11-tema. HÁZirgi dáwirde dúNYa MÁmleketlerindegi tálim sistemasí HÁm pedagogika pániniń rawajlaníWÍ jobasi

3. Franciyada bilimlendiriw sisteması. Bul mámlekette «Bilimlendiriw haqqındaǵı» nızam dep 1955-jılı qabıllanıp, 1975-jılı oǵan bir qatar ózgerisler kiritilgen. Franciyanıń házirgi hárekettegi «Bilimlendiriw haqqında» ǵı nızamı 1989-jıl 10-iyul’da qabıllanǵan.
Franciyada bilimlendiriwdiń tiykarǵı maqseti shaxstıń hár tárepleme kamalǵa keliwin támiyinlew, onı bazar qatnasıqları sharayatında isbilermenlikke, soǵan jarasa kásip - ónerge úyretiw bolıp tabıladı.
Mámlekette mektepler mámleketlik, jeke menshik hám aralıq mektepler bolıp bólinedi. Klasslarda ortasha háptelik saatlar 26 saat, sabaqlardıń dawamlılıǵı 60 minut, klasslarda balalardıń ortasha sanı 35-40, oqıw jılı 5 sherekke bólinedi.
Baslawısh klasslarda oqıwshılar azanda ana tilinen, tústen keyin matematika h.t.b predmetlerden sabaq oqıydı.
Franciya bilimlendiriw sistemasında birinshi basqıshta mektepke shekemgi tárbiya turadı. Bul basqısh «Analar mektebi» depte ataladı. Bundaǵı maqset balalardıń mekteptegi sharayatın maksimal úy sháráyatına jaqınlastırıw. Olar mektepke oqıwǵa balaların tayarlıqlarda ótkerip alıp keledi. «Analar mektepleri» bazasında shólkemlestirilgen mektepke shekemgi tárbiya shaqapshalarında tárbiyalanıwshılar tómendegishe toparlarǵa ajıratılǵan; kishi topar 2 jastan 4 jasqa shekem; orta topar 4 jastan 5 jasqa shekem; úlken topar 5 jastan 6 jasqa shekem;
5-6 jaslılar mektepke tayarlaw toparı bolıp, olarǵa Franciyada sol jastaǵılardıń 100 procenti qatnastırıladı. Balalardı mektepke tayarlaw ushın óz aldına baǵdarlama hám sabaqlıqlar islep shıǵılǵan.
Baslawısh tálim. Franciyadan tálimniń bul túrine 6 jastan 11 jasqa shekemgi balalar tartılǵan. Baslawısh mektep puqaralardıń milletine, puqaralıǵına qaramastan májbúriy hám biypul. Tálimniń bul basqıshına qoyılǵan tiykarǵı talap oqıwshılardı kórkem oqıwǵa, jazıwǵa, esap shıǵarıwǵa úyretiwden ibarat.
Baslawısh klasslarda oqıw muddeti 5 jıl bolıp, ol 3 basqıshqa bólinedi: 1. Tayarlaw basqıshı – 1 jıl; 2. Elementar kurs basqıshı – 2 jıl; 3. Tereńlestirilgen basqısh – 2 jıl
Oqıw baǵdarlamasında oqıw predmetleriniń hámmesine óz aldına basqıshpa-basqısh toparlar qoyılǵan. Baslawısh klasslarda «puqaralıq tálimi» degen sabaqta qosımsha tárizde oqıtıladı. Baslawısh mektepte oqıw baǵdarlamasınıń mazmunın tikkeley muǵallimniń ózi belgileydi. Basqasha aytqanda muǵallim balalardıń bilimi ushın juwapker eken, oqıtıw metodların, mazmunın ózi tańlawǵa tolıq erkinlik berilgen. Balalardı baslawısh mekteptiń dáslepki úsh klassında bir muǵallim oqıtadı.