1. yo’sintoifalar bo’limi ( oddiy marshantsiya, sfagnum mohi va kakku zig’iri)

SINFCHA (AJDODCHA) JIGARSIMON YO’SINLAR -MARCHANTIOPSIDA.


Jigarsimon yo’sinlar gametofitining xilma-xil bo’lishi va sporafitining deyarli o’xshash bo’lishi bilan Harakterlanadi. Bu sinfga 300 ga yaqin turkum va 6000 dan ortiq tur kiradi. Ularning ko'pchiligi tropikada tarqalgan bo'lib, asosan sernam tuproqda, ayrimlari esa suvda uchraydi. Epifit vakillari ham mavjud.
Jigarsimon yo’sinlar sinfining vakillari vegetativ, jinsiy va jinssiz yo'llar bilan ko'payadi. Hozirgi klassifikasiyaga ko'ra jigarsimon yo’sinlar sinfi 2 ta sinfchaga bo'linadi.

1. 
   Marshansiya qabilar - Marchantiidae
   
2. 
   Yungermaniyaqabilar – Jungermanniidae
   

Birinchi sinfcha sferokorpnamolar-Sphaerocarpales va marshansiyanamolar - Marchantiales, ikkinchi sinfcha esa uchta qabilaga-Metusiyanamolar - Metzgeriales, xaplomitriyanamolar - Haplomitriales va yungermaniyanamolar - Jungermanniales qabilalariga bo'linadi.


SINFCHA (AJDODCHA) MARSHANSIYAQABILAR –
MARCHANTIIDAE


Bu kenja sinfchaga 3500 dan ziyodroq tur kirib, ularni turli ekologik sharoitlarda Shimoliy va Janubiy yarim sharlarda uchratish mumkin.


MARSHANSIYANAMOLAR (MARCHANTIALES) QABILASI. MARSHANSIYADOSHLAR OILASI (MARCHANTIACEAE) OILASI.

Marshansiyadoshlar qabilasining keng tarqalgan vakili oddiy marshansiyadir - Marchantia polymorpha. Marshansiyalar turkumiga mansub bu tur yer sharining turli regionlarida tarqalgan. U ko'proq zax yerlarda, o’rmonlarda o'sadi. Yaproqsimon tallomining uzunligi 10 sm gacha yetadi. Dixotomik shoxlangan, to’q-yashil rangli. Tallomining ostki qismida oddiy va tilsimon rizoidlari va yaxshi taraqqiy etmagan barglari-amfigastriya joylashgan.

Marshansiya vegetativ, jinsiy va jinssiz yo'llar bilan ko'payadi. Vegetativ ko'payishi plastinkasining ustki tomonida hosil bo'ladigan savatchalarning ichidagi ajraluvchi kurtaklar yordamida boradi. Ajraluvchi kurtaklar shamol yoki yomg’ir ta'sirida savatchadan ajralib yerga tushadi va undan yangi marshansiya o'sadi. Marshansiya 2 uyli o'simlik, erkak o'simlik tallomida anteridiyalar o'rnashgan. Ularda spermatazoidlar yetiladi. Urg'ochi o'simlik tallomida esa arxegoniy o'rnashgan bo'lib, undan tuxum hujayra yetiladi. Urug'lanish baxor paytida ro’y beradi. Urug'langan tuxum hujayradan zigota taraqqiy etadi. Zigotadan esa sporangen o'sadi. Sporagenning ichida joylashgan sporangiyadan esa spora va elatera ipchalari hosil bo'ladi. Elatera ipchasi sporani atrofga tarqalishiga xizmat etadi. Sporalar yetilganidan keyin atrofga tarqaladi. Tuproqqa tushgan sporadan dastlab (kichkina tanacha) protonema, undan esa yangi gemetofit taraqqiy etadi.
Sinfcha (ajdodcha) -Jungermanniidae. Bu sinfchaga 250 turkum va 5 mingdan ziyodroq tur kirib, ularning ko'pchiligi tropik va subtropik zonada tarqalgan. Ayrim vakillari esa epifit va epifil holda uchraydi.