1. Æxlishemjandi lyf (L 01)


Breyting á húðlit og áferð. Hvers kyns sár á brjóstum sem ekki gróa



Yüklə 1,11 Mb.
səhifə5/10
tarix21.01.2017
ölçüsü1,11 Mb.
#6105
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10

Breyting á húðlit og áferð.

  • Hvers kyns sár á brjóstum sem ekki gróa.

  • Hafa ber í huga að brjóstakrabbamein er “lúmskur” sjúkdómur og geta konur gengið með slík æxli um langa hríð án þess að finna til sjúkdómseinkenna.



  • Læknisskoðun – læknir þreifar brjóstin.

    • Læknisskoðun – læknir þreifar brjóstin.

      • Finnist eitthvað athugavert eru gerðar frekari rannsóknir.
    • Röntgenmyndataka brjósta – á að greina minnstu breytingar á brjóstum.

    • Frumuskoðun – stungið er á grunsamlegan hnút í brjósti og frumur sogaðar út. Skoðað í smásjá.

    • Skoðun vefjasýna – skorið er inn á hnúta eða þeir jafnvel fjarlægðir. “Sent í ræktun”.



    Ameríska krabbameinsfélagið mælir með mánaðarlegri sjálfsskoðun brjósta frá tvítugu.

    • Ameríska krabbameinsfélagið mælir með mánaðarlegri sjálfsskoðun brjósta frá tvítugu.

    • Á 10 ára tímabili (´89-´98) framkvæmdu einungis 35% kvenna á aldrinum 40-69 ára reglulega sjálfskoðun.

    • Æskilegt er að sjálfskoðun brjósta sé framkvæmd 7-10 dögum eftir að blæðingar hefjast og konur, sem eru þungaðar eða hættar á blæðingum, hafi ákveðinn dag mánaðarlega.



    Er álitin áreiðanlegasta greiningaraðferðin og er talin geta greint æxli 1-2 árum áður en þau verða þreifanleg.

    • Er álitin áreiðanlegasta greiningaraðferðin og er talin geta greint æxli 1-2 árum áður en þau verða þreifanleg.

    • Sum þreifanleg æxli (10%) sjást þó ekki í brjóstamynda-töku.

    • Regluleg myndataka hefur reynst áreiðanlegust fyrir konur 50-69 ára og dregið úr dánartíðni um 25-30%.

    • Með kembileit greina menn forstigsbreytingar brjósta-krabbameins sem eru algengar.

      • Forstigsbreyting er ekki sama og krabbamein…


    Brjóstakrabbameini er gjarnan skipt í fjóra flokka eða stig:

    • Brjóstakrabbameini er gjarnan skipt í fjóra flokka eða stig:

    • 1. stig: Minni háttar æxlisvöxtur er í brjósti og engin

    • einkenni um dreifingu. Langflestir fá bata...

    • 2. stig: Æxlið hefur dreifst til eitla í holhönd.

    • 3. stig: Æxlið hefur vaxið inn í vöðvann sem liggur

    • undir brjóstinu og dreifst til eitla ofan við viðbeinið.

    • 4. stig: Æxlið hefur dreifst til annarra líffæra, svo sem

    • lungna, lifrar eða beina. Illlæknanlegt.



    Skurðaðgerð – til greina kemur að fjarlægja;

    • Skurðaðgerð – til greina kemur að fjarlægja;

      • æxlið eingöngu (fleygskurður)
      • allt brjóstið
      • brjóstið ásamt holhandareitlum
      • brjóstið ásamt undirliggjandi vöðva og holhandareitlum.
    • Geislameðferð – mjög oft beitt eftir skurðaðgerð.

    • Lyfjameðferð – Oftast frumueyðandi meðferð eða

    • hormónameðferð.



    Hefðbundin krabbameinslyfjameðferð hefur verið fjöllyfjameðferðin CMF (cýklófosfamíð, metó-trexat og flúóróúracíl).

    • Hefðbundin krabbameinslyfjameðferð hefur verið fjöllyfjameðferðin CMF (cýklófosfamíð, metó-trexat og flúóróúracíl).

    • Lyfin eru gefin í æð á þriggja vikna fresti, oftast í 6-9 skipti.

    • Antracýklín eins og doxórúbicin eða epíurúbicín hafa einnig sannað gildi sitt og eru í vaxandi mæli gefnir með cýklófosfamíði eða cýklófosfamíði og flúóróúracíl (FEC), sérstaklega í útbreiddum sjúkdómi.



    Hluti krabbameina í brjóstum, sérstaklega hjá konum sem komnar eru yfir tíðahvörf, er háður kvenhormóninu östrógen hvað varðar vöxt æxlisins

    • Hluti krabbameina í brjóstum, sérstaklega hjá konum sem komnar eru yfir tíðahvörf, er háður kvenhormóninu östrógen hvað varðar vöxt æxlisins

      • Hægt er að mæla, þegar tekið er sýni úr æxlinu til greiningar, svonefnda östrógen- og prógesterón viðtaka.
    • Svo kölluð SERM lyf eru mikið notuð við brjósta-krabbameini.

      • SERM = Selective Estrogen Receptor Modulator.
      • Lyfið tamoxífen er and-östrógen og keppir við östrógenið um bindingu á östrógenviðtaka og dregur það úr vexti æxlisins.


    Við útbreiddum sjúkdómi eru notuð s.k. taxön (Taxol®, Taxotere®), en þetta eru mjög virk lyf við brjóstakrabbameini.

    • Við útbreiddum sjúkdómi eru notuð s.k. taxön (Taxol®, Taxotere®), en þetta eru mjög virk lyf við brjóstakrabbameini.

    • Ókosturinn við lyfin var sá að

    • það þurfti 20 tonn af trjáberki

    • til að búa til 1 g af lyfi.

      • Þetta hindraði framleiðslu þeirra um árabil, en nú er farið að búa þau til í verksmiðju.


    Einstofna mótefni: Herceptin® (trastuzumab).

    • Einstofna mótefni: Herceptin® (trastuzumab).

      • Þetta lyf sest á ákveðinn viðtaka sem er í u.þ.b. 20% brjóstakrabbameinsæxla og drepur frumurnar.
    • Verið er að þróa eldri lyf og gera þau betri, eins og and-östrógen og krabbameinslyfið flúóróúracíl (Flurablastin®).

    • Nú hafa verið þróuð lyf sem koma í veg fyrir östrógen framleiðslu í líkamanum. Ákveðin ensím sem heita arómótasar hvetja þessa breytingu.

      • Þetta eru svokallaðir arómatasahemlar.
      • Dæmi um lyf: Letrózól (Femar®, töflur).



    Yüklə 1,11 Mb.

    Dostları ilə paylaş:
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




    Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
    rəhbərliyinə müraciət

    gir | qeydiyyatdan keç
        Ana səhifə


    yükləyin