28 mavzu: buxgalteriya hisobini konsepsiyasi va tamoyillari

 
NAZORAT SAVOLLARI: 
1.
2004 yil 1 yanvarga keltirilgan balans ko’rsatkichlari nima?
2.
Schyotlar ochib, ularga oy boshidagi qoldiq yozish qanday amalga 
oshiriladi? 
3.
Buxgalteriya provodkalari tuzing? 
4.
Xo’jalik operatsiyalarini ro’yxatga olish jurnaliga ko’chirish nima?. 
5.
Yanvar oyidagi xo’jalik operatsiyalari tegishli schyotlarda aks 
ettirish nima? 
6.
Xar bir schyot bo’yicha yanvar oyidagi oborotlar summasi va 
qoldiqlar summasi hisoblab chiqish qanday amalga oshiriladi? 
MAVZU YUZASIDAN TAVSIY ETILADIGAN ADABIYOTLAR: 
 
1. Buxgalteriya hisobi to’g’risidagi O’zbekiston Respublikasi Qonuni. 
Toshkent-1996 y 
2. Ostonoqulov M. Buxgalteriya hisobi nazariyasi. Darslik. Toshkent-1993. 
3. Inoyatov I, Abdullaev M, Xamidova M. Buxgalteriya hisobi.- T.: 
«Moliya» nashriyoti, 2003. 
4. M.Umarova, U.Eshboev, K.Axmadjonov Buxgalteriya hisobi T.Mehnat 
2006y 
5. Buxgalteriya hisobining milliy standartlari. Toshkent-2004. 

---

38 
 
MAVZU-9 JORIY BUXGALTERIYA HISOBI 
MA’LUMOTLARINI UMUMLASHTIRISH
(ma’ruza – 2 soat)
REJA: 
1.
 
Oborot qaydnomalari haqida tushuncha. 
2.
 
Sintetik va analitik schyotlar bo’yicha tuziladigan oborot 
qaydnomalar va ular o’rtasidagi bog’liqlik. 
 
Mavzuning maqsadi: 
Oborot qaydnomalarning mazmunini o’rganish, 
sintetik va analitik oborot qaydnomasi tuzish tartibini yoritib berish. 
Tayanch iboralar:
Sintetik schyotlar oborot qaydnomasi, analitik 
schyotlar oborot qaydnomasi, schyotlar nomi va shifri, oy boshiga qoldiq, oy 
davomidagi oborot, oy oxiriga qoldiq, juft, birinchi juft, ikkinchi juft, 
uchinchi juft, natural, qiymat o’lchovlari, kirim, chiqim, shaxmatsimon. 
Korxonalar 
faoliyatida 
sodir 
bo’ladigan 
xo’jalik 
jarayon 
(operatsiya)lari buxgalteriya hisobi schyotlarida qayd qilib boriladi. Xo’jalik 
operatsiyalarini buxgalteriya hisobi schyotlarida bunday qayd qilish joriy 
hisob deb aytiladi. Joriy hisob maolumotlarining to’g’riligini bilish va 
hisobot davrining oxiriga balans tuzish uchun vaqti-vaqti bilan barcha 
schyotlar bo’yicha umumiy maolumotlar jamlab chiqiladi va schyotlar 
bo’yicha hisobot davrining oxiriga qoldiq hisoblab topiladi. Schyotlarning 
umumlashgan ko’rsatkichlari bo’yicha korxona faoliyatini boshqaruviga 
taaluqli qarorlar qabul qilinadi. Hisobot davrining oxiriga joriy hisobning 
to’g’ri olib borilganligini bilish uchun oborot qaydnomalaridan 
foydalaniladi. Schyotlarning tuzilishi, belgilanishi va mazmunlariga qarab 
turib oborot qaydnomlari quyidagi turlarga bo’linadi: 

sintetik schyotlar oborot qaydnomasi; 

analitik schyotlar oborot qaydnomasi. 
SHuningdek 
korxonada 
foydalanayotgan 
hisobchilik shaklining xususiyatiga qarab turib, 
“SHaxmatsimon” oborot qaydnomalaridan ham 
foydalaniladi.