68
Schyotlar rejasining klassifikatsiyasi
AKTIVLAR.
0110—0990 – Uzoq muddatli aktivlar schetlari – I bo’lim).
1010 -2910 Tovar-moddiy zaxiralar schetlari – (2-bo’lim)
4010—4910 –Olinadigan schetlar (debitorlar) – joriy qismi (4 bo’lim),
5010-5920 –Pul mablag’lari va boshqa joriy aktivlar(5 bo’lim),
MAJBURIYATLAR.
6010 – 6990
Joriy majburiyatlar (kreditorlar) (6 bo’lim).
7010 – 7920
Uzoq muddatli majburiyatlar (kreditorlar)- (7 bo’lim),
KAPITAL.
8310 – 8910 Kapital, taksimlanmagan foyda va rezervlar – 8 bo’lim),
ASOSIY FAOLIYATDAN DAROMADLAR va XARAJATLAR.
9010 - 9910
Daromadlar va xarajatlar (9 bo’lim).
94, 95, 96, 97 Nooperatsion faoliyatdan daromadlar va xarajatlar.
Oldingi amal qilgan buxgalteriya
hisobi tizimi sharoitida, schyotlar
rejasi normativ xujjat hisoblanib, xamma yuridik
shaxslarga schyotlarning
nomlanishini va sanalash tartibiga qatoiy amal qilishni uqtirgan. Bu
schyotlarni qo’llashning yagona uslubini ta’minotlardi va rayon, region
hamda umumdavlat miqiyosida korxonalarning
umumlashgan moliyaviy
hisobotlarni tuzishga imkon berardi.
Sub’ektlar tavsiya etilayotgan umumiy schyotlar rejasiga asosan
xo’jalik operatsiyalarini buxgalteriya hisobining o’z ishchi schyolar rejasini
tuzishlari zarur. Bu esa korxona aktivlari
va ularning tashkil topish
manbaalarini hisob registrlarida alohida schyotlarda hisobini olib borish
imkonini berishi kerak. Ishchi schyotlar rejasi schyotlarning ko’p yoki kam
soniga ega bo’lishi mumkin, lekin shu bilan birgalikda
tanlangan schyotlar
guruxi korxonaning faoliyati turiga mos ravishda hamma xo’jalik
operatsiyalarni hisobga olishni ta’minotlashi lozim. Sanalash tartibi va
sanadagi belgilar soni ixtiyoriy, biroq sanalash egiluvchan bo’lishi va
qo’shimcha schyotlarning kiritishga imkon berishi maqsadga muvofiqdir.
Mantiqiy
sanalash
buxgalteriya
hisobini
o’zlashtirish
va
kompyuterlashtirishni osonlashtiradi.
1. matnlarining oxirida amalda qo’llanilayotgan
va loyihasi
tayyorlangan schyotlar rejasi to’liq ilova qilingan(1 va 2- ilovalarga qarang).
Quyida amaldagi schyotlar rejasi va tavsiya etilayotgan schyotlar
rejasini jadval shaklida ko’rish mumkindir:
Oldingi amal qilgan va tavsiya etilayotgan schyotlar rejalarining
hamma schyotlar bajaradigan vazifalari orasida farqlar mavjud bo’lsa ham,
schyotlarni guruxlash va ularda axborot
saqlash umum qabul qilingan
printsiplarga javob beradi :
69
Aktivning istalgan schyoti Majburiyatlar yoki xususiy
D-t
K-t
kapitalning istalgan schyoti
Ko’payish Kamayish
D-t
K-t
+
_
Kamayish Ko’payish
YAkuniy
-
+
qoldiq
YAkuniy
qoldiq
Aktivlar schyotlar har xil turdagi boyliklarning ko’payishi yoki
kamayishini ko’rsatadi.
Majburiyatlar schyotlari. Bu schyotlarda
pul mabajburiyatlari
(qarzlari)ning ko’payishi yoki kamayishi aks ettiriladi.
Kapital schyotlari. Ular mulkdorning firmaga quygan mablag’’lari va
ularning o’zgarishlarini aks ettirish uchun mo’ljallangan.
Dostları ilə paylaş: