1-variant nutqiy xatolar va ularni bartaraf etish yo`llari

Matematikaga ixtisoslashtirilgan boshlang`ich sinflarda o`qitish

Tayanch so’z va iboralar: DTS talablari, matematika fani, o’rganish, kuchaytirilgan, boshlang’ich daraja. - 20 ball
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Ayrim fanlar chuqur o‘rganiladigan davlat ixtisoslashtirilgan umumta'lim muassasalarini takomillashtirish to‘g‘risida”gi qaroriga ko‘ra, bolalarni matematika kursini chuqur o‘rganishga o‘rgatish ta'limning ikkinchi yilida, 2-sinfdan boshlanadi.
Birinchi sinfda ta'limni muvaffaqiyatli yakunlagan, o‘quv yili oxirida tavsiya etilgan test sinovlaridan muvaffaqiyatli o‘tgan, matematikani o‘rganishga doir tegishli qobiliyat va moyilliklarga ega bo‘lgan o‘quvchilarga bu fanni chuqur o‘rganish 2-3-4-sinflardan boshlab amalga oshiriladi.
2-4-sinflarda matematika kursi quyidagi beshta mazmuniy yo‘nalishni
tashkil etadi:

1. 
   Arifmetika elementlari;
   
2. 
   Kattaliklar va ularning o‘lchovlari;
   
3. 
   Mantiqiy matematik tushuncha va munosabat;
   
4. 
   Algebra elementlari;
   
5. 
   Geometriya elementlari.
   

Shuni aytish joizki, ixtisoslashgan sinflar matematika dasturi negiz ( asosi)ni umumta'lim maktabi 1-4-sinflari matematika kursiga kiruvchi materiallar ( o‘rin olgan ) tashkil etadi.Shu bilan birga yangi dastur qo‘shimcha dasturiy masalalar bilan to‘ldirilishi ham tushuntiriladi. Jumladan, ta'limning dastlabki ikki yili davomida o‘quvchilar har qaysi mazmuniy yo‘nalishga tegishli turli-tuman matematik tushunchalarning yetarlicha katta zahirasiga ega bo‘ladilar. Masalan, arifmetika sohasida -bu o‘quvchilarni o‘nlik sanoq sistemasining “tuzilishi”, uni sonlarning rim yozuv sistemasi bilan taqqoslash orqali tanishtirish.

4. 
   Mehnat tarbiyasida xalq og’zaki ijodining o’rni.
   

Tayanch iboralar: ijod, mehnat tarbiyasi, mutafakkir, xalq maqollari, xalq rivoyatlari. - 20 ball
О‘quvchilar mehnat tarbiyasida ishlab chiqilgan tizimi quyidagi yо‘nalishlarni kо‘zda tutadi: mehnat tarbiyasining yaxlit tiziim doirasida milliy an’analardan foydalanishning turli shakllari, vositalari, usullari, metodlari va sharoitlarini ishlab chiqish va amaliyotga joriy etish; о‘quv yurtlari, oila, jamoatchilikning tarbiyaviy ishlari о‘rtasida uzviy aloqa о‘rnatish; pedagogika о‘quv yurtlarining mehnat ta’lim yо‘nalishiga “Xalq pedagogikasi” maxsus kursini kiritish bilan bо‘lajak о‘qituvchilarining mehnat an’analari tо‘g‘risidagi bilim, malaka va kо‘nikmalarini kengaytirish va takomillashtirish; ota-onalar о‘rtasida bolalarning mehnat tarbiyasi masalalari yuzasidan bir maqsadga yо‘naltirilgan g‘oyaviy-ma’rifiy ishlarni tashkil qilish. Nazariy tahlil asosida о‘quvchilarning shaxsini takomillashtirishning asosiy omillari aniqlandi: о‘quvchilarning shaxsini kamolotga yetkazishda ijtimoiy muhitning roli; uning qadriyatlar tizimidagi uzatishlar, tarbiyaning etnik madaniyat о‘ziga xos tomonlariga mosligi, tarbiya jarayonida milliy mehnat an’analarini va urf-odatlarni hisobga olish. “ О‘quvchilarning mehnat tarbiyasida halq milliy an’analaridan foydalanish tehnologiyasini takomillashtirishning pedagogik tizimi” deb nomlanuvchi ikkinchi bobda - о‘quvchilarning mehnat tarbiyasida xalq an’analaridan foydalanishning ishlab chiqilgan tizimi asosiga xalqning amaliy tarbiyaviy tajribasi, о‘sib kelayotgan avlodni mehnat faoliyatiga tayyorlashning tarixan yuzaga kelgan va avloddan avlodga xalq og‘zaki ijodi, о‘yinlar, urf-odatlar,bayramlar, udumlar, ishlab chiqarish mehnati orqali uzatiladigan risolalari, shakllari va metodlari qо‘yilgan. Xalq mehnat tarbiyasining tajribasini tahlil qilish shuni kо‘rsatdiki, tarixiy о‘tmishda mehnat tarbiyasi sodda amaliy bilimlarga asoslangan bо‘lib, maqsadga erishishning ma’lum prinsiplari va vositalariga ega bо‘lgan. О‘zbek xalq pedagogikasida mehnat kishisi, yuqori ahloqqa, amaliy aqlga ega bо‘lgan, jismonan kamol topgan, ona tabiatning gо‘zalligini his qila oladigan yaratuvchi ana shunday risola sifatida namoyon bо‘ladi. Eksperimental sinflarda xalq milliy an’analaridan foydalanish bо‘yicha barcha sinfdan tashqari va maktabdan tashqari mashg‘ulotlar dissertant taklif etgan tizimda olib borildi. Nazorat sinfida о‘qituvchilar an’anaviy metodika bо‘yicha ishladilar. Eksperiment materiallariga quyidagilar kiritildi: 1. Xalq milliy an’analaridan foydalanish mezonlari va prinsiplari. 2. Turli sinflarda turli fanlarni о‘rganishda milliy an’analarga oid etnopedagogik materiallardan foydalanish nuqtai nazaridan muhim mavzular. 3. Bu an’analarga yaxlit yondoshishni, shuningdek ularni о‘qitishdagi izchillikni hisobga oluvchi darslar ishlanmasi va metodikasi (jami 24 soat).О‘n beshta sinfda, 286 soat eksperement asosida darslar о‘tkazildi. 4. Etnopedagogik an’analar asosida о‘quvchilarning mehnat tarbiyasi vazifalarini hisobga olgan holda darsdan tashqari tadbirlarni tashkil qilish va о‘tkazish metodikasi.О‘n beshta sinfda, eksperement asosida 5 ta metodik programma ishlab chiqildi va 76 tadbir о‘tkazildi. 5. Turli sinflarda turli fanlarni о‘rganishda etnopedagogik materiallardan foydalanish bо‘yicha metodik tavsiyanomalar.

5.