Marshrutlar va zanjirlar: 16.
.Eyler va Gamelton graflari va sikllar: 17.
Graflarning metrik xarakteristikasi. Planar graflar. Daraxtlar
13.
Insidentlik va qo’shnichilik matrissasi.
Graflarni taxlil qilish uchun bir nechta usullar mavjud. Ular
quyidagilardan iborat:
Koordinat jadvali: Grafning nuqtalarini va chegaralarini jadval
shaklida berish.
Insidentlik matrisa: Grafning nuqtalarini va chegaralarini nuqtalar
va chegaralar orasidagi bog'lanishlar bilan ifodalangan matrisa
shaklida berish.
Qo'shnichilik matrisa: Grafning nuqtalarini va chegaralarini
nuqtalar orasidagi bog'lanishlar bilan ifodalangan matrisa shaklida
berish.
14
. Graflar ustida amallar. Graflar ustida amallar:
1. Grafni birlashtirish: Ikki grafni birlashtirish, ularning barcha
nuqtalarini va chegaralarini o'z ichiga olgan yangi graf hosil
qiladi.
2.
Grafni kesish: Graf kesishi, ikki grafning umumiy nuqtalarini va
chegaralarini o'z ichiga olgan yangi graf hosil qiladi
.
15.
Marshrutlar va zanjirlar:
Marshrut: Grafda boshlang'ich nuqtadan oxirgi nuqtasigacha
bo'lgan yo'l.
Zanjir: Grafda nuqtalardan o'tib, chegaralarni bir marta ishlatib
boshlang'ich nuqtasidan oxirgi nuqtasigacha bo'lgan yo'l.
Yo'naltirilgan graf:
Yo'naltirilgan graf (digraf): Har bir chegaraning yo'nalishi
aniqlangan graf.
11.Rekurent munosabatlar metodi. Rekurent munosabatlar metodi. Agar algoritm o‘zini-o’zi yordamchi algoritm sifatida foydala-
nadigan bo‘lsa, bunday algoritmlar rekursiv deyiladi.
Rekursiv algoritmlar ikki turga bo‘linadi:
a) to‘g‘ri rekursiya. Bunda algoritm o‘ziga-o‘zi murojaat qiladi.
b) yondosh rekursiya. Bunda A algoritm B ga, B algoritm A ga
murojaat qiladi.
Rekursiv algoritm yozish uchun avvalo quyidagi shartlat o’rinli
bo’lishi zarur:
1) rekkurent munosabat aniqlangan bo’lishi;
2) shu munosabat uchun boshlang‘ich holatning mavjud bo‘lishi.
Rekkurent munosabat deganda qaralayotgan jarayonga doir muayyan
bosqichlarni avvalgi bosqichlar bilan bog‘lovchi munosabatlar
tushuniladi. Masalan, N!=N·(N−1)!
formulani
N! uchun rekkurent
munosabat deb qarash mumkin. Boshlang‘ich holat esa 1!=1 bo’ladi.
Rekkurent munоsabatlar metоdining g’оyasi yetaricha sоdda bo’lib,
qo’yilgan masala uchun qandaydir mulоhazalar yordamida qo’yilgan
masala o’lchamlari kichikrоq bo’lgan nusxalari оrqali ifоdalash talab
qilinadi. Bu hоlda har bir nusha-masala o’zining nushasi uchun
asоsiy masalaga aylanadi. Mazkur jarayon davоm ettirilib,
masalaning yechimi ma`lum bo’lgan eng kichik o’lchamli nushasi
qurilmaguncha davоm ettiriladi. Bunday hоlatni rekkurent
munоsabatlar usulida “algоritmni o’z ichiga cho’kishi” deb ataladi.
Eng kichik o’lchamli masala nushasi “cho’kish” jarayonini
to’htatish
uchun xizmat qiladi
, chunki оdatda bunday nushaning
yechimi ma`lum bo’ladi. Shundan keyin eng kichik nusha-
masalaning yechimi ma`lum bo’lgandan fоydalanib, unga asоsiy
bo’lgan masalaning yechimi tоpiladi. Bu yechim navbatdagi bоsqich
asоsiy masalasini hal qilish uchun pоydevоr bo’lib hizmat
qiladi.
Umuman aytganda
, i-chi bоsqichdagi asоsiy masala i-1-chi
bоsqich yechimidan fоydalangan hоlda tоpiladi. Bu jarayonni
“algоritmni suzib chiqishi” tarzida tavsiflanadi.
Yuqoridagi ma’lumotlarni
hisobga olsak
, faktorialni hisoblash ma-
salasi uchun rekkurent va boshlang‘ich munosabatlar quyidagicha
bo‘ladi:
Ko‘rinib turibdiki, N!
ni hisoblash uchun
(N-1)! ma’lum bo‘lishi
kerak. Lekin, bo‘lgani uchun o‘z navbatida (N-2)! ni topish talab
qilinadi. (N-2)! esa (N-3)!·(N-2) ga teng va hokazo.
Bu yerda
N! ni
hisoblash algoritmi o‘zining ichiga o‘zi “cho‘kib” borishi hodisasi
ro‘y bermoqda. Cho‘kish jarayoni boshlang‘ich holat sodir bo‘lgunga
qadar, ya’ni 1! gacha davom etadi. Shundan keyin, “cho‘kish”
jarayoni to‘xtaydi, ekanligi haqida ko‘rsatma olgan kompyuter
yuqoriga qarab “suzib” chiqish bosqichini boshlaydi. Ya’ni, 2!=1,
2!=1!·2=2, 3!=2!·3=6 va hokazo.
Bu holat to
N! hisoblanmaguncha
davom etaveradi.
Yuqorida keltirilgan rekursiv algoritmning psevdokodi quyidagicha
yoziladi:
algoritm fak(int m)
// Kiruvchi ma`lumоtlar: natural m sоni
// Chiquvchi ma`lumоtlar: qiymati m! ga teng bo’lgan sоn