3.1. Tek Sözcük İçindeki Anlam İlişkisi:
3.1.1.Çok Anlamlılık
Köken olarak bir anlam taşıyan sözcüğün anlamını genişleterek birbirinden farklı
olsa da arasında bir bağ olan birden çok farklı anlam taşıma durumudur. Bir sözcüğün ilk
anlamı dışında, sözcüğe zamanla yüklenen yeni anlamlar en az ilk anlamı kadar bilinir ve
kullanılır olunca çok anlamlılık ortaya çıkmıştır. Çok anlamlı sözcükler bağımsız anlamları
karşılamalıdır.
Örneğin Korecede dılda(들다) fiilinin asıl anlamı dışarıdan içeriye girmektir. Yan
anlamları ise tablo 6.’da görüldüğü gibidir.
Sıra Korece Cümle
Sesletimi
Anlamı
A
맛있게 들다
Maşigge dılda
Afiyetle yemek.
B
힘이 들다
Himi dılda
Güç gerektirmek, zor olmak.
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı:36 Yıl: 2014/1 (60-80 s.)
72
C
비용이 들다
Biyonği dılda
Masraf olmak
Ç
정신이 들다
Conğşini dılda
Kendine gelmek
D
감기가 들다
Gamgiga dılda
Gribe yakalanmak
E
마음에 들다
Maıme dılda
Hoşuna gitmek, beğenmek
F
시험에 들다
Şihome dılda
Sınava tutulmak
G
동아리에 들다
Donğarie dılda
Gruba dâhil olmak
H
10 등 안에 들다
Şib dınğ ane dılda
İlk 10’a girmek
I
풍년에 들다
Punğnyıone dılda
Bolluk yılı olmak
Tablo 6. dılda(들다) fiilinin farklı anlamları
Yine Korecedeki ‘ssıda(쓰다)’ sözcüğü hem hareket hem durum fiili olarak
‘takmak’, ‘kullanmak’, ‘yazmak’, ‘uğramak’, ‘acı olmak’, ‘idare etmek’ gibi bir çok anlam
taşımaktadır. Bu anlamlar tablo 7.’de cümlelerle verilmiştir.
Sıra Korece Cümle
Sesletimi
Anlamı
A
안경을 쓰다
Angyıonğıl ssıda
Gözlük takmak
B
팬을 쓰다
Penıl ssıda
Kurşun kalemi kullanmak
C
팬으로 쓰다
Penıro ssıda
Kurşun kalemle yazmak
Ç
누명을 쓰다
Numyıonğıl ssıda
İftiraya uğramak
D
약이 쓰다
Yagi ssıda
İlaç acı
E
윷놀이에서 말을 잘
쓰다
Yunnoriesıo marıl cal
ssıda
Yud oyununda piyonu iyi idare
etmek
Tablo 7. ssıda(쓰다) fiilinin farklı anlamları
Türkçede tek bir sözcüğün Korecede farklı sözcüklerle karşılık bulduğu durumlar
da söz konusudur. Korece ve Türkçe fiiller karşılaştırıldığında bir dildeki tek bir fiilin öbür
dilde çeşitli şekillerde karşılık bulduğu görülür.
Örneğin Türkçedeki ‘kesmek’ sözcüğü Korecede çok farklı sözcüklerle karşılık
bulmaktadır. ‘Kesmek’ sözcüğünün oldukça geniş olan anlam içeriği Korecede her durum
için ayrı bir sözcükle ifade edilmektedir. ‘Kesmek’ fiili duruma göre ‘beda(베다)’,
‘carıda(자르다)’, ‘ggınta(끊다)’, ‘ggaggda(깎다)’, ‘cıoldanhada(절단하다)’ şeklinde
Korecede karşılık bulmaktadır.
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı:36 Yıl: 2014/1 (60-80 s.)
73
Sıra
Korece Cümle
Sesletimi
Anlamı
A
손을 베다
Sonıl beda
Eli kesmek(kazara)
B
빵을 자르다
Bbanğıl carıda
Ekmeği kesmek
C
관계를 끊다
Goangerıl ggınta
İlişkiyi kesmek
Ç
잔디를 깎다
Candirıl ggaggda
Çimleri kesmek
D
전선을 절단하다
Cıonsıonıl cıoldanhada
Kabloyu kesmek
Tablo 8. ‘Kesmek’ fiilinin Korecedeki farklı karşılıkları
Yine ‘açmak’ ve ‘kapamak’ fiilleri Korecede çok farklı karşılıklar bulmaktadır. Bu
tür durumlar Korece öğrenen kişiler için sözcük ediniminde büyük zorluklara sebep
olmaktadır. Açmak ve kapamak fiillerinin Öz Korece karşılıklarının yanı sıra Hanca
karşılıkları da vardır. Aşağıdaki tablo 9.da ‘açmak’ fiilinin Korecedeki karşılıkları
incelenmiştir. Toplam 10 farklı durumda 10 farklı sözcüğün Türkçe karşılığının ‘açmak’
olduğu örnek cümlelerde görülebilir. Bunlar ‘yıolda(열다), ‘kyıoda(켜다)’, ‘ddıda(뜨다)’,
‘pyıoda(펴다)’, ‘pyıolçida(펼치다), ‘ddada(따다)’, ‘şicakada(시작하다)’, ‘tıda(트다)’,
‘geda(개다)’, ‘geıopada(개업하다)’dır.
Sıra
Korece Cümle
Sesletimi
Anlamı
A
문을 열다
Munıl yıolda
Kapıyı açmak
B
라디오를 켜다
Radiorıl kyıoda
Radyoyu açmak
C
눈을 뜨다
Nunıl ddıda
Gözü açmak
Ç
책을 펴다
Çegıl pyıoda
Kitabı açmak
D
손을 펼치다
Sonıl pyıolçida
Eli açmak
E
통조림을 따다
Tonğcorimıl ddada
Konserve açmak
F
화제를 시작하다
Hoacerıl şicakada
Konu açmak
G
길을 트다
Girıl tıda
Yol açmak
H
날씨가 개다
Nalşiga geda
Hava açmak/açılmak
I
개업하다
Geıobhaba
Dükkan, işyeri açmak
Tablo 9. ‘Açmak’ fiilinin Korecedeki farklı karşılıkları
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı:36 Yıl: 2014/1 (60-80 s.)
74
Aynı şekilde ‘kapatmak’ fiilinin de Korecede pek çok karşılığı bulunmaktadır.
Türkçedeki ‘kapatmak’ sözcüğü Korecede ‘dadda(닫다)’, ‘ggıda(끄다)’, ‘gamda(감다)’,
‘dıopda(덮다)’, ‘cıobda(접다)’, ‘conğnyohada(종료하다)’, ‘mamurihada(마무리하다)’,
‘peopada(폐업하다)’ gibi farklı sözcüklerle karşılık bulmaktadır. Bunlarla ilgili örnek
cümleler tablo 10.da verilmiştir.
Sıra
Korece Cümle
Sesletimi
Anlamı
A
문을 닫다
Munıl dadda
Kapıyı kapatmak
B
라디오를 끄다
Radiorıl ggıda
Radyoyu kapatmak
C
눈을 감다
Nunıl gamda
Gözü kapatmak
Ç
책을 덮다
Çegıl dıopda
Kitabı kapatmak
D
우산을 접다
Usanıl cıobda
Şemsiyeyi kapatmak
E
사건을 종료하다
Saggıonıl conğnyohada
Olayı kapatmak
F
화제를 마무리하다
Hoacerıl mamurihada
Konuyu kapatmak
G
폐업하다
Peıobhada
Dükkan, işyeri kapatmak
Tablo 10. ‘Kapatmak’ fiilinin Korecedeki farklı karşılıkları
Böyle durumlar sıfatlarda da ortaya çıkmaktadır. Özellikle tat ya da renklerle
bağlantılı olan kavram grupları Korecede Türkçeye göre daha çeşitlidir. Türkçede bir
sözcükle ifade edilen sıfatların Korecede en az iki sözcükle karşılık bulduğu örnek epey
çoktur. Tablo 11.’de soğuk olmak sıfatının Korece karşılıkları, tablo 12.’de ise güzel olmak
sıfatının karşılıkları verilmiştir.
Tablo 11.de Türkçe ‘soğuk olmak’ sözcüğünün Korecedeki karşılıkları örnek
cümlelerle
verilmiştir.
Bunlar,
‘çada(차다)’,
‘çagabda(차갑다)’,
‘çubda(춥다)’,
‘nenğcıonğhada(냉정하다)’, ‘nenğ(냉)’dir. Tablo 11D’deki ‘nenğ’ hecesi soğuk anlamına
gelen Hanca kökenli bir hecedir.
Sıra
Korece Cümle
Sesletimi
Anlamı
A
물이 차다
Muri çada
Su soğuk
B
손이 차갑다
Soni çagabda
El soğuk
C
날씨가 춥다
Nalşiga çubda
Hava soğuk
Ç
사람이 냉정하다 Sarami nenğcıonğhada
İnsan soğuk
D
냉전
Nenğcıon
Soğuk savaş
Tablo 11. ‘Soğuk’ sözcüğünün Korecedeki farklı karşılıkları
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı:36 Yıl: 2014/1 (60-80 s.)
75
Yine tablo 12.’de ‘güzel olmak’ sözcüğüne karşılık gelen Korece sözcükler
örnekleri ile verilmiştir. Tablo 12.’de görülen Korece ‘Arımdabda(아름답다)’,
‘yebbıda(예쁘다)’, ‘ıoyıobbıda(어여쁘다)’, ‘gobda(곱다)’, ‘mi(미)’ gibi sözcükler
Türkçede ‘güzel olmak’ anlamına gelen benzer anlamlı sözcüklerdir. Tablo 12D’de görülen
‘mi(미)’ hecesi Hanca kökenlidir ve ‘güzel’ anlamına gelir. Bu hecenin olduğu sözcüklerin
‘güzel olmak’la alakalı olduğu anlaşılabilir. Aralarında ufak farklar olduğu için birinin
kullanıldığı durumda bir diğeri kullanılmaz. Bu sebeple bu sözcüklerin edinimi ve doğru
kullanımı yabancı öğrenciler için zorluk teşkil etmektedir. Bu sözcükler arasındaki ufak
farkları ise tablo 13.’te görmek mümkündür.
Sıra Korece Cümle
Sesletimi
Anlamı
A
경치가 아름답다
Gyıonğçiga arımdabda
Manzara güzel
B
아기의 눈이 예쁘다
Agiıy nuni yebbıda
Bebeğin gözleri güzel
C
그 여자의 얼굴이 어여쁘다
Gı yıocaıy ıolguri ıoyıobbıda
O kadının yüzü güzel
Ç
피부가 곱다
Pibuga gobda
Cildi güzel
D
그녀는 미인이다
Gınyıonın miinida
O kadın güzel
Tablo 12. ‘Güzel’ sözcüğünün Korecedeki farklı karşılıkları
Cümle sözcük
아름답
다
예쁘다 어여쁘다
곱다 미인
소녀가(sonyıoga) küçük kız
+
+
+
+
+
마음씨가(maımşiga) kalbi
X
X
X
+
X
걸음걸이가(gıorımgıoriga) yürüyüş
X
+
X
X
X
경치가(gyıonğçiga) manzara
+
X
X
X
X
Tablo 13. ‘Güzel olmak’ anlamına gelen Korece sözcüklerin kullanımı
Dostları ilə paylaş: |