2-Мавзу: Юридик шахсларни соликка тортиш тизими

Jismoniy shaxs deganda O’zbekiston Respublikasi fuqarolari, chet davlat fuqarolari, shuning dek fuqaroligi bo’lmagan shaxslar tushuniladi.
Soliq va majburiy to’lovlarning turlari. Bular Soliq kodeksining 23-moddasida aks ettirilgan. Shu moddaga ko’ra soliqlar quyidagi turlari bo’linadi.

1. 
   yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig’i;
   
2. 
   jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig’i;
   
3. 
   ko’shilgan qiymat solig’i;
   
4. 
   aksiz solig’i;
   
5. 
   yer qa’ridan foydalanuvchilar uchun Soliqlar va maxsus to’lovlar;
   
6. 
   suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq;
   
7. 
   mol-mulk solig’i;
   
8. 
   yer solig’i;
   
9. 
   obodonlashtirish va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish solig’i;
   
10. 
    jismoniy shaxslardan transport vositalariga benzin, dizel yokilgisi va gaz ishlatganlik uchun olinadigan soliq.
    

Boshqa majburiy to’lovlar ham 23-moddada qayd qilingan.
Bularga quyidagilar kiradi:

1. 
   Ijtimoiy jamg’armalarga majburiy to’lovlar:
   

• 
  yagona ijtimoiy to’lov;
  
• 
  larning byudjetdan tashqari Pensiya jamg’armasiga sug’urta badallari;
  
• 
  byudjet tashqari Pensiya jamg’armasiga majburiy ajratmalar;
  

2. 
   Respublika yo’l jamg’armasiga majburiy to’lovlar;
   

• 
  Respublika yo’l jamg’armasiga majburiy ajratmalar;
  
• 
  Respublika yo’l jamg’armasiga yig’imlar;
  

3. 
   Davlat boji;
   
4. 
   Bojxona to’lovlari;
   
5. 
   Ayrim turdagi tovarlar bilan chakana savdo qilish va ayrim turdagi xizmatlarni ko’rsatish huquqi uchun yig’im.
   

Kodeksda belgilangan xollardan va tartibda Soliq solishning soddalashtirilgan tartibida to’lanadigan quyidagi soliqlar ko’llanilishi mumkin:

• 
  yagona Soliq to’lovi;
  
• 
  yagona yer solig’i;
  
• 
  tadbirkorlik faoliyatining ayrim turlari bo’yicha kat’iy belgilangan Soliq.
  

Davlat umummilliy dasturlarini amalga oshirish davrida tegishli jamg’armalar tashkil etilishi mumkin bo’lib, ularga qonun xujjatlarida nazarda tutilgan tartibda majburiy to’lovlar belgilanadi.