Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences VOLUME 2 | ISSUE 4 ISSN 2181-1784 Scientific Journal Impact Factor SJIF 2022: 5.947 Advanced Sciences Index Factor ASI Factor = 1.7 337
w www.oriens.uz April 2022
davlat organlari orqali, xususan, davlat tashkilotlari va korxonalari,
shuningdek, boshqa ma’muriy muassasalar tomonidan amalga oshiriladigan
investitsiya faoliyati;
davlat aktivlariga asoslanmagan holda jismoniy va yuridik shaxslar
tomonidan o’z xususiy mukchiligi asosida amalga oshiriladigan investitsiya faoliyati;
xorijiy davlatlar va ularning tashkilotlari, shuningdek xorijiy jismoniy va
yuridik shaxslar tomonidan amalga oshiriladigan investitsiya faoliyati;
bir davlat hukumati hamda uning jismoniy va yuridik shaxslari bilan
xorijiy davlatlar, ularning jismoniy va yuridik shaxslari tomonidan birgalikda amalga
oshiriladigan investitsiya faoliyati.
“Investitsiyalar va investitsiya faoliyati to’g’risida”gi O’zbekiston Respublikasi
Qonunining 5-moddasida investitsiyalarning mo’ljallangan obyektiga ko’ra turlari
ko’rsatilgan bo’lib, unga ko’ra O’zbekiston Respublikasida investitsiyalar
mo’ljallangan obyektiga ko’ra kapital, moliyaviy va ijtimoiy turlarga bo’linadi.
Kapital investitsiyalar jumlasiga asosiy fondlarni yaratish va takror
ko’paytirishga, shu jumladan yangi qurilishga, modernizatsiya qilishga,
rekonstruksiya qilishga, texnik jihatdan qayta jihozlashga, shuningdek moddiy ishlab
chiqarishning boshqa shakllarini rivojlantirishga kiritiladigan investitsiyalar kiradi.
Aksiyalar, korporativ, infratuzilmaviy va davlat obligatsiyalariga, shuningdek
qimmatli qog’ozlarning boshqa turlariga kiritiladigan investitsiyalar moliyaviy
investitsiyalar jumlasiga kiradi.
Ijtimoiy investitsiyalar esa inson salohiyatini, ko’nikmalarini va ishlab chiqarish
tajribasini rivojlantirishga, shuningdek nomoddiy boyliklarning boshqa shakllarini
rivojlantirishga kiritiladigan investitsiyalarni o’z ichiga oladi.
Kapital investitsiyalar asosan, moddiy ishlab chiqarishga, asosiy fondlarni
vujudga keltirish va qayta yaratishga hamda moddiy ishlab chiqarishning boshqa
shakllarini rivojlantirishga yo’naltirilgan investitsiyalarni nazarda tutadi. Moliyaviy
investitsiyalar bugunga kunda keng ommalashgan investitsiya turi hisoblanib, mazkur
turdagi investitsiya faoliyati asosan, qimmatli qog’ozlar bozorida amalga oshiriladi.
Bunda moliyaviy investitsiyalar daromad olish hamda asosiy kapitalni ko’paytirish
maqsadida investor tasarrufidagi vositalarni aksiya, obligatsiya, veksel, zayom va
boshqa qimmatli qog’ozlarga, bir so’z bilan aytganda, moliyaviy aktivlarga
joylashtirishni anglatadi. Moliyaviy investitsiyalar spekulyativ xususiyatga ega
bo’lgan yoki kapitalni uzoq muddatga qo’yishga qaratilgan bo’ladi. Yuqorida
keltirilgan investitsiyalar orasida ijtimoiy investitsiyalari o’ziga xos ahamiyatga ega
hisoblanadi. Boisi ijtimoiy investitsiyalar insonning bilimi, ko’nikmasi va iqtidorini