2.Sunniylik mazhabi.
Sunniylik – bu islomda izchil, sobitqadam yo‘nalish hisoblanadi. Musulmonlarning juda
ko‘pchilik qismi
– 92,5 foizi sunniylikka e’tiqod qiladi. Qolgan 7,5 foizini shialar, ibodiylar va
xorijiylar tashkil qiladilar.
“Sunna” arabcha odat, an’ana, xatti-harakat tarzi degan ma’nolarni bildiradi.
Sunniylik degan so‘z arabcha “Sunna”, “muqaddas rivoyat”, ya’ni Muhammad payg‘ambar
to‘g‘risidagi rivoyatlar va uning hadislari to‘plami degan tushunchadan olingan. Yana “Sunna”
farzdan farqli ravishda bajarilishi ixtiyoriy bo‘lgan ko‘rsatmalar, amallaridir.
Sunniylar ummaviylar sulolasidan bo‘lgan xalifalarning oliy hokimiyatga bo‘lgan
huquqini tan olganlar. Sunniylikda Sunna Qur’ondan keyingi asosiy muqaddas manba, hadislar
to‘plami deb qaraladi. U VII asr o‘rtalarida shakllana boshlagan.
Unda xalifalikdagi sinfiy
munosabatlar,
ijtimoiy ziddiyatlar, islom mafkurasi atrofidagi kurash o‘z ifodasini topgan. Uni
to‘plash, sharhlash va nashr qilishda vatandoshlarimiz Ismoil Buxoriy, Imom at-Termiziy asosiy
rol o‘ynaganlar.
Sunniylik qisman Eron, Janubiy Iroq, Yaman, Markaziy Osiyo, Kavkaz, Volga bo‘yi, Sibir,
O‘rol, Kichik Osiyo, Misr va Shimoliy Afrika, Indoneziya, Malayziyada keng tarqalgan. Uning
muqaddas shaharlari Makka va Madinadir.
Unda to‘rtta shariat maktabi – hanafiylar,
molikiylar, shofi’iylar, hanbaliylar mazhablari bor.
1.
Hanafiya (Imomi A’zam) mazhabi. Bunga Abu Hanifa taxallusi Imomi A’zam-buyuk
imom (699-767) asos solgan. U eng yirik huquqshunoslardan biri bo‘lib, shariat huquqini tartibga
solgan, qiyosni tadbiq etgan, istihson tartib usulini (manbalar asosida chiqarish mumkin bo‘lgan
xulosa yoki hukmlardan musulmonlar jamoasi uchun maqbulrog‘ini qabul qilib) ishlab chiqqan,
mahalliy
xalq huquq-qoidalarini – odatni shariat bilan keltirib qo‘llanishni
joriy etgan
huquqshunoslikdan oqilona foydalanish unsurlarini kiritgan.
Dostları ilə paylaş: 
