2.Ustav kapitalining shakllanishi va foydalanilishi hisobi./ Ustav kapitalini buxgalteriyada hisobga olish uchun quyidagi hisobvaraqlar ochilgan: 8310-«Oddiy aksiyalar» 8320-«Imtiyozli aksiyalar» 8330-«Pay va kuyilmalar». Ushbu hisobvaraqlar passiv hisoblanadi hamda davlat korxonalari ustav fondining, aktsionerlik jamiyatlar va shirkatlar ustav kapitalining shakllanishi va uning harakatini hisobga oladi. Aksiyadorlik sarmoyasi ruyxatga olingan xajmda, biroq hali tugallanmagan emissiya sifatida hisobda aks ettirilar ekan, e’lon qilingan (chiqarilishga ruxsat etilgan), joylashtirilgan (ularga aksiyadorlar obunasi amalga oshirilgan) hamda muomaladagi, ustavga muvofiq qo‘shimcha joylashtirilgan oddiy aksiyalarning analitik hisobini yuritish lozim.
3.Qo‘shilgan hamda rezerv kapitali hisobi./ Korxonada qo‘shilgan kapital hisobi quyidagi hisobvaraqlarda yuritiladi: 8410-«Emission daromad» 8420-«Ustav kapitalini shakllantirish bo‘yicha kursdagi fark». Ushbu hisobvaraqlar passiv bulib, ular oddiy va imtiyozli aksiyalar bo‘yicha nominal qiymatdan yuqori bahoda olingan summalarni va ularning harakatini umumlashtirish uchun muljallangan. Korxonada qo‘shilgan kapital quyidagi operatsiyalar natijasida vujudga kelishi mumkin: --emission daromadni yuzaga keltiruvchi nominal qiymatdan yukori bahoda aksiyalar birlamchi sotilishida; --kursdagi farkni keltirib chiqaruvchi xorijiy investitsiyali korxonalar ustav kapitalini shakllantirish paytida.
4.Taqsimlanmagan foyda va dividendlar hisobi./ Taksimlanmagan foyda bu hisobot davri yakunida xo‘jalik yurituvchi subyekt
ixtiyorida koladigan sof foyda (foydaning bir qismi)dir. Taqsimlanmagan foyda
(koplanmagan zarar)ni hisobga olishda quyidagi hisobvaraqlardan foydalaniladi:8710-«Hisobot davridagi taqsimlanmagan foyda (koplanmagan zarar)» hisobvarag‘ida korxona faoliyatining butun hisobot yilidagi taksimlanmagan foydasi (koplanmagan
zarari) hisobga olib boriladi. 8720-«Jamgarilgan foyda (koplanmagan zarar)» hisobvarag‘ida korxonaning butun faoliyati davomidagi zarar, dividendlar bo‘yicha to‘lovlar hamda ustav kapitaliga kayta investitsiyalangan foydani chegirgan holda sof foyda summasini ifodalovchi jamlangan foyda hisobga olib boriladi.Hisobot davridagi sof foyda taqsimlanmagan foydani oshiradi va u quyidagicha ~provodka bilan rasmiylashtiriladi: D-t 9900-«Yakuniy moliyaviy natija» / K-t 8710-«Hisobot davridagi taksimlanmagan foyda qkoplanmagan zarar)».
16-mavzu.1.Majburiyatlar tushunchasi va ularni baholash./ Moliyaviy hisob tamoyillarida majburiyatlar «ilgari bo’lib o’tgan hodisalar yoki o’zgarishlar natijasida kelgusida aktivlarni boshqa tashkilotlarga o’tkazish (xizmatlar ko’rsatish) bo’yicha iqtisodiy sub’ektning hozirda mavjud majburiyatlariga asoslanib, kelgusida iqtisodiy foydalardan ehtimoliy voz kechish» sifatida ta’riflanadi. Majburiyatlarning asosiy xususiyatlari quyidagilar hisoblanadi: -ushbu xo’jalik sub’ektiga aktivni o’tkazish yoki xizmat ko’rsatish yo’li bilangina bajariladigan majburiyatning mavjudligi; -mazkur majburiyatni yuzaga keltirgan xo’jalik hodisasi avval sodir bo’lganligi;-majburiyatning yuzaga kelishi hech bo’lmaganda ehtimoldan xoli bo’lmasligi lozim. Majburiyatlar - iitisodiy foydaning kamayishiga, ya’ni amaldagi aktivlarning kamayishiga olib kelishiga ishonch mavjud bo’lgan, hisobot davrida yoki o’tgan davrlarda yuzaga kelgan kreditorlik tsarzlari va boshtsa tsarzlardir.