2 – Leksiya. Sherebe tazalaw bo’liminin’ teoriyaliq tiykarlari ha’m texnologiуаliq esaрlari

25-Súwret. Sherebeni hák – soda usılında tazalawdıń principiallıq texnologiyalıq sxeması: 1 – soda eritpesin jıynaw ıdısı, 2 – jıynaw ıdısı, 3 – shnekli eritiw úskenesi, 4 – shnekli azıqlandırǵısh, 5 – kalcinaciyalanǵan soda ushın bunker, 6 – hálsiz suyıqlıq (kondensat) ushın bachok, 7 – tazalanǵan sherebe ushın bachok, 8 – jıllılıq almastırǵısh, 9 – shiyki zat ushın basım bachogi, 10 – soda eritpesi ushın basım bachogi, 11 – aralastırǵısh, 12 – reaktor, 13 – tındırǵısh, 14 – shlam jıynaǵısh, 15 – aralastırıwshı nawa, 16 – suyıq hák sútin jıynaw ıdısı, 17 – qoyıw hák sútin jıynaw ıdısı, 18 – tazalanǵan sherebeni jıynaw ıdısı.

3. Sherebeni tazalaw bóliminiń úskeneleri
Shnekli azıqlandırǵısh. 26-Súyrette shnekli azıqlandırǵısh qurılması kórsetilgen, ol shnekli eritkishke sodanı dozirovkalap beredi. Úskene gorizontal nawa 2 kórinisinde bolıp, ultanı yarım sheńber túrinde boladı. Nawanıń ishinde spiral túrindegi vint 4 aylanadı. Soda shnekli azıqlandırǵıshqa shtucer 3 arqalı salınadı hám 1 – shtucer arqalı shnekli eritkishke tógiledi. Eritkishke beriletuǵın sodanıń muǵdarı shnekli vinttiń aylanıslar sanına baylanıslı boladı.
Sodanı eritiw ushın shnek. 27-súwrette sıyımlıǵı 2,5 m³ bolǵan gorizontal jaylasqan kepserlengen polat nawa 2 kórinisindegi shnekli eritkish kórsetilgen. Gorizontal valǵa 7 bılǵawıshtıń 4 qalaqları biriktirilgen. Bılǵawısh 60 ayl/min tezlikte aylanadı. Qattı kalcinaciyalanǵan soda eritkishke 6-shtucer arqalı, tazalanǵan sherebe – 5-shtucer arqalı, hálsiz suyıqlıq yamasa kondensat – 3-shtucer arqalı quyıladı. Tayar bolǵan soda eritpesi filtrlewshi setka 1 arqalı ótedi hám 9-shtucerden shıǵarıladı. Vertikal bóliwshi diywal 8 shnek nawasındaǵı suyıqlıq qáddin turaqlı uslap turadı.
Tazalanǵan sherebe qızdırǵıshı. 28-súwrette altı jolaqshalı kojux truba túrindegi tazalanǵan sherebe qızdırǵıshınıń sxeması kórsetilgen. Bul polattan jasalǵan vertikal kojux trubalı jıllılıq almastırǵısh, jıllılıq almastırıw beti 40 m³. Sherebe truba boylap júredi, al qızdırıwshı puw 152 kPa (1,5 atm) basımda trubalar arasındaǵı keńislik boylap beriledi. Trubalardıń ishindegi sherebeniń háreket tezliginen ǵárezli bolǵan, jıllılıq almastırıw effekitivligin asırıw ushın, trubalar 7 sekciyaǵa yamasa 6 jolaqqa bólingen. Sherebe izbe-iz barlıq 6 jolaqshalardan ótedi. Usınıń saldarınan sherebeniń háreketleniw tezligi, jıllılıq almastırǵıshtıń birlik kesimi arqalı birden ótkendegi tezligine salıstırǵanda 6 ese artadı.