2.4. Detallarni aniqligi.
Detalga qo‘yilgan aniqlik darajasini ta’minlovchi usullarning asosiysi bu
qirqib ishlashdir. Qirqib ishlash quyidagi xillarga bo‘linadi: yo‘nish-shilish
(dastlabki xomaki yo‘nish), qora ishlash, yarim toza va toza ishlashda fazoviy
(hajmiy) xatoliklar yo‘qotiladi. Yirik shtamplangan va quyma zagotovkalar
tayyorlangandan so‘ng qora ishlanadi. Bunda ishlangan yuza g‘adir-budirligi
R
a
=25 100 mkm.ni tashkil etadi. Yarim toza ishlashda R
a
=12,6 50 mkm.ga, toza
ishlashda R
a
=2,5 12,5 mkm.ga teng.
Qirqib ishlash aniqligi ko‘p jihatdan zagotovka aniqligiga bog‘liq. Тoza
ishlash aniqligi o‘zidan oldingi ishlash aniqligiga bog‘liq. Qora ishlash, odatda,
44
aniqlikni 1 3 kvalitetga oshiradi. Тoza ishlash esa 1 2 kvalitetga oshiradi. Shu
narsani qayd qilish kerakki, cho‘yan va rangli metallardan yasalgan detallar
aniqligi xuddi shu sharoitda yasalgan po‘lat detal aniqligidan bir kvalitetga yuqori
bo‘ladi.
45
2.1-jadval.
Iqtisodiy aniqlik ko‘rsatkichlarini o‘rtacha qiymati
Ishlash usuli
Ishlash sxemasi Kvalitet
R
a
mkm
Silindrik tashqi
yuzalarni yo‘nish bilan
ishlash qora yrim toza
juda toza olmosli
keskich bilan
IT I4
IT I3-IT11
IT8-IT7
IT6-IT5
50-6,3
25-1,6
1,6-0,2
0,04-0,016
Ichki yo‘nish:
Qora
toza
juda toza
IT I3-IT 11
IT10-IT8
IT7-IT5
2,5-1,6
6,3-0,4
3,2-1,6
Frezalash:
Qora
To‘g‘ri
chiziqlikdan chetga
chiqish 0.15-0.3
mm 1m uzunlikda
50-12.5
Toza
Tekislikdan chetga
chiqish 0.04-0.08
1m uzunlikda
10-1,25
Juda toza
Tekislikdan chetga
chiqish 0.02-0.4
1m uzunlikda
2.5-0,4
Parmalash va ichki
yo‘nish
IT13-IT19
25-0,8
Zenkerlash:
Qora,
toza,
parmalashdan so‘ng
IT13-IT12
IT13-IT8
25-6,3
25-0,4
Razvyortkalash:
aniq,
juda toza
IT9-IT7
IT6-IT5
6,3-0,4
3,2-0,1
46
Teshiklani tortib ishlash:
qora,
Toza
IT11-IT10
IT9-IT6
12,5-0,8
6,3-0,2
Tashqi jilvirlash:
dastlabki
toza
juda toza
IT9-IT8
IT7-IT6
IT6-IT5
6,3-0,4
3,2-0,2
1,6-0.1
Ichki jilvirlash:
dastlabki
toza
juda toza
IT9-IT8
IT7-IT6
IT6-IT5
6,3-0,4
3,2-0,2
1,6-0,1
Teshiklarni xoninglash,
pritirkalash
IT5-IT4
0,8-0,1
Superfinish, pritirkalash
IT5-IT4
0,2-0,025
Dostları ilə paylaş: |
