28 mavzu buxgalteriya hisobini konsepsiyasi va tamoyillari
12. Korxona balansi moddalari puxta o’tkazilgan aktivlar va pasivlar
inventarizatsiyasi
bilan
asoslanishi kerak. Inventarizatsiya O’zbekiston
Respublikasi vazirligining 1999 yil 19 oktyabrda EG\17-19-2075-son bilan
tasdiqlagan «Inventarizatsiyani tashkil etish va o’tqazish» O’zbekiston
Respublikasi Buxgalteriya hisobi milliy standarti (19-son BHMS) (ro’yxat raqami
833,1999 yil 2 noyabr) bilan belgilangan tartibda o’tqaziladi. Bunda yillik
moliyaviy hisobotni taqdim etishga qadar doimiy faoliyat ko’rsatadigan
inventarizatsiya komissiyalari inventarizatsiya davomida aniqlangan, boyliklarning
haqiqatdagi mavjudligi bilan buxgalteriya hisobi ma’lumotlaridagi tafovutlarni
tartibga solish kerak. Shuningdek, debitorlik va kreditorlik qarzlari inventarizatsiya
qilinishi kerak, u solishtirish dalolatnomalari yoki o’zaro hisob-kitoblar sal’dosini
tasdiqlash xatlari bilan rasmiylashtiriladi. O’tqazilgan inventarizatsiyalar soni va
natijalari, shuningdek ularni o’tkazmaslik sabablari yillik moliyaviy hisobotga
ilova qilinadigan tushuntirish xatida aks ettirilishi kerak.
13. Moliyaviy hisobot shakllari rahbar va bosh buxgalter tomonidan
imzolanadi. Imzolar muhr bilan tasdiqlanadi.
14. Moliyaviy hisobotda tuzatish va o’chirishlar bo’lmasligi kerak. Xatolar
tuzatilgan taqdirda tegishli takidlar qilinadi, moliyaviy hisobotga imzo chekkan
shaxslar tuzatish sanasini ko’rsatgan holda ularni tasdiqlaydilar.
15. Joriy va o’tgan yillardagi hisobot ma’lumotlarini tuzatishlar (ular
tasdiqlanganidan keyin) uning ma’lumotlari buzilishi aniqlangan hisobot davri
uchun tuzilgan hisobotda amalga oshiriladi, bunda tuzatishlar hisobot davri
(chorak, yil boshidan) uchun ma’lumotlarga kiritiladi.
Yillik moliyaviy hisobotni tekshirish davomida ishlab chiqarish xarajatlariga
(yoki muomala chiqimlariga) u bilan bog’liq bo’lmagan xarajatlarni kiritish
natijasida daromadlarni yashirish yoki moliyaviy natijalarni pasaytirish xollari
aniqlanganda o’tgan yil uchun buxgalteriya hisobi va moliyaviy hisobotga
tuzatishlar kiritilmaydi, balki hisobot davrida aniqlangan o’tgan yillar foydasi
sifatida joriy yilda aks ettiriladi.