2022 pedagogik fasilitatsiya vositasida talabalarni mustaqil ta’limini tashkil etish texnologiyasini takomillashtirish roʼziboyeva Maʼmuraxon Аbdunabiyevna

Oriental Renaissance: Innovative, 
educational, natural and social sciences 
 
VOLUME 2 | ISSUE 2 
ISSN 2181-1784 
Scientific Journal Impact Factor
 
 SJIF 2022: 5.947 
Advanced Sciences Index Factor 
 ASI Factor = 1.7 
144 
w
www.oriens.uz
February
2022
 
borishadi. Dunyoda har qanday turdagi maktablarda o'qitishga qodir bo'lgan 
o'qituvchilarni tayyorlash bo'yicha tajribaga ega bo'lgan nufuzli oliy maktablar hali 
yo'q. Ko'rinib turibdiki, bu muammo uzoq vaqt davomida izsiz qolishga qaratilgan. 
Bugungi kunda pedagogika va psixologiyada osonlashtirish kompetentsiyasi 
shakllanmoqda (G.S. Savolainen), bu pedagogik ko'maklashish sohasidagi bilimlar 
tizimiga egalik sifatida qaraladi; ta'lim jarayonida o'qituvchining ko'maklashish 
faoliyatining ahamiyatini anglash; ta'limni osonlashtirish va bunday faoliyatning 
ijobiy tajribasiga ega bo'lish usullari va uslublariga egalik qilish, kompetensiyaning 
tarkibiy qismlarining: bilim, motivatsion, operatsion-faollik va refleksivning o'zaro 
bog'liqligidir.Va nihoyat, biz ta'limni osonlashtirishni yangi fikrlashning namoyon 
bo'lishi, ta'limni chinakam diversifikatsiyasi (o’zgarish xilma-xil) deb atashga 
haqlimiz. Bu nafaqat jarayonning ishlab chiqarilishi, balki o'qitish (o'qituvchi) 
ishining mohiyati ham muhimdir: nuqtai nazarlarni rivojlantirish erkinligi, o'zgarmas 
haqiqatlarning yo'qligi, yangi ma'lumotlarni izlash, muammolarni ongli ravishda hal 
qilishga urinishlar, shaxsning o'zini o'zi tashkil etish va o'zini rivojlantirish uchun 
zarur shart-sharoitlarni yaratishdir.Biroq, o'qituvchilarni tayyorlashning mazmuni va 
usullari qanday bo'lishidan qat'i nazar, pedagogik sohaga kiradigan har bir kishi esda 
tutishi foydalidir: sizning farzandlaringiz aslida sizning farzandlaringiz emas. Ular 
hayotni engib o'tishga intilayotgan hayotning o'g'illari va qizlari. Ular dunyoga siz 
orqali kelishadi, lekin siz tufayli emas va garchi ular hanuzgacha siz bilan bo'lsa ham, 
ular sizga tegishli emaslar. Ularning jasadlari siz bilan yashaydi, lekin ularning ruhi 
emas, chunki ularning ruhlari ertangi uyda yashaydi, u erda siz hatto tushingizda ham 
ularga ergasholmaysiz. Siz ular kabi bo'lishga intilishingiz mumkin, lekin ularni sizga 
o'xshatishga urinmang, chunki hayot orqaga qaytmaydi va "kecha" da yashash 
mumkin emas. Mamlakatda yuz berayotgan ijtimoiy-iqtisodiy o'zgarishlar va natijada 
umumiy o'rta ta'limni modernizatsiya(eng yangi zamonaviy) qilish o'qituvchilarning 
kasbiy vakolatiga yangicha yondashishni talab qiladi. O'qituvchining kasbiy mahorati 
ta'lim sifatini ta'minlashning hal qiluvchi omiliga aylanib bormoqda va "kasbiy 
kompetentsiya" (o’ziga xos xususiyat) tushunchasi asosiy hisoblanadi. 
Bugungi kunda o'qituvchi - jamiyat talablariga moslasha oladigan 
"moslashuvchan" emas, balki Fleming Funch ta'kidlaganidek, o'qituvchi - 
"maslahatchi", "terapevt" kerak. Falsafiy nuqtai nazardan, shaxs - bu shaxsni jamiyat 
a'zosi sifatida tavsiflovchi ijtimoiy ahamiyatga ega xususiyatlarning barqaror 
tizimidir. Ushbu ta'rifning asosiy yuki "ijtimoiy ahamiyatli xususiyatlar" iborasi bilan 
bog'liq, shuning uchun adaptiv (moslashuvchan) maktabda o'qituvchi shaxsining 

---