2-Mavzu: Kompyuter tarmoqlarining turlari. Ularning klasifikatsiyasi

FDDI texnologiyasi
FDDI (Fiber Distributed Data Interface - optik tola bo'yicha ma'lumot uzatishning taqsimlangan interfeysi) texnologiyasi - bu lokal tarmoqning birinchi texnologiyasi bo'lib, ma'lumot uzatish muhiti sifatida optik tolalar qo'llanila boshlandi.
FDDI texnologiyasining asosiy xarakteristikalari.
FDDI texnologiyasi ko'p jihatdan Token Ring texnologiyasiga asoslangan va undagi asosiy g'oyalarni rivojlantirgan. FDDI texnologiyasini ishlab chiquvchilar o'z oldilariga quyidagi maqsadlarni qo'yishgan:

• 
  ma'lumot uzatishning bitli tezligini 100 Mbit/s ga oshirish;
  
• 
  kabelning shikastlanishi, bog'lamaning, konsentratorning xato ishlashi, liniyada yuqori darajada shovqin bo'lishi kabi har xil turdagi buzilishdan so'ng standart tiklash amallari hisobiga buzilishga barqarorlikni oshirish;
  
• 
  assinxron hamda sinxron hol uchun tarmoqning potensial o’tkazuvchanlik qobiliyatidan maksimal unumli foydalanish.
  

FDDI texnologiyasi bo'yicha tarmoq bog'lamalar o'rtasida asosiy va qo'shimcha ma'lumot uzatish yo'llaridan iborat optik tolali halqa asosida quriladi.

Ikkitalik halqa FDDI tarmog'ining buzilishga barqarorligini oshiradi. Ushbu potensial ishonchliligi oshirilgan tarmoqdan foydalanishni xohlagan bog'lamalar ikkala halqaga ulangan bo'lishi kerak. FDDI texnologiyasida optik tola bo’yicha yorug’lik signallarini jo'natish uchun NRZI kodlashtirishning birikmasidan iborat 4V/5V kodlashtirish yaratilgan. Bu sxema aloqa kanali bo'yicha signalini 125 MGts takt chastotada uzatish imkonini beradi. Tarmoqning normal ish holatida ma'lumotlar barcha bog'lamalardan va faqat birinchi halqadagi kabeldan o'tib, bu holat ikki tomoni ochiq yo’l yoki tranzit deb ataladi.
Gigabit Ethernet texnologiyasi
Gigabit Ethernet standartini ishlab chiqaruvchilarning asosiy g'oyasi Ethernet texnologiyasining bitli tezligini 1000 Mbit/s oshirib undagi asosiy g'oyalami saqlab qolishdan iborat bo'lgan.
Gigabit Ethernet texnologiyasini Ethernet va Fast Ethernet texnologiyalari bilan solishtirganda unda qanday umumiy belgilar borligini ko'rib chiqamiz:

• 
  Ethernet texnologiyasining barcha kadr formatlari saqlanadi;
  
• 
  CSMA/CD erkin foydalanish usulini qo'llovchi yarim dupleks protokoli ishlaydi;
  
• 
  Ethernet va Fast Ethernet texnologiyalarida ishlatiluvchi barcha turdagi kabellardan foydalanish mumkin, ya'ni bular: optik tola, 5 toifadagi o'rama juft, ekranlashtirilgan o'rama juft.
  

Gigabit Ethernet texnologiyasi Ethernet oilasining tezlik iyerarxiyasiga 1000 Mbit/s tezlikdagi yangi pog'ona qo'shdi. Bu pog'ona serverlar va tarmoqning quyi pog'onasidagi magistrallar 100 Mbit/s tezlikda ishlovchi katta lokal tarmoqlarini muvaffaqiyatli qurish imkonini beradi.

Bunda Gigabit Ethernet magistrali yuqori o'tkazuvchanlik xususiyatini ta'minlagan holda, ularni birlashtiradi. Gigabit Ethernet texnologiyasini yaratuvchilar Ethernet va Fast Ethernet texnologiyasining ko'pgina xususiyatlarini saqlab qolishgan.
Gigabit Ethernet texnologiyasida Ethernet texnologiyasining oldingi turlaridagi kabi kadr formati bir xil; Gigabit Ethernet ajratiladigan muhitlarda minimal o'zgartirishlar bilan CSMA/CD erkin foydalanish usulini qo‘lagan holda, dupleks va yarim dupleks holallarida ishlaydi.