5-6 Haziran 2010 Zeytinburnu İstanbul 2011 BİTKİlerle tedavi sempozyumu düzenleme Kurulu

Tıbbi Kullanım
Bitkilerin tamamı ya da bir kısmı kullanılır: Herba-bitkinin tamamı, Radix-kök, 
Rizom-yeraltı gövde, Tuber-yumru gövde, Bulbus-soğan, Korteks-kabuk, Linum-
odun, Folia-yaprak, Flos-çiçek, Fructus-meyve, Semen-tohum, Stilus Stigma 
Bitkilerin işlemden geçmesiyle elde edilen kısımlar kullanılabilir: Gummi-zamk, 
Reçine-balsam
Sadece etken maddesi kullanılabilir-Mentol-
Tentür, şurup, hulasa, ekstre gibi galenik preparatlar halinde kullanılabilir.
Tıbbi Bitkilerin Toplanması
Tıbbi bitkiler planlı toplanmalı, tabiatı korumaya özen gösterilmelidir. Tıbbi bitki-
leri toplayan kişinin tanıması için en azından temel botanik bilgisi olmalıdır. Doğru 
bitki toplamak için herbaryum örnekleriyle karşılaştırarak bitkiyi teşhis etmek gere-
kir. Tecrübelere göre taze toplanmış bitkiler en etkili tedavileri sağlamaktadır. Taze 
bitkiler şubat sonu ile kasım sonu arasında toplanabilir. Kış için, en etkili oldukları 
zamanda toplanarak kurutulmuş bitkilerden, belli oranda stok hazırlamak yeterlidir.
Yapraklar, bitki çiçek açmaya başladığı zaman toplanmalıdır.

---

13
Bitkilerle Tedavi Sempozyumu
Çiçekler, tamamen açılmadan veya tomurcuk halinde toplanmalıdır.
Kökler, bitkinin toprak üstündeki kısımları kuruduktan sonra toplanmalıdır.
Kabuklar, bitki yapraklarını döktükten sonra toplanmalıdır.
Meyveler, olgunlaştıktan sonra toplanmalıdır.
Bitkisel Materyalin Bileşiklerini Etkileyen Faktörler
1) Genetik Faktörler: Kimyasal ırk
2) Yetişme şartları: İklim (sıcaklık, ışık ve yağmur), toprak (pH, ağır metal ve verim-
lilik), çevredeki böcek ve canlılar
3) Hasat şartları ve kurutma: Hasat zamanı (çiçeklenme öncesi, sırası veya sonrası), 
hasat sonrası yapılan işlemler (yıkama, soyma), kurutma (metot, süre ve sıcaklık)
Kurutma ve Saklama
Bitkiler, kökler hariç, kurutulmadan yıkanmazlar. Kurallara uygun toplanmış bitkiler 
temiz bezlerin veya baskısız ve boyasız kağıtların üzerine serpiştirilerek gölgeli, ha-
vadar ve sıcak yerlerde en çabuk şekilde kurutulur. Kökleri, kabukları ve çok sulu kı-
sımları kurutmak için 35 dereceyi aşmayacak şekilde yapay sıcaklık da kullanılabilir. 
Dikkatle yıkanmış köklerin kurutulmaya bırakılmadan önce küçük parçalara ayrıl-
ması daha doğru olur.
Tedavi preparatlarında kullanılacak bitkiden iyi sonuç alabilmek için;
Doğru bitki
Doğru zamanda toplanmalı
Doğru kısmı kullanılmalı
Kurutma ve saklanma işlemleri doğru yapılmalı
Ekstraksiyon yöntemleri ve analizleri uygun olmalı
Bitkisel ürün ilaç hazırlamaya uygun miktar ve doğru bitki kimyasallarını içermeli
Şartlara uygun olarak hazırlanan bitkisel ürünün, standardize edilmiş ve hijyenik 
şartlarda ambalajlanmalı
Doğru dozda alınmalı
Bitkisel ürün ile ilgili bilimsel literatür doğru değerlendirilmeli
Doğru tıbbi tavsiye verilmeli
Bitkisel ilaçlar ancak bu koşullarda diğer ilaçlarla aynı konumdadır; bu durum her 
ilacın etki-güvenirlilik-stabilite ve farmasötik kalitesini korumak için özen gerekti-
ğini ifade eder.

---

14
Bitkilerle Tedavi Sempozyumu