5-mavzu. Tashkilotlar va ularni boshqarish reja

To‘g‘ri chiziqli vazifaviy tuzilma
o‘z ichiga ham to‘g‘ri chiziqli va ham vazifali 
tashkil qilishlarni oladi, bu ijrochilar uchun ikki tomonlama bo‘ysunishni yaratadi. 
Boshqaruvning ko‘pgina idoralari va ijrochilari boshqaruv faoliyati(vazifalari)ning 
alohidagi turlarini bajarishga ixtisoslashadilar, vazifaviy bo‘linmalar quyida turuvchi 
bo‘limlarga ko‘rsatmalar va farmoyishlarni (vakolatlari doirasida ) berish huquqiga egalar. 
Bu tuzilmaning afzalliklari aniq vazifalar uchun javob beruvchi mutaxasislarning yuqori 
omilkorligi, to‘g‘ri chiziqli rahbarlarning ular vazifaviy faoliyat masalalari bo‘yicha 
ma’lumotlar tayyorlashdan ozod bo‘lganliklari natijasida operativ boshqaruv bo‘yicha 
imkoniyatlarini kengayishidir. 
Tuzilmaning kamchiligiga qo‘yidagilarni kiritish mumkin: 

---


harakatlar birligining yo‘qligi; 

vazifaviy xizmatlar o‘rtasida doimiy o‘zaro aloqalarni qo‘llab quvvatlash imkoniyati 
yo‘qligi; 

qarorlar qabul qilishning uzoq muddatli tadbirlari; 

ijrochilarning ish uchun javobgarliklarini pasayishi, chunki ulardan har biri bir necha 
rahbarlardan ko‘rsatmalar oladilar; 

xodimlar tomonidan “yuqoridan” olinadigan ko‘rsatmalar va farmoyishlarni
muvofiqlashmaganligini, chunki har bir vazifaviy bo‘linma o‘zining masalalarini birinchi 
o‘ringa qo‘yadi. 

yakka hukmronlik tamoyilini buzilishi. 
Boshqaruvning to‘g‘ri chiziqli - shtabli tuzilmasida
birinchi (to‘g‘ri chiziqli) rahbarga 
aniq masalalarni ishlab chiqish va tegishli qarorlar, rejalarni tayyorlashda shtablar deb 
atalgan, vazifaviy bo‘limlardan tashkil topgan boshqaruvning maxsus apparati yordam 
beradi. Bunday bo‘linma o‘z qarorlarini yuqori rahbar orqali o‘tkazadi yoki (maxsus 
vakolatlar doirasida) ularni pastda turuvchi daraja xizmatlari va ijrochilarigacha yetkazadi.