7-laboratoriya ishi mavzu: Raqamli qurilmalarini komponovka qilish Ishdan maqsad

Ayiruvchi hisoblagich
Ayiruvchi hisoblagich T-trigger asosida qurilishi mumkin. 
Buning uchun, oldingi razryaddagi invers chiqish yo’llarini keyingi hisob kirish 
yo’liga ketma-ket ulash orqali qurish mumkin:Ketma-ket perenosli sinxron 
ayiruvchi hisoblagich T-triggerlar kirish signalining manfiy fronti orqali yoki 
oldingi triggerning invers chiqish yo’lidagi signal orqali o’tadilar. Bu musbat 

---

frontga to’g’ri keladi. Ketma-ket perenosli asinxron ayiruvchi hisoblagichning vaqt 
diagrammasi
Vaqt diogrammasida DD2 i DD3 triggerlarning holitini o’zgarishi Q1 i Q2 musbat 
front chiqishi bilan sinxronlashtirilgan.
SHunday qilib, yig’uvchi va ayiruvchi hisoblagichlarning yagona farqi-bu kichik 
razryadlardan katta razryadlarga perenos zanjirini tashkil etilishidadir. 
Reversiv 
schetchik
Reversiv hisoblagich – bu hisob yo’nalishini boshqaradigan 
hisoblagichdir. Uning sxemasi pastki rasmda keltirilgan. Reversiv hisoblagichni 
qurish uchun razryadlar orasida mantiqiy sxemani qo’shish shart. CHunki u, 
ikkichi va keyingi triggerlarning hisob kirish yo’llarini oldingi razryadlarning Q 
(qo’shish) yoki (ayirish) chiqish yo’llari bilan ta’minlaydi.
Quyidagi 
rasmda 
reversiv 
hisoblagichni 
qurishning 
mantiqiy 
sxemasi 
keltirilgan.Razryadlar orasida qo’shimcha mantiqiy elementlarni qo’shish, 
hisoblagichni o’rnatish vaqtini ko’paytiradi va registratsiya qilingan holatlarni 
vaqtining maksimal chastotasini kamaytiradi. 
Hisoblagichlarni triggerlar asosida 
sintez qilish
Ushbu usul raqamli avtomatlar nazariyasiga asoslanadi va quyidagi 
operatsiyalarni amalga oshirishni taqozo etadi. Dastavval, hisoblagichning 
strukturali modeli quriladi. U quyidagi ko’rinishga ega:
1.
Hisoblagichning strukturali modeli
2.
Keyin kengaytirilgan haqiqiylik jadvali tuziladi. So’ng, kombinatsion 
sxemaning chiqish signali ifodasi olinadi va zaruriyat tug’ilganda 
triggerlarning kirish signallari ham olinadi. Keyingi bosqichlarda olingan 
ifodalar ma’lum bo’lgan mantiqiy elementlar yordamida realizatsiya 
qilinadi.