3 I bob. O‘quvchilarda ma’naviy tarbiya indikatorlarini shakllantirishning ilmiy pedagogik asoslari

3.2.2-jadval
3.2.2-jadval. Tajriba-sinov ishlarida qatnashgan guruhlar

№	Guruhlar	O‘quvchilar soni	O‘zlashtirish ko‘rsatkichlari
			Yuqori		O‘rta		Quyi
			Taj. bosh.	Taj. yakun.	Taj. bosh.	Taj. yakun.	Taj. bosh.	Taj. yakun.
1.	Nazorat	116	23	22	55	57	38	37
2.	Tajriba	124	21	30	54	78	50	16

Ushbu jadvalda keltirilgan ma’lumotlarning grafik tasvirini quyidagi diagrammmalar ko‘rinishida ifodalaymiz:

3.2. 2-rasm. Ma'naviy tarbiya indikatorlarining shakllanganlik darajasi
(Tajriba-sinov yakunida)
Yuqoridagi jadvallarda ko‘rsatib o‘tilgan sonli ma’lumotlar statistic tahlil qilindi. Buning uchun biz X₁ lar orqali nazorat hamda X₂ orqali esa tajriba guruhlariga mos o‘zlashtirish darajalarini belgiladik. Bu kattaliklar har biri “quyi” daraja 3, “o‘rta” 4, “yuqori” 5 qiymatlarini qabul qilishi belgilandi. Bunday qiymatlarga ega har ikki gurhlardagi o‘quvchilarning sonlarini mos ravishda belgilanadi. Natijada yuqoridagi 3-jadvalda tajriba-sinov ishglari o‘tkazilishidan oldin nazorat va tajriba-sinov guruhlaridagi boshlang’ich sinf o‘quvchilarida ma’naviy tarbiya indikatorlarini shakllanganlik darajasi quyidagicha aniqlandi: (formula keladi bu yerga):
X_{1= i}n_{i= (3*38+4*55+5*23)= (114+220+115)= ≈3.87}

X₁%= *100%=38.7%

Y_{1= i}m_{i= (3*50+4*54+5*21)= (150+216+105)= ≈3.79}

Y₁%= *100%=37.9%
Biz olib borilgan tajriba-sinov ishlarining samarador ekanligini ko‘rsatish maqsadida 3.2.1 - jadvaldan sonli ma’lumotlar bo‘yicha matematik statistika usullari yordamida chuqur tahlil olib boriladi. Yuqoridagi belgilarni saqlagan holda biz 3.2.2 - jadvalni 2 ta statistik tanlanma shaklida quyidagi ko‘rinishda yozib olinadi:
n=116 n=124
Tajriba-sinov ishlari yakunida o‘quvchilarning ma’naviy tarbiya indiaktorlarining shakllanganlik darajasi hisoblanadi.
X_{1= i}n_{i= (3*37+4*57+5*22)= (111+228+110)= ≈3.87}
X₁%= *100%=38.7%
Y_{1= i}m_{i= (3*16+4*78+5*30)= (48+312+150)= ≈4.11}
X₁%= *100%=38.7%
Demak, tajriba sinov ishlari yakunida tajriba guruhlaridagi ma’naviy tarbiya indikatorlarini shakllanganlik darajasi nazorat guruhlariga sezilarli darajada o‘zgardi. Nazorat guruhi tajriba avvalida 38.7 % edi, tajriba yakunida 38.7 % bo‘ldi, ya’ni nazorat guruh o‘zgarmaganligi kuzatildi. Tajriba-sinov guruhidagi 1-4-sinf o’quvchilarining ma’naviy tarbiya indikatorlarini shakllanganlik darajasi ham o’sganligini ko‘rish mumkin. Ushbu ko‘rsatkich tajrib-sinov ishlari boshlanganida 37.9 % edi, tajriba-sinov ishlari yakunida 38.7 % ga o‘sganini ko‘rsatdi, bu esa tajribamizning ko‘rsatkichlari 0.8% ga oshganligini ko‘rish mumkin.