9-12 Nisan 2011 İstanbul Üniversitesi

üzerine etkisi 
 
Soner Bitiktaş
1
, Nazan Dolu
2
, Seval Keloğlan
1
, Cem Süer
2
, Seda Artış
2
 
 
1
Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Fizyoloji Anabilim Dalı, Kayseri 
2
Erciyes Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Fizyoloji Anabilim Dalı, Kayseri 
 
1
Erciyes University, Institute of Health Sciences, Department of Physiology, Kayseri, Turkey 
2
Erciyes University, Faculty of Medicine, Department of Physiology, Kayseri, Turkey 
 
AMAÇ:  Zenginleştirilmiş  çevrenin  beyin  ve  beyin  işlevleri  üzerine  olan  pozitif  etkileri  yapılan  çok  sayıda 
çalışmada  gösterilmiştir.  Zenginleştirilmiş  çevrenin  hafızayı  iyileştirdiği  ve  erken  dönemde  zenginleştirilmiş 
çevreye  maruz  kalmanın  çeşitli  öğrenme  becerilerini  geliştirdiği  bildirilmiştir.  Bu  çalışmada,  zenginleştirilmiş 
çevrenin  lokomotor  aktivite,  araştırma  davranışı  ve  uzamsal  öğrenme  üzerine  olan  etkisinin  araştırılması 
amaçlanmıştır. 
GEREÇ  ve  YÖNTEM:  Çalışmamızda  2  aylık  erkek  Wistar  sıçanlar  kullanıldı.  Sıçanlar  normal  kafeste  tutulan 
(n=10)  kontrol  grubu  ve  zenginleştirilmiş  kafeste  tutulan  (n=10)  zenginleştirilmiş  çevre  grubu  olmak  üzere  2 
gruba ayrıldı. Sıçanlar zenginleştirilmiş kafeste 7 hafta kaldıktan sonra lokomotor aktivitelerini değerlendirmek 
için  açık  alan,  araştırma  davranışı  için  delikli  tahta  ve  uzamsal  öğrenmeyi  değerlendirmek  için  Y  labirent  testi 
kullanıldı. 
BULGULAR: Y labirentte, ikinci gün performansları açısından zenginleştirilmiş çevre grubunda, kontrol grubuna 
göre  yeni  kolda  geçirilen  süre  (p<0.014)  anlamlı  olarak  yüksek  bulundu.  Açık  alanda  ise  gruplar  arasında 
anlamlı  fark  görülmedi  (p>0.05).  Delikli  tahta  testinde,  zenginleştirilmiş  çevre  grubunun  deliğe  kafa  sokma 
sayıları kontrol grubuna göre anlamlı ölçüde azalma gösterdi (p<0,001). 
SONUÇ:  Zenginleştirilmiş  çevrenin,  lokomotor  aktivite  üzerine  anlamlı  etkisi  olmadığı  gözlenmiştir. 
Zenginleştirilmiş çevre, araştırma davranışında azalmaya ve uzamsal öğrenmede artışa neden olmuştur. 
 
Anahtar Kelimeler: Zenginleştirilmiş çevre, Y labirent, Açık alan, Delikli tahta 
 
Effect of enriched environment on Y maze, open field and hole board 
performances 
 
OBJECTIVES:  Lots  of  studies  had  showed  positive  effects  of  enriched  environment  on  brain  and  brain 
functions.  Enriched  environment  improves  memory  and  early  exposure  to  enriched  environment  improves 
various  learning  ability.  In  this  study,  we  aimed  to  explore  effects  of  enriched  environment  on  locomotor 
activity, exploratory behavior and spatial learning. 
MATERIALS & METHODS: In our study, we used two months old male Wistar rats. We seperated animals in 
two  different  groups.  Control  group  rats  (n=10)  were  housed  in  normal  cage  and  enriched  cage  group  rats 
(n=10)  were  housed  in  enriched  cage.  After  seven  week  from  rats  were  housed  in  enriched  cage,  their 
locomotor activities, exploratory behavior and spatial learning were evaluated with respectively open field, hole 
board and Y-maze. 
RESULTS:  In  Y-maze,  according  to  second  day  performances,  time  spent  in  the  novel  arm  was  significantly 
longer in the enriched environment group compared with the control group (p<0.014). In open field, there were 
no significant differences between the groups  (p>0.05). In the hole board test, the number of head dips were 
compared between enriched environment group and the control group, and the number of head dips decreased 
significantly in the enriched environment group (p<0,001).  
CONCLUSION:  There  was  no  significant  effect  of  enriched  environment  on  locomotor  acitivity.  Enriched 
environment decreases exploratory behavior and increases spatial learning. 
 
Keywords: Enriched environment, Y-maze, Open field, Hole board 

Poster Bildiriler / Poster Presentations 
151 
 
P58 
 
Farelerde uzun süre-tekrarlı koku uyaranının uzaysal bellek süreci üzerine etkisi 
ve bu süreçte 5-HT
3
 reseptörlerinin olası katkısı 
 
Ş. Remzi Erdem
1
, Tuğba Kocabaş
2
, Aslı Irmak Birancı
2
, Ayşe Güzel
2
, Seda Kozan
2
, Ulya Keskin
1 
 
1
Başkent Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Farmakoloji Anabilim Dalı, Ankara 
2
Başkent Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Dönem II öğrencisi, Ankara 
 
1
Başkent University, Faculty of Medicine, Department of Pharmacology, Ankara, Turkey 
2
Başkent University, Faculty of Medicine, Phase II Student, Ankara, Turkey
 
 
AMAÇ: Koku, evrimsel olarak en eski nöral işlevlerden olmakla birlikte, en az anlaşılmış olan duyudur. Koku ile 
ilişkili  öğrenme-bellek  gelişiminin  evrimsel  önemi  ve  bu  sürecin  hayatta  kalma  ile  ilişkisi  açıktır.  Kokunun, 
sinaptik  yeniden  yapılanmayı  geliştirdiği  ve  hipokampusla  kurulan  bağlantıların  öğrenme-bellek  sürecini 
etkilediği  düşünülmektedir.  Ancak  kokunun,  kendisinden  bağımsız  öğrenme-bellek  sürecine  etkisi  tam  olarak 
bilinmemektedir.  Bu  çalışmada,  farelerde  uzun  süre-tekrarlı  kokusal  uyaran  uygulamasının  uzaysal  bellek 
gelişim süreci üzerine etkisini ve bu süreçte serotonin 5-HT
3
 reseptörlerinin olası katkısını incelemek amaçlandı. 
GEREÇ  ve  YÖNTEM:  Swiss  albino  (25  adet  erkek,  erişkin,  38.5±3.80g)  farelerde  uzaysal  öğrenme-bellek 
süreci  Barnes  Labirenti  (BL)  düzeneği  ile  değerlendirildi.  Beş  ardışık  gün  boyunca  yapılan  BL  uygulamasının 
ardından,  fareler,  elde  edilen  öğrenme  (latans)  eğrilerine  göre  “tabakalı  rasgele  örnekleme  yöntemi”  ile  4 
homojen gruba ayrıldı. Gruplar, Koku (n=7; 12 adet doğal koku, 10 dakika/koku, 2 saat/gün, 14 gün), Kontrol 
(n=6)  ve  bunların  tropisetron  (5-HT
3 
reseptör  antagonisti,
 
30  µg/kg/gün,  s.c.,  14  gün)  uygulanan  eşlenikleri 
(her biri için, n=6) şeklinde oluşturuldu. İlaç uygulanmayan gruplara eş hacimde serum fizyolojik (300 µl/gün, 
s.c.,  14  gün)  uygulandı.  Bellek  (retansiyon)  gelişimi  15  gün  sonra  uygulanan  BL  ile  değerlendirildi.  Veriler 
(ortalama±SEM) Kruskal-Wallis varyans analizi ile değerlendirildi. 
BULGULAR:  İlk  5  günlük  BL  verileri  tüm  gruplarda  öğrenme  sürecinin  geliştiğini  gösterdi.  Uzun  süre-tekrarlı 
koku  uygulaması  bellek  gelişimini  bozdu  (70,1±18,17  vs  39,7±7,12  sn;  p<0,05).  14  günlük  tropisetron 
uygulaması da bellek gelişimini engelledi (78,5±17,92 vs 39,7±7,12 sn; p<0,05). 
SONUÇ:  Koku  uyaranı  farelerde  uzaysal  bellek  gelişim  sürecine  olumsuz  etkilidir.  Uzaysal  bellek  sürecinde  5-
HT
3
 reseptörlerinin rolü vardır. 
 
Anahtar Kelimeler: Koku, Barnes labirenti, Tropisetron, Serotonin, Uzaysal bellek, Retansiyon 
 
Başkent Üniversitesi Hayvan Deneyleri Etik Kurulu tarafından onaylanmış (Proje numarası: DA01/04). Başkent 
Üniversitesi Araştırma Fonu tarafından desteklenmiştir.
  
 
Effect of long term-repetitious odorant stimuli on spatial memory formation in 
mice and involvement of 5-HT
3 
receptors in this process 
 
OBJECTIVES:  Although  olfaction  is  one  of  the  oldest  neural  functions  through  evolution,  its  association  with 
the  other  psychoneuronal  functions  has  not  been  completely  understood  yet.  Olfactory  learning  and  memory 
(LM)  formation  is  essential  for  survival.  It  is  likely  that  olfaction  improves  the  synaptic  remodeling  and  its 
association  with  the  hippocampus  affects  LM  formation.  However,  the  effect  of  olfaction  on  olfaction-
independent LM process is unclear. We aimed to investigate the effect of long term-repetitious odorant stimuli 
on spatial memory formation in mice, and involvement of serotonin 5-HT
3 
receptors in this process. 
MATERIALS & METHODS: Spatial LM formation was evaluated by Barnes Maze (BM) in 25 Swiss albino (male, 
adult, 38.5±3.80g). Data from the initial BM experiments of five consecutive days were used to assign the mice 
to 4 homogenous groups due to their learning performance by “stratified randomized sampling method”. Odor 
(n=7;  12  natural  odors,  10  min/odor,  2  h/day,  14  d),  Control  (n=6)  and  their  tropicetron  (5-HT
3 
receptor 
antagonist,
 
30 µg/kg/d, s.c., 14 d) -received couples (n=6, each) were the experimental groups. The drug-free 
mice received saline (300 µl/d, s.c., 14 d). Memory (retention) formation was evaluated by BM 15 days later. 
Data (mean±SEM) were analyzed by Kruskal-Wallis test.  
RESULTS:  The  learning  process  and  efficacy  of  the  grouping  method  was  evident  by  the  initial  BM  findings 
(parallel  latency  curves)  in  all  groups.  Long  term-repetitious  odorant  stimuli  impaired  memory  formation 
(70,1±18,17 vs 39,7±7,12 sec; p<0,05). Tropicetron administration inhibited the spatial memory development 
either (78,5±17,92 vs 39,7±7,12 sec; p<0,05). 
CONCLUSION: Odorant stimuli impair the spatial memory formation in mice. 5-HT
3
 receptors are involved in 
spatial memory formation.  
 
Keywords: Odor, Barnes maze, Tropicetron, Serotonin, Spatial memory, Retention 
 
Approved by Baskent University Ethical Committee for Experimental Research on Animals (Project number: DA 
10/04). Supported by Baskent University Research Fund. 

Poster Bildiriler / Poster Presentations 
152 
 
P59 
 
Soğuğa kronik maruziyetin sıçanlarda Morris su labirenti performansı üzerine 
etkileri 
 
Nazan Dolu, A. Seda Artış, Cem Süer, Şehrazat Kavraal, Seval Keloğlan 
 
Erciyes Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Fizyoloji Anabilim Dalı, Kayseri 
 
Erciyes University, Faculty of Medicine, Department of Physiology, Kayseri, Turkey 
 
AMAÇ: Aralıklı uygulanan kronik soğuk stresi kronik stres oluşturmak için uygun bir modeldir ve insanlarda ve 
deney hayvanlarında kognitif işlevleri etkilediği bildirilmiştir. Morris su labirenti prosedürü uzamsal öğrenmede 
hipokampüsün değerlendirilmesi için yüksek olarak duyarlı ve hassas olduğu için yaygın olarak kullanılmaktadır. 
Biz  de  kronik  soğuk  uygulamasının  ardından  uzamsal  öğrenmedeki  muhtemel  değişiklikleri  incelemeyi 
amaçladık. 
GEREÇ  ve  YÖNTEM:  Deneyler  öncesi  Erciyes  Üniversitesi  Etik  Kurulu’ndan  izin  alınmıştır.  36  Wistar  sıçan 
rastgele üç eşit gruba ayrılmıştır: akut ve kronik soğuk stres grupları ile kontrol. Akut stres grubu 1 gün, kronik 
stres grubu 15 gün olmak üzere, soğuk stres grupları günde 2 saat soğuk bir odada (4
o
C) tutulmuşlardır.  
BULGULAR: Kaçma zamanı ve hedef kadranda geçirilen süre incelendiğinde soğuğa maruz bırakılan sıçanların 
performansları  ilk  iki  günde  kontrolden  farklı  bulunmamıştır  (p>0.05).  Takip  eden  iki  günde  ise  kronik  stres 
grubunun performansı diğer iki gruba göre anlamlı olarak kötüleşmiştir (her birinde p<0.05). Ancak testin son 
gününde  kaçış  latansı  ve  saklı  platformu  bulma  süresi  soğuğa  maruz  her  iki  grupta  da  uzamıştır  (her  birinde 
p<0.05). Prob fazında akut ve kronik stres grupları arasında anlamlı fark gözlenmemiştir (p>0.05). 
SONUÇ: Bulgularımıza bakıldığında soğuğa akut maruziyetin Morris su labirenti performansı üzerinde olumsuz 
etkisinin olduğu ve kronik uygulama ile adaptasyon gelişmediği anlaşılmaktadır. 
 
Anahtar Kelimeler: Soğuk stres, Morris su labirenti, Uzamsal öğrenme
 
 
Effects of chronic cold exposure on Morris water maze performance in rats  
 
OBJECTIVES: Chronic intermittent cold stress may be a viable model for chronic stress and reported to affect 
cognitive  performance  in  human  and  experimental  animals.  The  Morris  water  maze  procedure  has  been 
extensively applied as a highly sensitive and specific tool for investigating hippocampal involvement in spatial 
learning. We aimed to test possible changes in spatial learning following chronic cold exposure.  
MATERIALS & METHODS: The experiments were conducted in compliance with the guiding principles for the 
care and use of laboratory animals approved by Erciyes University. 36 Wistar rats were randomly divided into 
three  groups:  acute  and  chronic  cold  stress  groups  and  control.  Cold  stress  groups  were  kept  in  a  cold  room 
(4
o
C) for 2 hour/day for 1 (acute stress group) or 15 days (chronic stress group).  
RESULTS: Performance of cold-exposed rats was not different from control on the first two days when escape 
latency or time spent in the target quadrant was analyzed (p>0.05 for each). On the two subsequent days, the 
performance of chronic stress group was significantly worse than the other groups (both p<0.05). However, on 
the final day of testing, escape latency and time spend in locating the hidden platform were significantly longer 
in both cold exposed groups than control (p<0.05 for each). There was no significant difference between acute 
and chronic groups in probe phase. 
CONCLUSION: It can be concluded from our results that acute exposure to cold has a negative effect on Morris 
water maze performance, and there is no adaptation with chronic application. 
 
Keywords: Cold stress, Morris water maze, Spatial learning 

Poster Bildiriler / Poster Presentations 
153 
 
P60 
 
Yetişkin wistar sıçanlara intraserebroventriküler yoldan verilen grayanotoksinin 
EEG ve davranış üzerine etkisi 
 
Pınar Kuru
1
, Merve Torun
1
, Hande Melike Halaç
1
, Gözde Temiz
1
, Ece İskender
2
, Tuğba 
Karamahmutoğlu
2
, Medine Gülçebi-İdrizoğlu
2
, Filiz Onat
2
 
 
1
Marmara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, İstanbul 
2
Marmara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı, İstanbul 
 
1
Marmara University, Faculty of Medicine, Istanbul, Turkey 
2
Marmara University, Faculty of Medicine, Department of Medical Pharmacology, Istanbul, Turkey  
 
AMAÇ:  Grayanotoksin  (GTX),  Ericaceae  familyası  üyelerinden  Rhododendron  gibi  bazı  bitkilerin  nektar,  polen 
gibi  kısımlarından  elde  edilen  balda  bulunur.  GTX  içeren  balın  fazla  yenmesi  durumunda  baş  dönmesi, 
yorgunluk, aşırı terleme-tükürük salgısı, kusma, parestezi, nöbet ve konvülsiyon gibi bulgular ortaya çıkar. Bu 
çalışmanın  amacı,  yetişkin  Wistar  sıçanlara  GTX  içeren  deli  bal  özütünün  intraserebroventriküler  (isv)  yolla 
uygulanmasıyla EEG’de oluşturacağı değişiklikleri ve eşlik eden motor hareketleri gözlemektir. 
GEREÇ  ve  YÖNTEM:  Stereotaksik  yöntemle  isv  kanül  ve  bilateral  kortikal  kayıt  elektrotları  yerleştirildikten 
sonra yetişkin erkek Wistar sıçanlar iyileşme sürecine bırakıldı. Sekiz günlük dinlenme dönemini takiben bazal 
EEG kayıtları (PowerLab 8S sistemi) gerçekleştirildi ve 2 gün sonra süzme çiçek bal özütü isv yolla verilip 3 saat 
(9:30-12:30) boyunca EEG’leri ve davranışları izlendi. İki günlük yıkanma periyodunun ardından, 5 mg deli bala 
karşılık  gelecek  özüt  enjeksiyonu,  5  mikrolitre  içine  olacak  şekilde  isv  yolla  verildi.  Davranış  değişiklikleri 
Racine’nin 5 evreli skalası ile değerlendirildi. Bütün deney prosedürleri Marmara Üniversitesi Hayvan Deneyleri 
Etik Kurulu’nun izniyle uygulandı (90.2010.mar). 
BULGULAR:  Süzme  çiçek  bal  özütünün  isv  uygulaması  EEG  ve  davranışlarda  herhangi  bir  değişikliğe  yol 
açmadı. Deli bal özütü verildikten 5,3±0,9 dakika sonra EEG’de jeneralize kortikal diken aktiviteleri başladı ve 
bu aktivite 30,0±10 dakikada maksimuma ulaştı. Üç saatlik EEG kaydında ortalama 1470,4±709,9 dakika nöbet 
aktivitesi  görüldü.  İlk  davranış  değişikliği  enjeksiyondan  10,7±4,5  dakika  sonra  ortaya  çıktı.  Enjeksiyondan 
sonraki 30-60 dakika boyunca 3. evre davranış değişiklikleri izlendi ve bu değişiklikler 2 saat sonra kayboldu.  
SONUÇ:  GTX  içeren  deli  bal  özütünün  isv  olarak  uygulanması,  yetişkin  Wistar  sıçanlarda  EEG’de  jeneralize 
kortikal diken aktivitesi ve eşlik eden davranış değişikliklerine yol açmaktadır. 
 
Anahtar Kelimeler: Grayanotoksin, Nöbet, Intraserebroventriküler, Davranış değişikliği 
 
Electroencephalographic and behavioural effects of ıntracerebroventricular 
ınjection of grayanotoxin in adult wistar rats 
 
 
OBJECTIVES:  Grayanotoxin(GTX)  is  found  in  honey  obtained  from  nectar  and  pollen  of  Rhododendron  and 
Rhododendron like plants which are members of Ericaceae family. Excessive amount of mad honey containing 
GTX  cause  dizziness,  fatigue,  excessive  perspiration,  hypersalivation,  vomitting,  paresthesia,  seizures  and 
convulsions.  Our  aim  was  to  investigate  the  changes  in  EEG  activities  and  accompanying  motor  movements 
when mad honey extract containing GTX is applied intracerebroventricularly (icv) to adult Wistar rats. 
MATERIALS  &  METHODS:  Adult  male  Wistar  rats  were  implanted  with  icv  cannula  and  bilateral  cortical 
recording electrodes. After recording of baseline EEG (PowerLab 8S) flower honey extract was applied icv. EEG 
and  behaviours  were  monitored  for  3  hours  (9:30-12:30  a.m.).  After  2-day  wash  out  period  the  extract 
corresponding to 5 mg mad honey was injected icv. EEG and behavioral changes based on the Racine's seizure 
scale  were  evaluated.  All  experiments  were  performed  with  the  approval  of  Marmara  University  Ethical 
Committee for Experimental Animals (90.2010.mar). 
RESULTS: The administration of flower honey extract did not cause any change in EEG or behaviour. After the 
injection of mad honey extract, latency to the first generalized spikes in EEG was 5,3±0,9 minutes and reached 
a maximum at 30±10 minutes. In the 3-hour EEG recording, mean seizure activity was 1470,4±709,9 minutes. 
Latency to the first behavioral changes was 10,7±4,5 minutes after the injection. Changes in behavioral activity 
reached maximum of stage 3 in the 30-60 minutes and disappeared 2 hours after the injection.  
CONCLUSION:  Icv  administration  of  mad  honey  extract  containing  GTX  causes  the  generalized  cortical 
seizures characterized by spike discharges in EEG and accompanying behavioural changes in adult Wistar rats. 
 
Keywords: Grayanotoxin, Seizure, Intracerebroventricular, Behavioural change 

Poster Bildiriler / Poster Presentations 
154 
 
P61 
 
Gözü bağlı deneklerde dokunsal objelerin zihinde döndürülmesi 
 
Betül Polat, Burak Güçlü 
 
Boğaziçi Üniversitesi, Biyomedikal Mühendisliği Enstitüsü, İstanbul 
 
Boğaziçi University, Institute of Biomedical Engineering, Istanbul, Turkey 
 
AMAÇ: Zihinsel döndürme, bir cismin zihindeki imgesini döndürme sürecidir. Bu süreç iki cismin aynı mı yoksa 
birbirinin ayna görüntüsü mü olduğunu bulmak için kullanılan bir deney yöntemi ile test edilebilir.  Deney görsel 
olarak  yapıldığında,    uyaranlar  arasındaki  açı  farkı  ile  cevap  verme  süresinin  doğrusal  olarak  arttığı 
gözlemlenmiştir.  Bu  çalışmada  dokunsal  uyaranlarla  da  zihinsel  döndürme  sürecinin  işlediği  hipotezi  test 
edilmiştir. 
GEREÇ  ve  YÖNTEM:  Sağlıklı  görme  yeteneğine  sahip  beş  erkek  beş  kadın  denek  ile  çalışıldı.  (yaş:25-30). 
Denekler  sağ  ellerini  baskın  olarak  kullandıklarını  belirtti.    Deney  boyunca  gözleri  bağlı  tutuldu.  İki  dokunsal 
ahşap  L-şeklinde  obje  (kısa  kenar:3,  uzun  kenar  5  cm,  derinlik:  1  cm)  297x70  cm  boyutunda  kartonlara 
yapıştırıldı. Objeler aynı, ya da birbirinin ayna görüntüsü olmak üzere, yatay düzlemde 5 farklı açıda hazırlandı. 
Deney  talimatları  açıklandıktan  ve  deney  öğrenme  süreci  tamamlandıktan  sonra  deneklere  125  çift  uyarı 
rastgele sırayla verildi. Denekler şekilleri dokunarak inceleyip aynı veya farklı cevabını verdi. Burada farklı yanıtı 
ayna görüntüsü anlamında kullanılmıştır. Deneklerin yanıt süreleri ve yanıtlarının doğruluğu kaydedildi.  Verilere 
MATLAB programında korelasyon analizi uygulandı. Aynı ve farklı cevabını gerektiren uyaranlar ayrı analize tabi 
tutuldu. Hesaplamalarda sadece doğru verilen cevaplar kullanıldı. 
BULGULAR:  Ön  sonuçlara  göre,  doğru  cevap  oranları  tüm  açı  farkları  için  yüksek  olmakla  beraber 
(ortalama:0.96),  aynı  türden  iki  cismi  içeren  uyaranlara  verilen  yanıt  doğruluğunun  açı  arttıkça  düştüğü 
bulunmuştur (r=-0.981, p=0.003). Farklı uyaranlarda ise açı farkı ile doğru yanıtlar arasında istatistiksel olarak 
anlamlı  bir  korelasyon  bulunamadı  (r=0.424,  p=0.477).  Tüm  uyaranlara  verilen  cevaplar  açı farkı  ile doğrusal 
bir  artış  göstermemiştir  (r=0.809,  p=0.097).  Ancak  aynı  çiftlerde  cevap  süresinin  açı  farkı  ile  lineer  olarak 
arttığı bulunmuştur (r=0971, p=0.006). Bu etkiye farklı çiftlerde rastlanmamıştır (r=0.555, p=0.332). 
SONUÇ:  Ön  sonuçlar  gözü  bağlı  deneklerin  dokunsal  uyaranları  incelerken  zihinsel  döndürme  sürecini 
kullandığını  gösteriyor.    Aynı  uyaranlar  için  hesaplanan  döndürme  hızı  (257⁰/s)  Shepard  ve  Metzler’in  (1971) 
orijinal görsel zihinsel döndürme deneyinde elde edilen hızdan (60⁰/s) daha fazla çıktı. Bunun sebebinin onların 
deneyinde  kullanılan  uyaranların  karmaşık  çizimler  olması  düşünülmektedir.  Sonuçlarımız  geçmiş  yıllardaki 
dokunsal  çalışmaların  sonuçları  ile  uyumludur.  Sonraki  çalışmamızda  benzer  bir  deneyi  doğuştan  görmeyen 
deneklere uygulayarak beyinde görme yolaklarının erken gelişim evresindeki etkilerini araştıracağız.