3.7-jadval
G‘o‘za (Buxora-6 navi) nihollarining unib chiqishiga Antibac Uz biopreparatining ta’sirini o‘rganish (
30
.04.2012 yil,
10
-
kunlik nazorat) 21 aprelda ekilgan
Tajriba
variant-
lari
Kasallik
bilan
zararlantir
ish balli
Bioprepara
tlar
miqdori,
kg/ga
Preparatla
r bilan
ishlov
berilgan
urug‘lar
Qo‘shimcha
kasallik
yuqtirilgan
tuproq
(F.
oxysporum)
Ekilgan
urug‘lar
soni
(dona)
Unib
chiqqan
nihollar
soni dona
(%)
O‘rtacha
uzunligi,
sm
CHinbarg
chiqarishi,
%
Fotosintez
holati, %
1
-
-
-
-
60
35 (58%)
18
6
2
-
4.0
+
-
60
42 (70%)
17
3
3
-
0.32
+
-
60
48 (80%)
21
6
4
5.0
4.0
+
+
60
30 (50%)
10
5
5
5.0
-
-
+
60
31 (52%)
13
11
Izoh: 1- nazorat (oddiy suv); 2-tajriba preparati (Antibac Uz); 3-tajriba preparati (BeTaPro); 4-tajriba preparati (tuproq
F.oxysporum bilan zararlantirilgan, urug‘ga
Antibac Uz bilan ishlov berilgan); 5-nazorat (tuproq
F.oxysporum bilan
zararlantirilgan).
32
3.8-jadval
G‘o‘za (Buxora-6 navi) nihollarining unib chiqishiga Antibac Uz biopreparatining ta’sirini o‘rganish (
4
.05.2012 yil,
14
-
kunlik nazorat) 21 aprelda ekilgan
Tajriba
variant-lari
Kasallik
bilan
zararlan-
tirish bali
Bioprepar
atlar
miqdori,
kg/ga
Preparatla
r bilan
ishlov
berilgan
urug‘lar
Qo‘shimcha
kasallik
yuqtirilgan
tuproq
(F. oxysporum)
Ekilgan
urug‘lar
soni
(dona)
Unib
chiqqan
nihollar
soni dona
(%)
O‘rtacha
uzunligi
sm
CHinbar
g chiqa-
rishi, %
Fotosintez
holati, %
1
-
-
-
-
60
43 (71%)
3
42
2
-
4.0
+
-
60
49 (81%)
3
46
3
-
0.32
+
-
60
52 (86%)
4
50
4
5.0
4.0
+
+
60
37 (61%)
3
33
5
5.0
-
-
+
60
41 (68%)
3
41
Izoh: 1- nazorat (oddiy suv); 2-tajriba preparati (Antibac Uz); 3-tajriba preparati (BeTaPro); 4-tajriba preparati (tuproq
F.oxysporum bilan zararlantirilgan, urug‘ga
Antibac Uz bilan ishlov berilgan); 5-nazorat (tuproq
F.oxysporum bilan
zararlantirilgan).
33
3.9-jadval
G‘o‘za (Buxora-6 navi) nihollarining unib chiqishiga Antibac Uz biopreparatining ta’sirini o‘rganish
(
6
.05.2012 yil,
16
-kunlik nazorat) 21 aprelda ekilgan
Tajriba
variantlari
Kasallik
bilan
zararlantiris
h balli
Bioprepar
at
miqdori,
kg/ga
Preparatlar
bilan
ishlov
berilgan
urug‘lar
Qo‘shimch
a kasallik
yuqtirilgan
tuproq
Ekilgan
urug‘lar
soni
(dona)
Unib chiqqan
nihollar soni
dona (%)
O‘rtacha
uzunligi,
sm
CHinbarg
chiqarishi
,
Fotosintez
holati, %
1
-
-
-
-
60
46 (76%)
4,5-5
42
1
2
-
4.0
+
-
60
51 (85%)
5
45
4
3
-
0.32
+
-
60
52 (86%)
5
49
5
4
5.0
4.0
+
+
60
37 (61%)
4
28
6
5
5.0
-
-
+
60
41 (68%)
4
36
10
Izoh: 1- nazorat (oddiy suv); 2-tajriba preparati (Antibac Uz); 3-tajriba preparati (BeTaPro); 4-tajriba preparati (tuproq
F.oxysporum bilan zararlantirilgan, urug‘ga
Antibac Uz bilan ishlov berilgan); 5-nazorat (tuproq
F.oxysporum bilan
zararlantirilgan).
34
14.04.2012 yilda tajriba qo‘yilgan, oradan 10 kun o‘tib hisob-kitob ishlari olib borildi va quyidagi natijalar olindi
3.10-jadval
G‘o‘za nihollarining unib chiqishiga Antibac Uz biopreparatining ta’sirini o‘rganish (24.04.2012 yil)
Tajriba
variantlari
Biopreparat
lar miqdori,
kg/ga
Preparatlar
bilan ishlov
berilgan
urug‘lar
Qo‘shimcha
kasallik
yuqtirilgan
tuproq
(F. oxysporum)
Ekilgan
urug‘lar
soni
(dona)
Unib chiqqan
nihollar soni
(dona, %)
O‘rtacha
uzunligi,
(sm)
CHinbarg
chiqargan
(dona)
1
-
-
-
100
41 (41%)
3.5
41
2
0.32
+
-
100
29 (29%)
3.0
29
3
4.0
+
-
100
37 (37%)
5.5
37
4
4.0
+
+
100
39 (39%)
3.5
32
5
-
-
+
100
25 (25%)
3.2
16
Izoh: 1- nazorat (oddiy suv); 2- tajriba preparati (BeTaPro); 3- tajriba preparati (
Antibac Uz); 4- tajriba preparati (tuproq
F.oxysporum bilan zararlantirilgan, urug‘ga
Antibac Uz bilan ishlov berilgan); 5- nazorat (tuproq
F.oxysporum bilan
zararlantirilgan).
3.11-jadval
35
G‘o‘za nihollarining unib chiqishiga Antibac Uz biopreparatining ta’sirini o‘rganish
(8.05.2012 yil, 22-kunlik nazorat)
Tajriba
variant-
lari
Bioprepar
at
miqdori,
kg/ga
Preparatlar
bilan ishlov
berilgan
urug‘lar
Qo‘shimcha
kasallik
yuqtirilgan
tuproq
Ekilgan
urug‘lar
soni
(dona)
Unib
chiqqan
nihollar
soni (dona,
%)
O‘rtach
a
uzunlig
i, (sm)
3 ta
chinbarg
chiqargan
(dona)
4 ta
chinbarg
chiqargan
(dona)
Jami
chinbarglar
soni
(dona)
1
-
-
-
100
52 (52%)
10
9
13
22
2
0.32
+
-
100
69 (69%)
11
5
18
23
3
4.0
+
-
100
78 (78%)
12
8
24
30
4
4.0
+
+
100
67 (67%)
10
9
14
23
5
-
-
+
100
60 (60%)
10
5
19
24
Izoh: 1- nazorat (oddiy suv); 2- tajriba preparati (BeTaPro); 3- tajriba preparati (Antibac Uz); 4- tajriba preparati (tuproq
F.oxysporum bilan zararlantirilgan, urug‘ga
Antibac Uz bilan ishlov berilgan); 5- nazorat (tuproq
F.oxysporum bilan
zararlantirilgan).
36
Fitopatogen zamburug‘lardan
Fuz. sol. va
Fuz. oxs shtammlari sun’iy
ozuqa muhitida o‘stirilib, so‘ng makkajuxori va bug‘doy (“Bobur” va
“CHillaki” navlari) uruglarinig unib chiqishga ta’siri o‘rganildi. Urug‘lar 1 sutka
davomida shtammlarning suyuq kulturasida ivitilib, maxsus stakanchalarda
qumli muhitga ekildi. Unib chiqqan maysalar bir hafta davomida o‘stirilib, keyin
uzunligi o‘lchandi. Olib borilgan tadqiqotlarda Fuz. oxysporium shtammlarining
suyuq kulturasi bilan zararlab ekilgan urug‘lardan unib chiqqan makkajo‘xori
maysalari kontrolga nisbatan 5 sm past, bug‘doyning chillaki navi maysalari 4
sm past, bug‘doyning bobur navi maysalari esa 6 sm pastligi aniqlandi. Fuz.
solani zamburug‘i suyuq kulturasi bilan zararlab ekilgan urug‘lardan unib
chiqqan maysalar kontrolga nisbatan deyarli farq qilmadi (3.6.12-jadval).
Keyingi
ishlarimizni
Fuzarium
avlodiga
mansub
fitopatogen
zamburug‘lar va Bacillus thuringiensis bakteriyasi o‘rtasidagi antogonistik
munosabatlarni o‘rganishga qaratdik.
Har xil muhitlardan ajratib olingan 115 ta shtammdan 6 tasining
(№01,
№02, №03, №04, №05 va №12) antogonistik munosabatlari yuqoriligi aniqlandi
va shulardan 2 tasi
(№05 va №12) eng faol deb topildi.
Mikroorganizmlar o‘rtasidagi ontoganistik munosabatlar qattiq agarli
ozuqa muhitida “to‘g‘ri chiziq” usuli bilan ekib o‘rganildi (3.6.3-rasm).
Olib borilgan tadqiqotlarimizda BT shtammlari
(№-05, №-12) o‘z ta’siri
davomida Fuz. Oxs kulturalarining o‘sish chizig‘ini to‘xtatib qo‘yish,
koloniyalarining havo qismining pastliga va boshqa tomonlari ma’lum bo‘ldi.
Bu tajribamiz boshqa tadqiqotchilar tomonidan ushbu ish ustida olib borgan
tadqiqotlar natijalarida olingan ma’lumotlarga yaqinligi aniqlandi.