- Sheva, dialekt va lahja tushunchalari;
- transkripsion belgilar tizimi;
- lingvistik geografiya;
- shevalarning asosiy fonetik, leksik va grammatik xususiyatlari bilimlarga
ega bo‘lishi;
- transkripsiyada yozilgan matnlarni o‘qiy olishi;
- o‘z shevasi matnlarini transkripsiyada yoza olishi;
- shevalarni muayyan guruhlarga kiritish;
- dialektlar bo‘yicha amaliy ishlarni bajara olish malakasiga ega bo‘lishi;
- o‘quvchilarning shevalarini farqlay olish;
- sheva xatolarining manbaini aniqlay olish va uni tuzata olish;
- adabiy tilda sheva unsurlaridan foydalanish ko‘nikmasiga ega bo‘lishi
lozim.
1.3. Qadimgi turkiy til
- Qadimgi turkiy yozma yodgorliklarning topilish tarixi, O‘rta Osiyoda
qo‘llangan yozuvlar haqida tushuncha berish, yozuvlarning o‘zaro aloqasi bilan
tanishtirish.
- qadimgi turkiy tilning fonetikasi, leksikasi va grammatikasi haqida
ma’lumot berish ham bu kursning asosiy vazifalaridan biridir. Ayni zamonda o‘rni-
o‘rni bilan boshqa turkiy tillarga ham qiyoslab boriladi.
- qadimgi turkiy tilda qo‘llangan yozuv tizimi, ayniqsa, o‘rxun-yenisey (run)
va uyg‘ur yozuvi xususiyatlarini tasavvur qila olishi va keyinchalik o‘zining ilmiy
ishlarida foydalanish uchun zamin bo‘la olishi darajasida o‘rganishi;
- XI-XIV asrlarda amalda bo‘lgan arab yozuvi asosidagi turkiy yozuvni
qiyinchiliksiz o‘qish ko‘nikmasini hosil qilgan bo‘lishi;
- qadimgi turkiy til (shu jumladan, eski turkiy til)ning fonetik, morfologik va
muhim sintaktik xususiyatlarini to‘la egallagan bo‘lishi;
- qadimgi turkiy tilning lug‘at tarkibini bilishi;
- qadimgi turkiy tilda yozilgan transkripsiya va transliteratsiya qilingan
matnlarni o‘qish, tushinish va tahlil qilish ko‘nikmasini egallagan bo‘lishi.
Dostları ilə paylaş: