiya qilish uchun ÈÄÏ-1 paketidan 10 ta va kiyim-
kechakni degazatsiyalovchi ÄÏÑ-1 paketidan 10 tadan karton qutiga taxlab
solinadi. Safar holatida komplekt texnikada tashib yuriladi.
ÄÏÑ
paketi V gazlar, zoman, iðrit bilan zararlanganda degazatsiya qilish
uchun mo‘ljallangan.
Masalan, jang maydonida degazatsiya qilish uchun bitta, pulemyot va
granatomyotni degazatsiya qilish uchun esa ikkita paket ishlatiladi.
Degazatsiyalovchi paket
zoman bug‘lari bilan zararlangan kiyim-kechak-
larni degazatsiya qilish uchun ishlatiladi.
Kiyim-kechak komplektiga bir paket ishlatiladi. Kiyim-kechakni
degazatsiyalash uchun paket ochiladi va xaltachaga sekin urib, kiyim-

---

62
kechakning barcha joyiga sepib chiqiladi. Bunday kiyimlar ochiq joyda
silkitilib tashlanadi va gazniqob yechiladi.
ÒÄÏ komplekti
maxsus texnikalarni qisman degazatsiya qilish uchun
mo‘ljallangan. ÒÄÏ komplektiga ikkita avtonom uskuna, zaryadlovchi
qurilma va ehtiyot qismlar kiradi.
Degazatsiya asbobining changlatgichi tozalanayotgan yuzadan 0,2—0,5 m
balandroqda bo‘lishi kerak. Texnikaning ichki yuzalarini changlatib,
degazatsiyalash mumkin emas. Texnikani degazatsiya va dezinfeksiyalashda
quyidagi eritmalar ishlatiladi.
Texnikani ÄÊ-4 yordamida dezaktivatsiya, degazatsiya va dezinfek-
siyalash uchun funksional 0,0075—0,15% yuvuvchi ÑÔ-2 (ÑÔ-2Ó) kuku-
nining suvdagi eritmasi yozda, ammiakning suvdagi eritmasi qishda qo‘llaniladi.
Maxsus texnikani qisman degazatsiya qilish ekiðaj kuchi bilan ÒÄÏ
komplekti yordamida yoki degazatsiyalovchi eritmaga botirib olingan latta,
erituvchilar yoki yonilg‘i bilan amalga oshiriladi.
Ko‘rsatib o‘tilgan obyektlarni qisman dezaktivatsiya qilish dezaktivatsiya-
lovchi retseptura, eritma, yonilg‘i, suvga botirib olingan cho‘tka, latta yoki
changyutgich yordamida amalga oshiriladi. Qisman dezaktivatsiyada barcha
zararlangan yuza tozalanadi. To‘liq degazatsiyada esa yuza to‘liq tozalanadi.
Tozalash ishlarida zararlangan predmetlarga tegish, individual himoya
vositalari yoki tugmalarni yechish taqiqlanadi.
4.8. Favqulodda vaziyatlarda evakuatsiya tadbirlarini