№8 ma’NAVIY ma’rifiy soatlar rejasi

OITS kasalligidan satslaning!
OITS- orttirilgan immunitet tankisligi sindromi OIV (odam immun tankisligi virusi) bilan zararlanishning sungi davridir. Bu davrda immunitetning kuchsizlanishi natijasida turli kasalliklar yuzaga kelib, inson xayoti xavf ostida koladi.
OIV va OITS xatsida nimalarni bilasiz?
OIV kondagi immunitet tizimini tashkil etadigan limfotsit xujayralarini asta-sekin yemira boshlaydi. OIV organizmning mikroblardan ximoya kilish kuchi immunitetni kuchsizlantirib, odamni turli kasalliklarga tez-tez chalinuvchan kilib kuyadi.
OIV bilan zararlangan odam organizmida virus 5-10 yillar davomida yashirin yashashi mumkin. Bu davr shunisi bilan xavfliki, odam bilmagan xolda virusni boshkalarga yuktirishi mumkin.
X Giyoxvand moddalarni shpritslardan tomir orkali umumiy kabul kilganda;
J jinsiy yul orkali, ayniksa betartib jinsiy aloka kilganda;
J ishlatilgan shprits, igna va boshka tibbiy asboblardan foydalanganda;
J OIV yuktirgan onadan bolaga xomiladorlik davrida, tuG’ish jarayonida va emizganda;
J Tozalanmagan va zararsizlantirilmagan sokol, tirnok olish asboblari, tatuirovka, pirsing ignalari orkali zararlanish mumkin.
Xakikatan xam yukorida aytib utganimizdek, insonning salomatligi, avvalo uziga, turmush tarziga boG’likligini xammamiz bilamiz. Ammo... Unga rioya etib yashashga kelganda kupchiligimiz lokaydlik kilamiz. Guyo kasallik atrofimizda yuripti-yu, bizni chetlab utadigandek. Biz me’yoridan kuprok yoki aksincha kamrok ovkatlansak, kuprok xarakat kilish tartibiga rioya kilmaslik, ruxiy xolatimizga e’tibor bermasligimiz va xokazo xolatlar turmushimizning tarkibiy kismiga aylanib ulgurgan bulsa, sogligimiz zavol topadi.
Kasallikning dastlabki boskichi OIV (odam immun tankisligi virusi) infektsiyasi deb ataladi. Kasallik xech kanday belgilarsiz 3-5 yil davom etishi mumkin. Virus doimiy ravishda inson immunitetini yemirib borishi natijasida kasallik oxirgi OITS (orttirilgan immunitet tankisligi sindromi) boskichiga utadi va immunitetni batamom izdan chikarib, ogir okibatlarga olib keladi.
TSaysi lollarda OIV yuk_smaydi?
•Kul berib surashganda,

• 
  kuchoklashganda,
  
• 
  yuzdan upganda,
  

•umumiy xojatxona, xammomdan foydalanganda,

• 
  gaplashganda, yutalganda va aksirganda,
  
• 
  idish tovoklardan foydalanganda,
  
• 
  mebelь jixozlari, kurpa-tushaklar va telefondan foydalanganda,
  

•turli kon suruvchi xashoratlar chakkanda,
•ter va kuz yoshi orkali yukmaydi.
Kasallik chakiruvchi virus uta uzgaruvchan bulganligi sababli xam xozirgi paytgacha vaktsina yaratilgani yuk. OIV infektsiyasi surunkali kasallik, uni butunlay davolash imkoni xali mavjud emas. Lekin, organizmda virus kupayishini tuxtatuvchi turli antiretrovirus dorilari yaratilgan va ushbu dori vositalarini kullash natijasida bemorlarning umrini uzaytirish, ish faoliyatini tiklash va xayot tarzini yaxshilash mumkin.