A. I. Karshibayev n. O. Ataullayev b. Sh. Narzullayev

Havo sarfi 
mm Teshik diametri 
m
3
/mi
n

---

---

298
oshirish mumkin. Ya‘ni EE ni samarasiz ishlatishni kamaytirish uchun

stantsiyani salt yurish rejimini inkor etish maqsadga muvofiqdir.
Kompressor stantsiyasining unumdorligini rostlash. Kompressorning
unumdorligini rostlash solishtirma EE sarfini tartibga solish yo‗li bilan
amalga oshiriladi. Shunga ko‗ra, kompressor stantsiyasining unumdorligini
rostlashni amlga oshiradigan ko‗plab metodlar mavjud. Bularga: bir yoki
ikki parallel ishlovchi kompressorlarni ishga tushirish va o‗chirish uchun
foydalaniladi. Kompressor stantsiyasini o‗chirishda EE ni tejash
maqsadida yomon F.I.K. li kompressor ishdan to‗xtatish maqsadga
muvofiq. Agar kompressorlar bir xil tipli bo‗lsa, u holda siklik sxema
bo‗yicha kompressorlardan bittasini o‗chirish afzaldir. Ushbu holatda
kompressor stantsiyasining yuklamasi oshadi, ammo stantsiyaning
umumiy F.I.K. va kompressor stantsiyasining eskirishiga olib keladi.
Misol. 5.5.
Kompressor stantsiyasi sutkada 16 soat ishlaydigan va
qo‗lda boshqariladigan 4 ta har biri 100 kVt li kompressorlardan tashkil
topgan. Taqsimlash tizimi 4 seksiyadan iborat. Bunda ikkita seksiyaning
iste‘molchilari sutkada 16 soat ishlaydi, boshqa ikkita seksiya
iste‘molchilari esa sutkada 8 soat ishlaydi. Bunda 4 seksiyadagi chiqishlar
hisobidan stantsiya unumdorligi 40% ga kamayadi.
Stantsiyalarning ishlash rejimlari: 4 ta kompressor 8 soatdan 16
soatgacha ishlaydi va hamma seksiyalar stantsiyaga ulangan. Tizim
nominal yuklama bilan ishlaydi. Ikki seksiyali iste‘molchilarga ulanganda
16 soatdan 24 soatgacha ishlaydi, ammo ikkita boshqa seksiya
iste‘molchilari o‗chirilgan bo‗ladi.
Stantsiyaning yuklamalar yig‗indisi 70% ga teng. Ushbu unumdorlikni
ta‘minlash uchun uchta kompressor ishlaydi. Shu rejimda ishlayotgan
stantsiyaning EE iste‘moli bir yilda quyidagiga teng:
1
W
100*4*8*365 100*3*8*365 2044000
*
кВт с



16 soatdan 24 soatgacha davrda ikkita kompressor ishlaydi.
Stantsiyaning bir yildagi EE iste‘moli quyidagiga teng:
2
100*4*8*365 100*2*8*365 1744000
*
W
кВт с



Qo‗shimcha klapanlarni ishga tushirish hisobiga EE ni tejash
quyidagicha bo‗ladi:

---

---

299
1

2
300000
*
W W W
кВт с
  

EE ni tejash narxi quyidagiga teng:
*
1*300000 300
.
Т
С С
W
минг сўм

 

Misol. 5.6.
Korxonaning siqilgan havo tizimida yuqori bosimi
apparatlar quyidagilardan iborat: 8*10
5
Pa bosimli pnevmo qurilmalar
uchun; 4*10
5
Pa bosimli pnevmo boshqarish tizimlari uchun. Kompressor
stantsiyasi 8*10
5
Pa bosimni ishlab chiqaradi. Past bosimni esa drossellar
yordamida olinadi. (rasm 5.12.a). Bir yilda kompyeressor stantsiyasining
EE iste‘moli 240 000 kVt*s ga teng. Har xil bosimda ikki mustaqil tarmoq
tuzishda elektr tejamkorlik bo‗yicha tadbiriga ega bo‗ladi (rasm 5.12.b).
Ushbu holatda rasm.4.12.a, sxemasiga nisbatan pasaytiruvchi bosim
seksiyasi EE iste‘moli 2 marta kamayadi. Bunda yilliga EE tejami 60 000
kVt*s ga teng.