Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences VOLUME 2 | ISSUE 4 ISSN 2181-1784 Scientific Journal Impact Factor SJIF 2022: 5.947 Advanced Sciences Index Factor ASI Factor = 1.7 334
w www.oriens.uz April 2022 bartaraf etish, zarur shartnomalarni imzolash, faoliyat bo’yicha ruxsatnoma va
litsenziya olish kabilarni o’z ichiga oladi. Uchinchi bosqichga esa investitsiya
vositalarini boshqarish, ular yuzasidan qarorlar qabul qilish, loyihani amalga
oshirishda to’siq bo’luvchi hoatlarni bartaraf etish, daromadlarni taqsimlash,
reinvestitsiya qilish kabi harakatlar kiradi.
Boshqa har qanday faoliyat kabi investitsiya faoliyati ham muayyan maqsad,
vosita va natijani o’z ichiga oladi. Investitsion faoliyatning maqsadi jamiyatning
ijtimoiy va iqtisodiy rivojlanishining yuqori darajasiga erishish bo’lsa, uning
vositalari bo’lib investitsiya, investitsion salohiyat hamda investitsiya jarayonlari
hisoblanadi. Investitsion qo’yilmalardan daromad olish, mavjud kapitalni hamda
investitsion resurslarni ko’paytirish va ulardan samarali foydalanish shart-
sharoitlarini yaratish investitsion faoliyatning natijasi sifatida baholanadi.
Shuningdek, investitsiya faoliyati: 1) mustaqil faoliyat; 2) mol-mulk hamda mulkiy
huquqlarni investitsiya qilish; 3) tavakkalchilikka muvofiq; 4) foyda olish yoki
boshqa ijobiy samaraga erishishga yo’naltirilgan; 5) muayyan huquqiy shaklda
amalga oshiriladigan; 6) investitsiya vositalaridan maqsadli foydalanishni
ifodalovchi; 7) bir necha bosqichlarda amalga oshirilishi kabi o’ziga xos belgilari
bilan boshqa faoliyat turlaridan ajralib turadi.
Boshqa faoliyat turlari kabi investitsiya faoliyati ham muayyan shaxslar doirasi
tomonidan amalga oshiriladi. Mazkur shaxslar doirasi investitsiya faoliyati
subyektlarini tashki etadi. Investitsiya faoliyati subyektlarini turli darajadagi
investorlar sifatida ta’riflashimiz mumkin bo’lib, bularga ushbu faoliyatni amalga
oshiruvchi jismoniy va yuridik shaxslar, tadbirkorlik subyektlari, davlat boshqaruv
hamda mahalliy davlat hokimiyati organlari, xorijiy davlatlar, ularning ma’muriy
organlari, xalqaro tashkilotlar, xorijiy davlalarning jismoniy va yuridik shaxslari,
shuningdek fuqaroligi bo’lmagan yuridik shaxslarni kiritish mumkin.
Bugungi kunda investorlar tomonidan investitsiya loyihalari turli faoliyat
sohalarida amalga oshiriladi. Shu jihatdan bir qator iqtisodiy va yuridik adabiyotlarda
investitsiya faoliyatining tasniflanishi alohida o’rganish obyekti sifatida qaraladi.
Bunda umumiy fikr shundaki, investitsiya faoliyatining tasniflanishi bevosita
investitsiyaning qanday turga xos ekanligi bilan bog’liq holda izohlanadi. Xorijiy
adabiyotlarda investitsiyalarning turli me’zonlar bo’yicha tasniflanishi bo’yicha bir
qator fikrlar keltirilgan. I.V.Soshnikovning fikriga ko’ra, investitsiyalarning tuzilishi
hamda tasniflanishi nafaqat ularni to’g’ri hisobga olish, balki ulardan foydalanish
darajasini har tomonlama tahlil qilish va investitsion faoliyatda samarali
investitsiyalarni ishlab chiqish hamda amalga oshirish bo’yicha obyektiv ma’lumotlar