Sosiometrik metod. Bu metod kichik guruh a’zolari o’rtasidagi bevosita emosional munosabatlarni o’rganish va ularnnig darajasini o’lchashda qo’llanadi. Unga amerikalik sosiolog Djon Morenko asos solgan. Mazkur metod yordamida muayyan guruhdagi har bir a’zoning o’zaro munosabatini aniqlash uchun uning qaysi faoliyatda kim bilan birga qatnashishi so’raladi. Olingan ma’lumolar matritsa, grafik, sxema, jadval shaklida ifodalanadi. Ulardagi miqdor ko’rsatkichlari guruhdagi kishilarning shaxslararo munosabatlar to’g’risida tasavvur hosil qiladi. Bu ma’lumolar guruhiy munosabatlarning tashqi ko’rinishini aks ettiradi xolos. Shuning uchun hozir Ya.L.Kolominskiy va I.P.Volkov tomonidan sosiometrining yosh davri psixologiyasiga moslab o’zgartirilgan turlari ishlab chiqilgan.
Bu shaxslarning bir-birini tanlashi motivlarini keng ifodalash imkonini beradi. Ayniqsa, sosiometriyaning Ya.L.Kolominskiy ishlab chiqqan o’zgartirilgan turi bolalar jamoasidagi shaxslararo munosabatlar haqida to’laroq axborot beradi. Shu bilan birga guruhlardagi shaxslarning yaqqol, aniq nuqtai nazar, guruhbozlik, og’machilik, qarama-qarshilik, his-tuyg’uning zo’riqishi, guruhiy jipslik, moslik, munosabatning motivlari, qurilishi, jinslar o’rdasidagi muloqotlarning zamini hamda sehri mana shu kalit bilan ochiladi.
Umuman ayganda, sosiometrii metodidan turli yoshdagi, ikki xil jinsdagi, saviyasi har xil kishilar guruhlardagi psixologik qonunlarni tadqiq etishda unumli foydalanish mumkin.
Mavzuni mustahkamlash uchun savollar. 1. Yosh davrlar psixologiyasi nimani o’rganadi?
2. Pedagogik psixologiya nimani o’rganadi?
3. Yosh davrlar klassifikasiyasi haqida nimani bilasiz?
4. Yosh davrlar pedagogik psixologiyasini ilmiy tadqiqot metodlar qaysilar?
5. Sosiometrik metod haqida tushuncha bering?
Foydalaniladigan adabiyotlar ro‘yxati. 1. G‘oziyev E.G’. Umumiy psixologiya. Toshkent. 2010. 2. G‘oziyev E.G’ Ontogenez psixologiya. Toshkent.”Noshir” nashriyoti 2010. 3. David G. Mayers. Psychology, USA 2010 4.Nemov R.S. Psixologiya.Kniga 1.2. Psixologiya obrazovaniya. “Vlados”.M.:2007 5.A.Shamshetova, R.H.Meliboyeva, X.Usmanova, I.Haydarov. Umumiy psixologiya. T. 2018 http://fayllar.org
