11-dars. Halqali chuvalchanglar annelides tipi

Tipik vakili nereida- Nereis pelagica uzunligi 15 sm ga yaqin. 1.Tanasi ikki bo’g’imidan hosil bo’lgan bosh, gomonom ko’p bo’g’imli gavda va pigidum - ikki shoxli ayri dumdan iborat.

2.Boshi prostomium-og’izoldi,peristomium-og’iz bo’limidan iborat.

3. Prostomiumda hidlov chuqurchasi, bir juftdan palpalalar va antennalar, ikki juft oddiy ko‘zchalar joylashgan. 4.Peristomiumda 4 juft mo‘ylov,ostki tomonida og’iz teshigi bor.

5.Boshni tanadan ixtisoslashib chiqishi sefalizatsiya deyiladi. 6.Nereida ianasi 200 ga yaqin bir xil bo‘g‘imlardan iborat.

7.Bo‘g‘imlar ikki yonida bir juftdan parapodiylar joylashgan. 8.Parapodiylar orqa-notopodiy va qorin-nevropodiy bo’laklardan

iborat; bu bo’laklarni bittadan tayanch qil tutib turadi.

9.Orqa bo’lagida bir tutam qil va orqa mo’ylov, qorin bo’lagida ikki tutam qil va qorin mo’ylov joylashgan.

10.Parapodiylar yordamida nereida tubida o‘rmalaydi va suzadi. 11. Nereida mayda hayvonlar va suv o‘tlari bilan oziqlanadi.

Tana qoplag‘ichi Suv tubida faol hayot kechiradigan ko‘p tuklilarning kutikulasi yaxshi rivojlangan. Suvda suzadigan, qumga ko‘milib yoki naysimon uyda yashaydigan chuvalchanglar kutikulasi aksincha, juda yupqa bo‘ladi. O’troq yashaydigan ko‘p Tuklilarning tana qoplag‘ichi sekreti (masalan,serpula) uycha qurish uchun qurilish materiali va sement vazifasini bajaradi. Erkin yashovchi ko‘p tuklilar sezgi organlari yaxshi rivojlangan. Boshida 1-2 juft (nereidada 2 juft) ko‘zlar, tuyg‘u mo‘ylovlari, paypaslagichlar va hidlov chuqurchasi joylashgan. Bir qancha ko‘p tuklilar (masalan, qum chuvalchangi-Ariniciola marina) terisi nafas olish organi - tashqi jabralar hosil qiladi. Ayrim ko‘p tuklilarning nafas olish organi bo‘lmaydi; ular terisi yuzasi orqali nafas oladi.