1. Æxlishemjandi lyf (L 01)

Einnig:

• Blóðrannsóknir (mælt er s.k. PSA – Prostate Specific Antigen)
• Röntgenrannsóknir
• Beinaskann.

Fer eftir eðli sjúkdómsins, hversu útbreiddur hann er og hvort hann er illkynja. Ástand sjúklings skiptir einnig máli. Oft nægir eftirlit...

• Fer eftir eðli sjúkdómsins, hversu útbreiddur hann er og hvort hann er illkynja. Ástand sjúklings skiptir einnig máli. Oft nægir eftirlit...

• Helstu meðferðarmöguleikar:

• Minnka karlhormón með því að fjarlægja eistu.
• Gefa kvenhormón í sprautu- eða töfluformi.
• Veita geislameðferð, ýmist á kirtilinn sjálfan eða meinvörp.
• Nema kirtilinn brott með skurðaðgerð.
• Gefa krabbameinslyf.

Vöxtur þessa krabbameins er háður karlhormóninu testósteróni.

• Vöxtur þessa krabbameins er háður karlhormóninu testósteróni.

• Hægt er að má út áhrif testósteróns með lyfjum.

• Lyfið flútamíð (Eulexin) sem er and-andrógen, er oft gefið með góserelín (Zoladex), sem hefur GnRH áhrif.

• Lyfið Zoladex hefur fyrst og fremst áhrif á myndun testósteróns, meðan Eulexin hefur áhrif á blöðruháls-kirtil og sæðisblöðrur.

• Þessi meðferð er þó mjög dýr og skiptar skoðanir um hvort hún sé áhrifameiri en brottnám eistna.

Helstu eftirköst (aukaverkanir) meðferðar:

• Helstu eftirköst (aukaverkanir) meðferðar:

• Minnkuð kyngeta, kyndeyfð
• Stækkun og eymsli í brjóstum
• Aukin tíðni kransæða- og hjartasjúkdóma.

Lungnakrabbamein er nú næst

• Lungnakrabbamein er nú næst

• algengasta krabbameinið hérlendis.

• Flestir deyja úr lungnakrabbameini

• hérlendis árlega.

• Reykingar eru stærsti áhættuþáttur

• lungnakrabbameins og eru reykingar taldar orsök um 30% dauðsfalla af völdum krabbameins.

• Reykingamenn eru í þrettánfalt meiri hættu á að fá lungnakrabbamein heldur en þeir sem ekki reykja.

Erfitt er að greina lungnakrabbamein á byrjunar-stigi, hlustun getur verið eðlileg.

• Erfitt er að greina lungnakrabbamein á byrjunar-stigi, hlustun getur verið eðlileg.

• Röntgenmyndataka er besta hjálpin við greiningu.

• Einnig:

• Lungnaspeglun
• Rannsóknir á hráka
• Ástunga er gerð ef kominn er vökvi í brjóstholið.

Hósti – langalgengasta einkennið.

• Hósti – langalgengasta einkennið.

• Í byrjun þurr og harður hósti.
• Síðar fylgir hóstanum uppgangur, oftast slímkenndur eða graftarkenndur.
• Á síðari stigum: blóðhósti.

• Verkur – þyngsli fyrir brjósti.

• Mjög sár verkur bendir til frekari útbreiðslu sjúkdóms.

• Mæði – algengt einkenni.

• Hiti – algengur.

• Annað – Mikill slappleiki, blóðleysi, þreyta og megrun => æxlið er líklega orðið stórt eða meinvörp komin…

Skurðaðgerð – eina sem veitt getur bata...

• Skurðaðgerð – eina sem veitt getur bata...

• Stundum þarf að fjarlægja allt lungað

• Geislar

• Lyfjameðferð

• Batahorfur eru frekar slæmar.

Nýgengi þessa sjúkdóms hérlendis er hærra en í nágrannalöndum okkar og með því hæsta sem gerist í heiminum.

• Nýgengi þessa sjúkdóms hérlendis er hærra en í nágrannalöndum okkar og með því hæsta sem gerist í heiminum.

• Hérlendis greinast ca. 15 konur og 8 karlar á ári.

• Meðalaldur við greining er 55-60 ár.
• Um tíundi hver sj. er þó innan við 30 ára við greiningu

• Til eru nokkrar undirgerðir krabbameina

• (totumein, skjaldbúsmein o.fl.).

• Totumein er algengast (ca. 75%).

Lítið vitað um.

• Lítið vitað um.

• Samband er talið vera á milli skjaldkirtilskrabba-meins og geislunar.

• Aukning á tíðni sjúkdómsins í kjölfar kjarnorkuslysa...

• Eins er talið vera samband á

• milli joðmagns í fæðu og skjald-

• kirtilskrabbameins.

• Eins geta erfðir skipt máli.

Hnútar í skjaldkirtli (flestir eru þó góðkynja...)

• Hnútar í skjaldkirtli (flestir eru þó góðkynja...)

• Oft eina einkennið.

• Önnur einkenni; hæsi, kyngingarörðugleikar eða verkir í hálsi (koma helst fram ef æxlið hefur vaxið nægilega lengi)

Meta þarf hvort hnútur sem finnst er góðkynja eða illkynja...

• Meta þarf hvort hnútur sem finnst er góðkynja eða illkynja...

• Ómskoðun

• Tölvusneiðmyndir

• Skönnun kirtils með geislavirkum ísótópum

• Fínnálarsýni úr hnútum

• Skurðaðgerð og vefjarannsókn

• Blóðrannsókn (mælt er thyreoglobulin, sem getur aukist ef illkynja vöxtur...)

Skurðaðgerð – oftast fyrsta meðferðin

• Skurðaðgerð – oftast fyrsta meðferðin

• Stundum er hluti kirtilsins fjarlægður, stundum er hann allur tekinn.
•