2 I bob. Chiziqlar va vint sirtlari haqida umumiy ma'lumotla

1 
da, teshikning tasviri 3.10 - shakl,
2 
da, evolventasimon
profili shlitsalari bo
’
lgan valning tasviri 3.10-shakl,
5 
da, teshikning
tasviri 3.10-shakl,
6 
da berilgan.
Profili to’g’ri yonli shlitsa ko’p foydalaniladi. Bunday
shlitsalarning o’lchamlari
GOST 1139-96 
da berilgan. Shlitsalar
uzatadigan kuchning miqdoriga qarab yengil, o’rtacha va og’ir
seriyaga bo’linadi. Ular bir-biridan tishlarining soni va balandligi
bilan farq qiladi.
GOST 2409-96 
bo’yicha shlitsaning tishi cho’qkisi aylanasi
va yasovchilari val va teshikda butun uzunligi bo’ylab asosiy

---

---

15
tutash chiziq bilan, tishi tubi aylanasi va tish tubi sirti yasovchilari

esa ingichka tutash chiziq bilan chiziladi (3.10-shakl,
1,2,5,6
).
Valning shlitsali (tish chiqarilgan) qismining chegarasi va
to’la profili shlitsalar bilan ularning sbegi oralig’idagi chegara
ingichka tutash chiziq bilan ko’rsatiladi (3.10-shakl,
l,5
). Tishli val va
teshikning o’qiga perpendikulyar tekislikda bitta tish cho’qqisi va
ikki tish tubi faskasiz, yumaloqlash yoyisiz tasvirlanadi. Zaruriyat
tug’ilsa bir nechta tish va tish tublarini tasvirlashga ruxsat etiladi.
Shlitsali birikmani yig’ma holda tasvirlayotganda, teshik
tishlari sirtining val bilan to’silib qolmagan qismigina ko’rsatiladi.
Shlitsa profili tog’ri yonli valning uning o’qiga perpendikulyar
bo’lgan tekislikdagi proetsiyasi tasvirlangan. Bundan tashqari tish
profilining faskasi va yumaloqlash radiusi o’lchamlari kattalashtirilgan
masshtabda
(M2:l) 
chiqarib
(I) 
ko
’
rsatilgan.
Shlitsali teshik, uning o’qiga perpendikulyar bo’lgan
tekislikdagi proeksiyasi tasvirlangan. Bundan tashqari tish profilining
faskasi
va
yumaloqlash
radiusi
o’lchamlari kattalashtirilgan
masshtabda