Psixik rivojlanishning asosiy omillari . Psixik rivojlanishning biologik asoslari tug’ma tabiiy kurtaklar masalaga yakun yasar ekanmiz maktab raxbarlari va o`qituvchilarning diqqatini asosiy xulosaga qaratish lozim, garchi tabiiy kurtaqlar maktab o`quvchisining psixik rivojlanishi ma’lum axamiyatga ega bo`lsa (shu sababli, masalan ta’lim jarayonida ayrim o`quvchilarda o`qituvchi boshqa o`quvchiga nisbatan ko`proq kuch sarflaydi, etibor beradi va ko`proq vaqt ajratadi.
Bu kurtaklarning o`zi psixik taraqqiyotida xal qiluvchi rol o`ynamaydi.ana shuning uchun xam o`quv tarbiya ishlarida jiddiy qiyinchiliklar yo` bergan vaqtlarda o`qituvchilar o`quvchilarda xaqiqatdan xam (yoki chamasi) tabiiy qobiliyat kurtaklari yo`q ekan deb qo`lni yuvib qo`ltiqqa urishlariga ,xafsalasiz bo`lishlariga xech qanday asos yo`q.
Rivojlanish deganda –xodisalarning xar xil ikki kategoriyasi tushuniladi,ammo bu kategoriyalar bir birlari bilan chambarchas bog’langandir.
Psixik (aqliy)rivojlanishning ma’lum dinamik darajalari sifatidagi o`ziga xos aqliy etilish sifatidagi psixik (shu jumladan aqliy) rivojlanish .
O`z -o`zidan ma’lumki, aqliy rivojlanish miya to`ulishining biologik ettirilishi bilan bog`liqdir va bu faqat o`quv tarbiya ishlarida albatta xisobga olinishi lozim.
2.Yosh tushunchasi. Psixik rivojlanishni davrlashtirish muammosi (qadimiy va zamonaviy tasniflar).
Yosh – psixik taraqqiyotning sifat jihatdan chegaralangan bosqichi bo’lib, fiziologik va psixologik jihatdan barcha normal kishilar uchun tipik hisoblanadi. Har bir yosh davriga xos taraqqiyotning ijtimoiy holati mavjud.
Yosh xususiyatlari yoshning eng tipik va eng xarakterli bo`lgan xamda rivojlanishning umumiy yo`nalishini k o`rsatadigan umumiy xususiyatlari sifatida mavjuddir. Biroq o`z o`zidan ma’lumki, yosh o`zgarmas va absolyut kategoriya emas.
Psixologiyada yosh davrlarini tabaqalash b o`yicha qator mustaqil nazariyalar mavjud.
Bunday nazariyalarga bixevioristik, biogenetik, sotsiogenetik , psixogenetik kabilarni kiritish mumkin.
