1. Pul mablag‘lari va qisqa muddatli moliyaviy investitsiyalar

Buxgalteriya. 7-mavzu 1. Pul mablag‘lari va qisqa muddatli moliyaviy investitsiyalar hisobining vazifalari. / Iqtisodiy kategoriyaga amal qiluvchi har bir mamlakat rivojlanishining asosiy vositalaridan biri pul bulib, bozor iqtisodiyotiga utish va unda ish yuritishda uning urni va axamiyati yanada oshib boradi. Darhaqikat, pul - «bozor tili» deb bejiz aytilmagan. Har bir iqtisodiy axborot, tovarlar va xizmatlar bahosi, to‘lovlar, daromad va harajatlar, moliyaviy talablar va majburiyatlar, iqtisodiy aloqalar makro va mikro darajada faqat pulda ifoda qilinadi. O‘zbekiston Respublikasi iqtisodiyotida bozor munosabatlarining rivojlanishi jarayonida shartnomaviy asoslari mehnat vositalari va kreditlarini harid qilish, mah-sulot (ishlar, xizmatlar)ni sotish bobida bitimlar to‘zayotgan korxonalar o‘rtasida muno-Mbatlar kengayib bormokda. Bundan tashqari, byudjet, banklar, sugurta organlari, turli lsamoat tashkilotlari, xayriya fondlari, bevosita xodimlar va xokazolar bilan to‘lov m)'omalalari amalga oshirilmokda. Korxonalar, muassasalar, tashkilotlar va fukarolarnnng goyatda keng va xilmaxil doirasi bilan amaliy alokalar korxona xo‘jalik faoliyatining muntazam va obyektiv jixdtdan mukarrar belgisiga aylanmokda. Korxonalar o‘rtasidagi har xil to‘lovlar va o‘zaro hisob-kitoblar moddiy, mehnat yoki bevosita pul munosabatlari asosida paydo bo‘lishi mumkin, lekin oxirokibatda ular odatda muayyan tomonning foydasiga pul qarzi tusini olgan mulkiy majburiyat kurinishida namoyon bo‘ladi.
2. Kassa muomalalarini hisobga olish./Kassa muomalalarini yuritish O‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankining 1998 yil 24 yanvardagi 376-sonli Qarori bilan tasdiklangan «Yuridik shaxslar tomonidan kassa muomalalarini yuritish qoidalari» bilan tartibga solinadi. Bevosita korxona kassasidan naqd pulni olish va sarflash bilan bog‘liq bo‘lgan muomalalar kassa muomalalari jumladan kiradi. Barcha mulkchilik shaklidagi korxonalar o‘z kassalarida nakd pul qoldikdari chegarasida nakd pullarni saklab turishlari va ularni tushumdan olib, me’yorlar chegarasida foydalanishlari mumkin. Kassa muomalalarini olib borish uchun korxona shtatidan kassir ajratiladi. U o‘zi tuzib olgan barcha boyliklarning but saqlanishi uchun to‘liq moddiy javobgar shaxs hisoblanadi. Kassirni tayinlash bo‘yicha buyruk chiqkanidan sung korxona rahbari uni o‘pimalalarini olib borish tartibi bilan tanishtirishi, to‘liq yakka moddiy javobgarlik haqida u bilan shartnoma tuzishi shart.
3. Hisob-kitob schyoti bo‘yicha muomalalar hisobi./Korxonalar boshqa yuridik shaxslar, davlat nazorat organlari va boshqa tashkilotlar ba’zan bo‘ladigan hisob-kitoblarini asosan nakd pulsiz hisob-kitoblar kurinishida amalga oshiradi. Mablag‘larni bir hisob rakamidan ikkinchi hisob-rakamiga nakd pul ishtirokisiz, pul o‘tkazish yuli bilan amalga oshiriladigan hisob-kitoblar nakd pulsiz hisob-kitoblar deyiladi. O‘zbekiston Respublikasi xududida nakd pulsiz hisob-kitoblar 1995 yil 4 sentyabr- dagi «O‘zbekiston Respublikasida nakd pulsiz hisob-kitoblarni olib borish to‘g‘risida”gi 60-yo‘riqnomaga asosan olib boriladi.